تولید و اقتصاد مقاومتی

کیوان جعفری طهرانی، مدیر امور بین الملل انجمن سنگ آهن ایران طی یادداشتی به خبر آنلاین به بررسی موضوع تولید و اقتصاد مقاومتی پرداخته است. وی تصریح می کند: باید با اجرای دقیق شیوه های اقتصاد مقاومتی از مزایای نبود تحریم ها استفاده کرده و در مقابل از پیامدهای ناگوارش پرهیز کرد. در ادامه یادداشت جعفری طهرانی، فعال حوزه اقتصاد و معدن را بخوانید:

در ادبیات اقتصادی، میزان توانایی یک اقتصاد در بازگشت به وضعیت اولیه یعنی وضعیتی متعادل پیش از بروز شوک های برونزا، شاخص مقاومت آن اقتصاد تعبیر می شود.

وضعیت تعادلی نیز با سنجش متغیرها و شاخص های عمده‌ای از جمله نرخ رشد اقتصادی، اشتغال و تورم پس و پیش از بروز شوک‌های برون‌زا ارزیابی می شود.

توانایی مقاومت یک اقتصاد در مقابل شوک‌ها، محصول اعمال سیاست‌های مناسب اقتصادی و استقرار ساختارهای انعطاف‌پذیری است که اقتصاد را از تلاطم‌های داخلی و خارجی با کمترین هزینه عبور می‌دهد. به عبارت دیگر علاوه بر اینکه برای مقاوم‌سازی اقتصاد، باید به طور همزمان زمینه‌سازی برای کاهش احتمال وقوع نوسانات شوک آفرین را دنبال کرد، افزایش توانایی کنترل تبعات یک شوک یا بحران نیز به شدت لازم است.

واقعیت این است که تحریم های ظالمانه ای که طی سال های اخیر علیه کشورمان اعمال شد و به خاطر نبود آمادگی لازم در اقتصاد کشور، تکانه های شدیدی را نیز در برخی حوزه ها مانند بازار ارز، بازار سرمایه و حتی بخش واقعی اقتصاد به دنبال داشت، ضرورت و اهمیت پرداخت به مقوله اقتصاد مقاومتی و آمادگی برای مدیریت این گونه شوک ها را در صورت تکرار بیش از پیش نمایان کرد.

رهبر معظم انقلاب هم قطعا با همین هدف و در راستای حساس کردن بدنه کارشناسی و اجرایی کشور، اقتصاد مقاومتی را به عنوان راهبرد کلان اقتصاد ایران مورد توجه قرارداده اند و همگان را به اجرایی کردن آن فراخوانده اند.

تردیدی نیست که ما قبل از تحریم ها هم در حوزه اقتصاد، مشکلات ساختاری داشتیم و این مشکلات با تحریم‌ها بیشتر شد به حدی که نرخ رشدهای بالایی را تحت تاثیر این مشکلات ساختاری تجربه نکردیم. به عنوان مثال قبل از سال 90 فرایند صادرات چندان مشکل نبود ولی با تحریم‌ها دشواری های زیادی در این مسیر ایجاد شد و رقابت پذیری صادرات ما را تحت تاثیر قرار داد.

از سوی دیگر موجودی خالص سرمایه در بخش ماشین آلات در دهه 80 حدود دو برابر شده است. انتظار این بود که با این شیب تند تولید بالا برود ولی نرخ بهره‌وری سرمای گذاران ماشین آلات در همین مدت منفی است. این یعنی یا ماشین آلات خوب استفاده نشده یا از کیفیت لازم برخوردار نبوده است. بخشی از این ماشین آلات وارداتی بودند و عمدتاً هم از چین که به نظر می‌رسد حرف و حدیث‌هایی در مورد آنها وجود دارد. در سال‌های تحریم ولی ما ناگزیر از دسترسی به ماشین آلات کشورهای مادر محروم بودیم. حال که رفع تحریم‌ها مجدداً این دسترسی ایجاد می‌شود که این امیدواری را برای افزایش بهره‌وری از موجودی سرمایه و… افزایش ببرد.

با این حال اما اکنون که با رفع تحریم‌ها، هزینه واردات کاهش می‌یابد این اتفاق البته مانند یک تیغ دو لبه است، مدیریت صحیح از سوی دستگاه‌های مسئول و نهادهای سیاستگذار می‌تواند به سوق یافتن واردات ارزان‌تر به سمت کالاهای واسطه‌ای و مواد اولیه منجر شود که نتیجه آن کاهش قیمت تمام شده محصولات داخلی است ولی در صورت کم توجهی، حجم بیشتری از واردات ارزان‌تر را کالاهای مصرفی به خود اختصاص می‌دهد که با توجه به محدودیت‌های ارزی، مشکلات جدیدی را برای تولید داخلی و اشتغال در کشور ایجاد می‌کند.

از این رو باید و باید و باید با اجرای دقیق شیوه های اقتصاد مقاومتی از مزایای نبود تحریم ها استفاده کنیم و از پیامدهای ناگوارش پرهیز. اتکا به توان داخلی، افزایش بهره وری و ایجاد تعادل میان استفاده از توان داخلی و خارجی از جمله این بایدها است.

منبع: خبر آنلاین