و در متن سخنرانی خود به میزان تولید و تقاضای فولاد و اقلام مربوط به آن در سطح جهانی پرداخت. «چیلان» در سایت خود متن کامل سخنرانی جعفری‌طهرانی را منتشر کرده که گزیده‌ای از آن در ادامه ارائه می‌شود.
ظرفیت تولید کنسانتره در ایران
براساس مستندات طرح جامع فولاد که از سوی شرکت ملی فولاد ارائه شده ظرفیت تولید کنسانتره در ایران در سال ۲۰۱۴میلادی افزون‌بر ۳۰/۳ میلیون تن بود که میزان آن در سال ۲۰۱۵ میلادی به۴۳/۶ میلیون تن افزایش یافت. همچنین در بخش ظرفیت‌سازی گندله ظرفیت از ۲۱/۷میلیون تن در سال ۲۰۱۴میلادی به ۲۲/۷میلیون تن ارتقا یافت. ظرفیت تولید آهن‌اسفنجی در بین سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵میلادی تغییر محسوسی نداشت و همان ۲۲/۳میلیون تن باقی ماند، اما در بخش ظرفیت شمش و محصولات فولادی شاهد رشد بودیم، چون ظرفیت تولید شمش از ۲۲/۵میلیون تن به ۲۳/۷میلیون تن و محصولات فولادی از ۳۲/۲میلیون تن به ۳۴/۱میلیون تن رسید.
تولید بالادستی در زنجیره ارزش
تولید سنگ‌آهن در بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵میلادی افت چشمگیری را مشاهده کرد و از ۵۶/۴میلیون تن در سال ۲۰۱۳میلادی در ابتدا به ۴۵میلیون تن و سپس در سال ۲۰۱۵میلادی به ۳۵میلیون تن کاهش یافت که دلیل این افت تولید را می‌توان کاهش قیمت جهانی سنگ‌آهن و تعطیلی بسیاری از واحدهای معدنی بخش خصوصی دانست. با این وجود در بخش تولید کنسانتره و گندله رشد تولید وجود داشت و تولید کنسانتره که در سال ۲۰۱۳میلادی، ۲۴/۱میلیون تن بود، در سال ۲۰۱۴میلادی به ۲۵/۷میلیون و در سال ۲۰۱۵میلادی به ۳۱/۴میلیون تن رسید. همچنین میزان تولید گندله که ۲۰/۷میلیون تن بود در سال ۲۰۱۴م به ۲۱/۴میلیون تن رسید و در سال ۲۰۱۵میلادی به‌طور تقریبی ۲۱/۵میلیون تن شد. در تولید آهن اسفنجی بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۴م رشد وجود داشت و از ۱۵/۵میلیون تن به ۱۷/۲میلیون تن ارتقا یافت، اما در سال ۲۰۱۵م دوباره تولید این ماده افت کرده و به ۱۶/۳میلیون تن نزول کرد.
کنسانتره سنگ‌آهن
کنسانتره سنگ‌آهن۱۵/۸۴درصد رشد داشته است. تولید کنسانتره از ۸/۲۹میلیون تن در ۴ ماه نخست سال ۹۵ (با اواسط ماه مارس تا ژوئن ۲۰۱۶ میلادی) به ۹/۶میلیون تن رسیده است. همچنین تولید گندله از ۷/۹۳میلیون تن حدود ۷/۸۹میلیون تن شد و افت ۰/۳۷درصدی را به ثبت رساند. تولید آهن‌اسفنجی رشد ۳/۹درصد را تجربه کرد و از ۵/۲۹میلیون تن به ۵/۴۹میلیون تن رسید. در بخش تولید شمش تولید شمش ۳/۳۳درصد کاهش داشت و به ۴/۷۵میلیون تن رسید و محصولات فولادی از ۳/۶۳میلیون تن به ۳/۳۵میلیون تن شده بود.
صادرات سنگ‌آهن ایران به چین
ایران در سال ۲۰۱۳میلادی افزون‌بر ۲۳/۵میلیون تن سنگ‌آهن به چین صادر کرده بود که میزان آن در سال ۲۰۱۴میلادی به ۲۰/۲میلیون تن رسید و در سال ۲۰۱۵م به ۱۳/۵میلیون تن سقوط کرد. در سال جاری میلادی هم تا ماه اوت و ظرف مدت ۸ ماه ۱۰/۶میلیون تن سنگ‌آهن از ایران به مقصد چین صادر شده که به‌دلیل بهبود تقاضا و قیمت‌های جهانی شاهد رشد صادرات بودیم. متوسط قیمت در سال‌های ۲۰۱۳، ۲۰۱۴، ۲۰۱۵م و ۸ ماه ۲۰۱۶م به ترتیب ۱۰۶ دلار، ۸۶ دلار، ۴۴ دلار و در نهایت ۵۵ دلار بر تن برآورد شده است.
تولید فولاد خام ایران
تولید فولاد خام ایران بین سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۵م افزایشی بوده و از ۶/۶میلیون تن در سال ۲۰۰۰م به ۱۶/۳۳میلیون تن در سال ۲۰۱۵م افزایش یافته است. همچنین آمارهای صادراتی منتشر شده نشان می‌دهد صادرات در ۴ماه نخست امسال (۹۵) رشد چشمگیر ۷۷درصدی داشته و از ۱/۱۷میلیون تن به ۲/۰۷میلیون‌تن رسیده است. براساس آماری که شرکت فولاد تکنیک منتشر کرده، ایران که تا سال ۲۰۱۳میلادی یکی از واردکنندگان شمش فولادی در جهان به شمار می‌آمد واردات خود را در سال ۲۰۱۵م به ۱۳۶ هزار تن کاهش داد و در مقابل به یکی از صادرکنندگان فولاد خام تبدیل شد و صادرات خود را به یک‌میلیون و ۷۹۵هزار تن در سال ۲۰۱۵م رساند. این شرکت همچنین پیش‌بینی کرده براساس طرح جامع فولاد، ایران باید در زمینه مصرف فولاد از ۲۴/۴۱۵میلیون تن در سال ۲۰۱۶م به ۴۱/۴۷۷میلیون تن در سال ۲۰۲۵م برسد. مصرف واقعی فولاد ایران در سال ۲۰۱۶م به‌طور تقریبی ۱۷۷/۲۰میلیون تن بوده و برآورد می‌شود در سال ۲۰۲۵م به ۳۳/۹۴۴میلیون تن برسد. انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۵ این اختلاف بیشتر شده و به ۷/۵۳۳میلیون برسد.
تقاضای جهانی سنگ‌آهن
روند تقاضای جهانی سنگ‌آهن تا سال ۲۰۳۰میلادی با متوسط رشد ناخالص ۲درصد پیش‌بینی می‌شود. برآوردهای موسسه‌های بانکی و خدمات مالی مانند اچ‌اس‌بی‌سی نشان می‌دهد بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۳۰م تقاضای جهانی سنگ‌آهن در اقتصادهای توسعه‌یافته به استثنای چین از ۴۵۰میلیون تن با شیب ملایمی به ۵۰۰میلیون تن خواهد رسید. درباره اقتصاد دوم جهان چین نیز در سال ۲۰۱۰م که تقاضای جهانی سنگ‌آهن یک میلیارد تن بود و با شیب به نسبت تندی تا سال ۲۰۱۵م به یک‌میلیارد و ۲۵۰میلیون تن رسید پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰م این تقاضا با افزایش محدود ۵۰میلیون تنی به یک‌میلیارد و ۳۰۰میلیون تن برسد. به عبارتی چین برای مصرف سنگ‌آهن در ۱۴ سال آینده به حد اشباع رسیده است. در سال ۲۰۱۰م تقاضای جهانی سنگ‌آهن در این کشورها حدود ۳۵۰میلیون تن بود که با شیبی تند تا سال ۲۰۳۰م به ۱/۵ میلیارد تن خواهد رسید. همچنین براساس برآوردهای گروه سی‌آریو، فعال در زمینه کسب و کار و تجارت در حوزه معدن و فلزات، تقاضا در بخش‌های مختلف سنگ‌آهن از سنگ‌آهن فاین و لامپ گرفته تا گندله تا سال ۲۰۲۵م به این شرح تفسیر می‌شود، از سال ۲۰۱۳ تا سال ۲۰۱۷میلادی تقاضا برای سنگ‌آهن لامپ با شیب ملایمی افزایش پیدا کرده و سپس تا سال ۲۰۳۵م این تقاضا با شیب ملایم کاهش می‌یابد. درباره سنگ‌آهن فاین از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۳۵م تقاضا ثابت است در حالی که در زمینه گندله از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۵م تقاضای جهانی با شیب ۲/۶درصدی افزایش و سپس تا سال ۲۰۳۵م تقاضا ثابت خواهد بود نتیجه اینکه تا سال ۲۰۲۵م بیشترین تقاضا در جهان در بخش گندله و در مقایسه با سنگ‌آهن دانه‌بندی فاین و لامپ است. در سال ۲۰۱۰م در حالی که تولید سنگ‌آهن توسط تولیدکنندگان بزرگ استرالیا و برزیل شامل بی‌اچ‌پی بیلیتون، ریوتینتو، واله، آنگلوامریکن و فورتسکیو نزدیک به تولید داخلی سنگ‌آهن چین بوده، اما پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۱۸م تولید داخلی سنگ‌آهن چین به یک سوم کاهش یابد. درصورتی که تولید غول‌های سنگ‌آهن استرالیا و برزیل ۵ برابر بیشتر خواهد شد. همچنین تولید جهانی سنگ‌آهن سایر کشورها به استثنای چین و غول‌های سنگ‌آهنی استرالیا و برزیل در حالی که در سال ۲۰۱۰م نصف تولید داخلی چین بوده در سال ۲۰۱۸م به ۷ برابر تولید داخلی چین می‌رسد که این خود نیز برابر با یک سوم تولید غول‌های سنگ‌آهنی خواهد بود. نتیجه اینکه چین بیشترین درصد کاهش تولید سنگ‌آهن در جهان را دارد و ترجیح می‌دهد سنگ‌آهن مورد نیاز را از منابع خارجی و از طریق دریا وارد کند.
منبع: روزنامه گسترش صمت
