البته این رشد با ناهمگونی‌هایی همراه بوده که با گذشت زمان سبب ایجاد مشکلاتی برای هر یک از حلقه‌های این زنجیره شده است. از این‌رو سازمان ایمیدرو به‌عنوان متولی امر معدن و صنایع معدنی تصمیم گرفته با تشکیل ستادی به نام «ستاد زنجیره فولاد» برای مشکلات این حلقه‌های مختلف با نگاهی کلان و جامع وارد عمل شود. ستادی که البته برای پیگیری ویژه مشکلات و بهبود صادرات در زنجیره فولاد به‌زودی تشکیل جلسه می‌دهد. این خبر را مهدی کرباسیان، رئیس سازمان توسعه‌ونوسازی معادن و صنایع معدنی ایران به‌تازگی اعلام کرد و گفت: نخستین جلسه این ستاد به‌زودی برگزار خواهد شد. کرباسیان در ادامه خاطرنشان کرد: دولت تلاش دارد تا با ایجاد هماهنگی میان اجزای زنجیره تولید فولاد از سنگ‌آهنی‌ها گرفته تا صادرکنندگان فولاد، زمینه‌ساز جهش در تولید و صادرات شود.
مشکلات واحدها را بررسی کنیم
در طول زنجیره فولاد ناهمگونی‌هایی وجود دارد که برای رسیدن به یک راهکار منسجم برای این موضوع باید مشکلات هر حلقه به‌طور دقیق بررسی شود.
در این‌باره کیوان جعفری‌طهرانی تحلیلگر بازارهای بین‌الملل فولاد و سنگ‌آهن در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: ناهماهنگی‌هایی در زنجیره فولاد در کشور وجود دارد؛ برخی واحدهای فولادی در کشور بسیار رشد کرده‌اند، برای مثال تعداد واحدهای آهن اسفنجی بیشتر از واحدهای گندله‌سازی و واحدهای گندله‌سازی بیشتر از واحدهای کنسانتره‌سازی است. درحال‌حاضر با کمبود گندله روبه‌رو هستیم، این در حالی است که واحدهای فولادی با تمام ظرفیت خود کار نمی‌کنند.
جعفری‌طهرانی خاطرنشان کرد: در زنجیره فولاد اگر با کسری روبه‌رو هستیم به این دلیل است که کارخانه‌های آهن اسفنجی احداث شده‌اند اما در کنار آن کارخانه گندله یا در کنار کارخانه گندله‌سازی، کارخانه کنسانتره‌سازی ایجاد نشده‌اند و با پیش رفتن در این زنجیره هر بار با یک کمبودی روبه‌رو هستیم.
وی با اشاره به اینکه ستاد زنجیره فولاد زمانی می‌تواند برای حل مشکلات این زنجیره راهگشا باشد که مشکلات واحدهای فولادی را مسئله‌یابی کنیم، گفت: مشکلات زنجیره فولاد در صورتی حل خواهد شد که هر واحد فولادسازی مشکل‌یابی شده و برای تامین مواد اولیه نیازش اقدام شود و کمبود موجود در این زمینه شناسایی شود.
این تحلیلگر بازارهای بین‌الملل فولاد و سنگ‌آهن در ادامه تاکید کرد: هرچند کشور ما در تولید آهن اسفنجی در دنیا صاحب مقام نخست است، اما باید اذعان کرد که در گندله‌سازی با کمبود روبه‌رو هستیم. اما اگر قرار باشد کارخانه‌های گندله‌سازی جدید وارد مدار شوند پس از آن با کمبود کنسانتره روبه‌رو خواهیم بود. از این‌رو دولت باید جلوی صادرات کنسانتره را بگیرد.
جعفری‌طهرانی در پاسخ به این پرسش که آیا در آینده با کمبود سنگ آهن روبه‌رو نخواهیم بود، گفت: البته ممکن است با کمبود سنگ‌آهن هم روبه‌رو باشیم، چراکه هرچند تولید سنگ‌آهن ما افزایش یافته باشد، اما تولید سنگ‌آهن دانه‌بندی‌شده ما کاهش یافته است. ما در سال ۱۳۹۲ به میزان ۱۰ میلیون تن تولید داشتیم. در این سال که بخش خصوصی کشور سنگ‌های دانه‌بندی تولید می‌کرد به علت افت نرخ سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ بیشتر معادن آنها بسته شدند که اگر این اتفاق نمی‌افتاد هم‌اکنون ۵۰درصد سنگ‌آهن دانه‌بندی شده کشور ظرفیت افزایش پیدا می‌کرد.
ستاد زنجیره فولاد نیاز به فهم مشترک دارد
ستاد زنجیره فولاد از صنایع بالادست تا پایین‌دست آن قرار است گرد هم بیایند تا بتوانند با همفکری و تعامل بیشتر بین بخش خصوصی و دولتی مشکلات زنجیره را بررسی کرده و به‌دنبال راهکارهای منطقی در این زنجیره برآیند. درباره مشکلات زنجیره فولاد و تشکیل ستاد آن، منصور یزدی‌زاده مدیرعامل شرکت ملی فولاد ایران در گفت‌وگو با صمت عنوان کرد: ازسوی سازمان ایمیدرو، انجمن فولاد و با حضور متخصصان و دست‌اندرکاران از بخش‌های سنگ‌آهن تا صنایع پایین‌دست فولاد قرار است ستاد زنجیره فولاد تشکیل شود تا بخش‌های مختلف این صنایع در کنار یکدیگر به تصمیم‌های مناسبی درباره زنجیره فولاد برسند. یزدی‌زاده در ادامه تاکید کرد: باید در این ستاد به یک فهم مشترک از صنایع بالادست تا پایین‌دست صنایع فولاد رسید که تا آنجا که در توان است ارزش‌افزوده را در داخل ایجاد کنیم، چراکه در این زنجیره تا پیش از این سرمایه‌گذاری و ظرفیت‌سازی‌هایی به پشتوانه صنایع بالادست‌تر انجام شده است، از این‌رو هیچ‌یک از این حلقه‌ها نمی‌تواند تنها منفعت حلقه خود را در نظر بگیرد. با این رویکرد طبیعی است که مشکل زنجیره لاینحل باقی خواهد ماند. وی در ادامه عنوان کرد: طبیعی است که برای حل مشکلات زنجیره فولاد حاکمیت تا اندازه‌ای این اختیار را به خود سندیکاها و سازمان‌های مردم نهاد و انجمن‌ها و ستادها که ترکیبی از سازمان‌های مردم نهاد و دولت هستند می‌دهد تا با همفکری همدیگر بر مشکلات فائق آیند.
جایگاه فناوری در ستاد زنجیره فولاد
تشکیل ستاد زنجیره فولاد تا چه اندازه به حل مشکلات زنجیره کمک خواهد کرد و آیا در این ستاد جایگاهی هم برای فناوری در نظر گرفته شده است؟ حسن کرباسچی مدیرعامل شرکت ام‌ام‌ای در ایران در گفت‌وگو با صمت در پاسخ به این پرسش مطرح‌شده عنوان کرد: بخش‌های خصوصی به‌ویژه شرکت‌های بزرگ که در زمینه‌ها و حلقه‌های مختلف فولاد در سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری کرده‌اند می‌توانند در این زمینه بسیار پیشتاز باشند. کرباسچی در ادامه تاکید کرد: انتظار داریم همین اتفاق در کل زنجیره فولاد در کل کشور روی دهد و به‌طور یقین بخش‌های قوی خصوصی با همفکری بخش‌های دولتی می‌توانند به کمک یکدیگر آمده که اگر مشکلی در زمینه تامین مواد اولیه برخی بخش‌ها وجود دارد، برطرف شده و همین امر سبب می‌شود تا خلأ تعادلی که در زنجیره فولاد با آن روبه‌رو هستیم را برطرف کنیم. وی در ادامه همچنین یادآور شد: همچنین شرکت‌های خصوصی به‌طور یقین در زمینه ایجاد فناوری‌های جدید توجه خاص خود را دارند و امیدواریم شاهد اتفاق‌های خوبی در این زمینه باشیم و این نقطه از زنجیره فولاد (آهن اسفنجی با فناوری پرد) که نوآوری آن ایجاد شده است به زنجیره‌های دیگر نیز سرایت کند و بومی‌سازی در تمام این زنجیره روی بدهد. کرباسچی ادامه داد: با حمایت از فناوری و توسعه سطح بومی‌سازی در صنعت فولاد با فناوری پرد شکسته شد و امیدواریم که هم شرکت‌های ملی و هم شرکت‌های خصوصی علاقمند باشند که در سایر زنجیره فولاد و حتی زنجیره فلزات غیرآهنی هم ورود پیدا کرده و بومی‌سازی فناوری را جزو اولویت‌های خود قرار دهند و از نتایج حاصل از بومی‌سازی منتفع شوند.
منبع: روزنامه گسترش صمت
