به دنبال فضای پررونقی که در بازار فلزات پایه به وجود آمده، غول‌های معدنی در تکاپوی افزایش تولید هستند. در میان انواع کامودیتی‌ها سنگ‌آهن از جمله خوش‌اقبال‌ترین آنهاست و غول‌های برجسته معدنی در استرالیا و برزیل در تلاش برای پیشبرد پروژه‌های سنگ‌آهنی خود هستند.
جولان استرالیا در بازار سنگ‌آهن
به گزارش صمت به نقل از بلومبرگ، ریوتینتو دومین تولیدکننده بزرگ سنگ‌آهن در جهان به طور رسمی شانزدهمین معدن سنگ‌آهن خود را در منطقه پیلبارای این کشور بازگشایی کرد. این معدن «سیلوِرگِراس» نام گرفته و قرار است سالانه ۱۰ میلیون تن کانی کم‌سولفور تولید کند. فاز ابتدایی این معدن با ظرفیت تولید ۵ میلیون تن در سال، دو سال پیش آغاز شد و ظرفیت نهایی سیلورگراس تولید بیش از ۲۰ میلیون تن کانی سنگ‌آهن در سال است. به گفته جین‌سپاستین ژاک مدیر اجرایی ریوتینتو محصول به‌دست آمده از معدن یادشده قرار است جایگزین کاهش حجم تولید در معادنی باشد که عیار کانی‌های آن رو به کاهش است. وی همچنین گفت: ریوتینتو ۵۰ سال از فعالیت ۱۴۴ ساله خود را در منطقه پیلبارای استرالیا سپری کرده و حجم محموله‌های سنگ‌آهنی که در این مدت از این منطقه، بار کشتی شده است، به ۵ میلیارد تن می‌رسد. این شرکت در ۱۰ سال گذشته ۲۰ میلیارد دلار در این منطقه سرمایه‌گذاری کرده است. علاوه بر این پروژه، ریوتینتو طرح سنگ‌آهنی دیگری به ارزش ۲/۲ میلیارد دلار در استرالیای غربی در دست دارد که قرار است دو سال دیگر در سال ۲۰۱۹ میلادی ساخت آن آغاز شود و در سال ۲۰۲۱ میلادی (۱۴۰۰ خورشیدی) به مرحله تولید برسد. وب‌سایت معدنی ماین‌نیوز نیز در خبری در همین زمینه از سرمایه‌گذاری ۱۰ میلیارد دلاری غول‌های سنگ‌آهن استرالیا برای راه‌اندازی معادن جدید و افزایش تولید آنها خبر داد و نوشت این شرکت‌ها علاوه بر افزایش ظرفیت تولید، در حال انجام مطالعات مربوط به سرمایه‌گذاری در بخش‌های زیرساخت و تجهیزات به منظور افزایش صادرات در بلندمدت هستند. همچنین در ادامه این خبر آمده که براساس پیش‌بینی دویچه‌بانک آلمانی تولید سنگ‌آهن استرالیا تا ۲۰۲۲ میلادی (۱۴۰۱ خورشیدی) با رشد ۹ درصدی به ۸۴۳ میلیون تن خواهد رسید.
واله در برزیل همپای استرالیا
خارج از استرالیا دیگر غول سنگ‌آهنی جهان شرکت واله برزیل است. واله در بحبوحه بحران اقتصادی که تا اواخر سال گذشته میلادی بر بازار جهانی سایه افکنده بود، بزرگترین سایت معدنی سنگ‌آهن را در تاریخ معدنکاری جهان در این کشور بازگشایی کرد و آن را نقطه عطفی در تاریخ فعالیت خود نامید. این اتفاق ۲۸ آذر (۱۸ دسامبر) سال گذشته افتاد و این ظرفیت را ایجاد کرد که بتوان واله را بزرگترین شرکت تولیدکننده سنگ‌آهن جهان نام داد. این پروژه «اس۱۱دی» نام گرفت و ۱۴/۳میلیارد دلار صرف راه‌اندازی آن شد. اس۱۱دی شامل یک سایت استخراج و فرآوری مواد معدنی به اضافه یک خط راه‌آهن و تجهیزات مرتبط با حمل‌ونقل مواد معدنی است و این غول معدنی ۱۵ سال برای آماده‌سازی آن زمان صرف کرد. در نهایت در دی ماه آینده عملیات تجاری اس۱۱دی آغاز می‌شود و قرار است تا ۳۰ سال آینده استخراج شود. این پروژه بزرگترین سرمایه‌گذاری خصوصی بوده که یک شرکت غیردولتی توانسته در طول یک دهه انجام دهد. واله با بازگشایی اس۱۱دی تصمیم دارد تا سال ۲۰۲۰ میلادی (۱۳۹۹ خورشیدی) سالانه ۴۰۰ تا ۴۵۰میلیون تن خروجی داشته باشد.
سنگ‌آهن در انحصار استرالیا و برزیل
براساس داده‌های نموداری که بلومبرگ در همین راستا منتشر کرده، حجم تجارت دریایی سنگ‌آهن در کشورهای استرالیا و برزیل در یک روند صعودی قرار دارد. رنگ مشکی، حجم سنگ‌آهنی را که استرالیا بار کرده نشان می‌دهد، رنگ قرمز حجم مربوط به برزیل و رنگ آبی مربوط به سایر نقاط جهان است. همین طور اشکال از بالا به پایین به ترتیب به سال گذشته میلادی (۲۰۱۶)، امسال (۲۰۱۷)، سال آینده (۲۰۱۸) و در نهایت دو سال آینده (۲۰۱۹) مربوط می‌شود. همان طور که در نمودار ترسیم شده است، رنگ مشکی و سهم استرالیا و همچنین رنگ قرمز و سهم برزیل در حجم تجارت دریایی سنگ‌آهن نسبت به سایر جهان در امسال در مقایسه با سال گذشته افزایشی بوده و پیش‌بینی می‌شود این روند افزایشی در دو سال آینده نیز ادامه داشته باشد. با این تفاسیر دور از انتظار نیست که این دو کشور بازار سنگ‌آهن جهان را در آینده‌ای نه چندان دور به تصاحب خود درآورند.
قراضه فولاد چین رقیب سنگ‌آهن برزیل و استرالیا
کیوان جعفری‌طهرانی تحلیلگر بین‌المللی سنگ‌آهن و چرخه فولاد در گفت‌وگو با صمت در این‌باره توضیح داد: از نظر من سال ۲۰۲۰ میلادی (۱۳۹۹ خورشیدی) سالی خواهد بود که استرالیا و برزیل در مجموع ۹۵ درصد از سهم واردات سنگ‌آهن چین را خواهند داشت. با توجه به اینکه چین اصلی‌ترین خریدار سنگ‌آهن جهان به شمار می‌آید، حجم چشمگیری از بازار در اختیار این دو کشور قرار می‌گیرد، اما آنچه در این بین باید در نظر داشت، تغییراتی است که در میزان مصرف چین موثر است و مهم‌ترین آنها حجم آهن قراضه‌ای است که در این کشور تولید می‌شود.
جعفری‌طهرانی در ادامه افزود: براساس مطالعاتی که من انجام داده‌ام، بیشترین تجارت دریایی سنگ‌آهن در سال آینده میلادی اتفاق می‌افتد، یعنی چین به عنوان بزرگترین خریدار سنگ‌آهن جهان، بیشترین واردات سنگ‌آهن را در نیمه دوم سال آینده میلادی خواهد داشت و این روند افزایشی تا اواخر سال آینده میلادی در دی ۱۳۹۷ خورشیدی تداوم دارد اما برخلاف پیش‌بینی بلومبرگ باور من این است که پس از سال آینده میلادی و در سال ۲۰۱۹م این روند افزایش با شیب تند متوقف می‌شود. در واقع مقدار مصرف آهن قراضه چین به‌تدریج زیاد می‌شود. اکنون تنها ۱۰ درصد از فولاد چین از طریق آهن قراضه تولید می‌شود ولی این حجم بیشتر خواهد شد و تا سال ۲۰۲۵ میلادی (۱۴۰۴ خورشیدی) دوسوم فولادی که چین تولید می‌کند از آهن قراضه خود این کشور است.
این تحلیلگر در زمینه علت رشد حجم آهن قراضه چین گفت: در دوره ریاست‌جمهوری جیانگ زمین، رئیس‌جمهور چین در سال‌های ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۲ خورشیدی (۱۹۹۳ تا ۲۰۰۳ میلادی) عمر مفید سازه‌های فلزی بین ۱۰ تا ۱۵ سال بود. در دوره رئیس‌جمهور بعدی هو جینتائو که تا سال ۱۳۹۲ خورشیدی (۲۰۱۳ میلادی) ادامه داشت، عمر سازه‌های فلزی به ۷ سال کاهش پیدا کرد، در نتیجه با کاهش عمر سازه‌ها بر میزان تولید آهن قراضه افزوده شد. پس از جینتائو، شی جین پینگ که اکنون نیز رئیس‌جمهور است در ۴ سال نخست ریاست‌جمهوری خود به علت سیاست‌های انقباضی کمونیستی عمر سازه‌های فلزی را به ۱۰سال افزایش داد، اما برای جلب رضایت عمومی در آخرین سال زمام‌داری خود (امسال) به ۷ سال کاهش یافت که به دنبال آن حجم تولید آهن قراضه بالا می‌رود. اگر شی جین پینگ در ۵ سال آینده نیز رئیس‌جمهور چین بماند که احتمال ابقای او در این سمت زیاد است، سازه‌های فلزی این کشور با سرعت بیشتری تخریب و از نو ساخته خواهد شد در نتیجه میزان تولید قراضه در چین بالا می‌رود و این کشور به سنگ‌آهن کمتری به عنوان مواده اولیه برای تولید فولاد نیاز خواهد داشت، بنابراین تقاضای چین به عنوان اصلی‌ترین مشتری سنگ‌آهن برزیل و استرالیا از ۲۰۱۹میلادی(۱۳۹۸ خورشیدی) به بعد سال به سال کاهش می‌یابد.
جعفری‌طهرانی در پایان نتیجه گرفت: بنابراین از نظر من حمل سنگ‌آهن از برزیل و استرالیا تا پایان سال آینده میلادی (۲۰۱۸) صعودی است، ولی پس از آن با شیبی ملایم کاهش پیدا می‌کند و از ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵ میلادی (۱۴۰۱ تا ۱۴۰۴ خورشیدی) این شیب کاهشی تندتر می‌شود.چین از هم‌اکنون خود را برای نوزدهمین نشست حزب کمونیست به منظور انتخاب رئیس‌جمهور در تاریخ ۱۸ امسال (۲۶مهر) آماده می‌کند. شی جین پینگ به عنوان هفتمین رئییس‌جمهور چین بیشترین شانس را برای انتخاب دور دوم ۵ ساله ریاست‌جمهوری دارد و امید می‌رود با ابقای وی وضعیت تولید و مصرف فولاد چین روز‌های امیدبخشی را بگذراند.
منبع: روزنامه گسترش صمت
