قطر هنوز به ایران به عنوان یک بازار جایگزین تأمین کننده ٩٠ درصد از نیازهای وارداتی خود از مایحتاج روزانه خوراکی گرفته تا تأمین سیمان و فولاد نگاه نمی کند.
کیوان جعفری طهرانی، کارشناس بین الملل بازارهای اقتصادی با اشاره به موضوع اختراع اینستاسم یا سیمان زودگیر گفت: قطر به این محصول به عنوان ماده جایگزین سیمان و فولاد در سازه های مورد نیاز جام جهانی نگاه می کند.
وی افزود: اختراع اینستاسم (Instacem) یا محصولات مشابه سرعت ساخت سازه های بتنی درجا را برابر با سازه های فلزی می کند بطوری که مقاومت فشاری (3 هزار پوند بر اینچ مربع) مورد نیاز برای ساخت هر طبقه ساختمان بتنی بر روی یکدیگر فقط ظرف مدت ۴ ساعت بدست می آید که این خود اختراع بی نظیری است و خطر جدی در برابر سازه های فلزی محسوب می شود هرچند که هنوز اینستاسم نمی تواند باعث کاهش مصرف سازه های فلزی پیش تنیده شود .
جعفری طهرانی خاطرنشان کرد: شاهدیم از بدو تنش سیاسی بین قطر و عربستان و سایر کشورهای عربی از ٢ هفته پیش، پتانسیل های صادراتی فولاد ایران به عنوان جایگزینی بر فولاد وارداتی از عربستان آن هم در حالی که واردات فولاد از عربستان به قطر مستقیم یا ترانزیت از طریق خاک عربستان بوده، مطرح گشته است. اما تحقق رویای صادرات فولاد ایران به قطر تا واقعیت فاصله زیادی دارد. چراکه قطر هنوز به ایران به عنوان یک بازار جایگزین تأمین کننده ٩٠ درصد از نیازهای وارداتی خود از مایحتاج روزانه خوراکی گرفته تا تأمین سیمان و فولاد نگاه نمی کند.
وی ادامه داد: برخی اخبار از مبادی صادراتی سایر کشورها در زمینه صادرات کالاهای استراتژیک به قطر حاکی از آن است قطر اقدام به واردات فولاد از ترکیه کرده تا کمبود فولاد مورد نیاز پروژه های جام جهانی را تامین نماید. سفارش فولاد به فولادسازان ترکیه ایی هنوز چشمگیر نیست و فعلاً تولیدات ماه های آگوست به بعد به استثنای بیلت و میلگرد را شامل می شود. قطر همچنین بخشی از فولاد خود را از کارخانه فولادسازی جیندال شدید (Jindal Shadeed) بندر صحار عمان و همچنین جیندال هندوستان تأمین خواهد کرد. همچنین در استادیوم جام جهانی ٢٠٢٢ دوحه که توسط گروه زاها حدید (ZahaHadid)، برترین گروه آرشیتکتی دنیا در حال اجراست، راه حل جایگزین به منظور کاهش مقدار مصرف فولاد استفاده از اینستاسم معرفی شده است. استفاده از اینستاسم بجای بتن و فولاد در برخی بخش های پروژه و تامین آن از ایالت تامیل نادو هندوستان (شهر مدرس یا Chennai) به قطر سبب کاهش مصرف فولاد می شود از سوی دیگر مشکل توقف صادرات سیمان از استان شرقی عربستان (Dammam) به دوحه برطرف می گردد. همچنین قطر می تواند بخشی از سیمان پرتلند خود را از مصر و عمان تامین نماید.
این کارشناس اقتصادی در بخش دیگری از صحبت های خود به موضوع واردات گندله از بحرین نیز اشاره ای داشت و گفت: قطر برای تولید آهن اسفنجی در کارخانه قطر استیل (Qatar Steel) به خوراک گندله احیای مستقیم آن هم از شرکت فولاد بحرین (Bahrain Steel) که همانGIIC سابق است نیاز دارد. به عبارت دیگر تا پیش از تنش های ایجاد شده بین قطر و عربستان، نیاز ٢ تا ٣ میلیون تنی گندله قطر از تولید ١١ میلیون تنی گندله بحرین استیل تأمین می شد اما در آینده نزدیک این نیاز بایستی از کارخانه گندله سازی واله (Vale) عمان به ظرفیت 2 فاز 5 میلیون تنی که در بندر صحار قرار دارد و همچنین واله برزیل، تامین گردد.
وی در تکمیل صحبت های خود اظهار داشت: با توجه به اینکه کشور عمان و بویژه بندر استراتژیک صحار نیاز گاز خود برای کارخانجات گندله سازی واله و فولادسازی جیندال شدید و سایر کارخانجات را از خط لوله گاز سراسری دلفین قطر که از طریق امارات متحده عربی گاز را به عمان می رساند تأمین می کند، قطر حتی اگر هم بخواهد به امارات ضربه بزند و فلکه های گاز خود را ببنند، نمی تواند به متحد خود یعنی عمان پشت کند چراکه صحار عمان آخرین مقصد شبکه گاز روزمینی (onshore) و زیردریائی (offshore) قطراست.
اقدام ایران در صادرات کالای استراتژیکی نظیر فولاد به قطر چیست؟
جعفری طهرانی به این نکته نیز تاکید کرد که در حال حاضرکشور به هر سنت دلار یا یورو صادراتی نیاز دارد. از ابتدای قطع روابط سیاسی و اقتصادی قطر با کشورهای عربی، دولت ایران پیشنهاد داد که بخش خصوصی ایران میبایستی با بخش خصوصی قطر وارد تعاملات و معاملات تجاری شود چراکه قطر می ترسد ارتباط تجاری با ایران را علنی کند. در نتیجه بهترین راه کار این است که بخش خصوصی ایران نسبت به گرفتن سفارش از طرف های قطری اقدام و سپس نسبت به خرید با انجام توافقات لازم با کارخانجات فولاد داخلی بخش دولتی و خصوصی اقدام نماید. به بیان دیگر پیشنهاد این است که فولادسازان دولتی مستقیم وارد بازار قطر نشوند کما اینکه حضور فولادسازان بخش خصوصی آن هم به صورت مستقیم به بازار قطر نیز یک اشتباه استراتژیک است و هرگونه معاملات تجاری احتمالی میبایست تحت نام شرکت های تجاری ایرانی بخش خصوصی که دفاتر خارج از کشور (غیر از امارات) آن هم با نام غیر ایرانی دارند، صورت گیرد.
وی خاطرنشان کرد: بهترین راه در شرایط کنونی، رصد لحظه ای بازار قطر است تا درصورت مشخص شدن سیاست های دولت قطر مبنی بر تمایل آن ها در خرید کالای استراتژیکی مثل فولاد از ایران، این صادرات صورت گیرد. موضوع مهم در چنین شرایطی، تکروی و عملیات انفرادی هر سازمان یا شرکت در رابطه با موضوع حساس صادرات است که علاوه بر تحمیل هزینه های سنگین به هر بنگاه، باعث اتلاف وقت و زمان نیز می گردد.
این کارشناس بازار چرخه فولاد تصریح کرد: در دنیای امروز موفقیت بیشتر در صادرات فولاد و رساندن آن به دو برابر عدد فعلی در گرو ایجاد کنسرسیوم صادرات فولاد بصورت یک شرکت بخش خصوصی مستقل تحت پوشش انجمن فولاد ایران است.
منبع: حکاک
