کیوان جعفری طهرانی، کارشناس ارشد بازارهای بین المللی فولاد و مواد معدنی در یادداشتی به چیلان به تحلیل روند بازار فولاد در سال جاری پرداخت.
وی در این یادداشت آورد: جو روانی ناشی از حادثه شکست سد باطله معدن واله در برزیل باعث شد به صورت هیجانی بهای سنگ آهن پیش از تعطیلات عید شکوفه های چین افزایشی شود.همانگونه که در ابتدای وقوع این حادثه پیش بینی می شد، تاثیر افزایش قیمت سنگ آهن بر بازار فولاد طولانی تر و مدت دار تر بود و شرایط نیز همانگونه که تخمین زده می شد پیش می رفت تا آنکه واله اعلام کرد این حادثه تاثیری بر تولید سایر معادنش نخواهد گذاشت اما دولت مرکزی برزیل، واله و CSN سومین شرکت معدنی برزیل را وادار کرد که سدهای باطله دیگر خود را ببندند. در پی این تصمیم، واله اعلام کرد 10 سد باطله خود را ظرف 3 سال آینده و CSN نیز 3 سد باطله را خواهد بست.
درادامه مقامات واله اعلام کردند این شرکت اعلام شرایط فورس ماژور نخواهد کرد اما در طول تعطیلات عید شکوفه ها فورس ماژور اعلام کرد. هرچند که واله گفت فورس ماژور در بازار چین تاثیر نداشته و این شرکت همچنان محموله ها را به خریداران چینی تحویل خواهد داد اما این شرایط بیشتر بر بازار اروپا، ژاپن و کره جنوبی تاثیرگذار بود. لذا در دوره تعطیلی بازار چین اگرچه شاهد افزایش قیمت سنگ آهن بودیم اما معامله ای صورت نمی گرفت و اصطلاحا افزایش قیمت کاذب بود. بعد از عید شکوفه ها، شاهد افزایش قیمت آهن قراضه و سپس شمش فولاد در CIS یا آسیای میانه بودیم. به اعتقاد نگارنده این بازارها منتظر یک فرصت برای افزایش قیمت بودند و حادثه برزیل یک بهانه بود. بنابراین جو هیجانی از یک طرف و نیاز بازار به افزایش قیمت فولاد که بازار به آن تشنه بود از طرف دیگر، بر بازارهای بین المللی تاثیر گذاشت و در نتیجه شاهد افزایش 20 تا 30 دلاری قیمت شمش، 10 تا 20دلاری قیمت آهن اسفنجی و 30 دلاری قیمت قراضه بودیم.
بعد از عید شکوفه ها، بازار چین افزایش هیجانی قیمت سنگ آهن را نپذیرفت چرا که فولادسازان چینی که قدرت زیادی نیز دارند، از کاهش حاشیه سود خود طفره رفته و از آن حمایت نمی کردند. در چند سال گذشته به ویژه در سال های 2014 و 2015 فولادسازان چینی به علت کاهش جهانی قیمت فولاد، ضررهای سنگینی را متحمل شدند و بعضا حاشیه سود آنها در برخی موارد به 30 دلار و حتی 15 دلار در تن نیز رسید که اصلا توجیه اقتصادی برای آنان نداشت. در شش ماهه دوم سال 2018 روند برای فولادسازان چینی به گونه ای شد که فولادسازان چینی به حاشیه سود حداقل تنی 100 دلار رسیدند. لذا فولادسازان با افزایش قیمت سنگ آهن به جهت کاهش حاشیه سودشان در کوتاه مدت و به مرور موافقت نمی کردند. بنابراین مقاومتی که در دو روز بعد از پایان عید شکوفه ها درخصوص قیمت سنگ آهن شاهد آن بودیم ناشی از قدرتی است که فولادسازان چینی دارند و بازار را به هر جهتی که بخواهند سوق می دهند.فولادسازان چینی پیش بینی کرده اند توافق میان آمریکا و چین در هاله ای از ابهام است و احتمال این توافق ناچیز است. اما به اعتقاد نگارنده این توافق اتفاق خواهد افتاد چراکه نشست ماه نوامبر در آرژانتین و پیشرفت هایی که حاصل شد، همگی گواه بر انجام این مهم است و این توافق مهم بر قیمت کامودیتی ها تاثیرگذار خواهد بود.
اما در خصوص کاهش قیمتی که در گندله و سنگ آهن بعد از عید شکوفه ها اتفاق افتاده، این اتفاق را باید موقتی دانست چرا که با توجه به اینکه به فصل بهار چین نزدیک می شویم و فعالیت ساخت و ساز رونق می گیرد و مصرف سرانه فولاد افزایش می یابد، بازار همچنان صعودی پیش بینی می شود.
فاکتور مهم دیگر در تقاضای سال 2019 فولاد دنیا به نشست سران حزب کمونیست چین در دهه اول ماه مارس برمی گردد. هر ساله تصمیم گیری های مهم و حیاتی در این نشست توسط دولت و ریاست جمهوری چین صورت می گیرد. شواهد حاکی از آن است که رئیس جمهور چین همانگونه که 4 سال قبل پروژه جاده ابریشم جدید را در این نشست معرفی کرد، هر ساله در این نشست پروژه های توسعه ای بیشتری نظیر شهرهای اقماری، پروژه های ریلی و راه آهن و فرودگاهی را معرفی می نماید. شهرهای اقماری که به عنوان پروژه های بزرگ شناخته می شوند، در شعاع 100 کیلومتری شهر های بزرگ چین از جمله پکن تعریف شده اند تا شاهد انتقال صنعت به این شهرها باشیم.تمامی این پروژه ها با هدف افزایش مصرف سرانه فولاد تعریف می شوند. از سوی دیگر عمر مفید سازه های فلزی در چین به گونه ای برنامه ریزی شده که حداکثر 10 سال باشد و پس از آن باید شاهد تخریب و استفاده از آن به عنوان آهن قراضه باشیم. تمامی این اقدامات مصرف فولاد و تولید آهن قراضه را در چین بالا می برد.
رشد اقتصادی چین در سه ماهه چهارم سال 2018 به جهت جنگ تجاری آمریکا و چین تنها 6.4 درصد بود درحالی که 6.6 درصد تخمین زده می شد. از اینرو دولت چین در نظر دارد در سه ماهه اول و دوم سال 2019 این عقب افتادگی را از طریق افزایش رشد اقتصادی و توافق با آمریکا جبران نماید. لذا این مسئله و نیز تعریف پروژه های جدید عمرانی، کمک خواهد کرد وضعیت بازار جهانی فولاد در سه ماهه اول امسال همچنان خوب باقی بماند. در سه ماهه دوم 2019 نیز وضعیت بازار فولاد مناسب خواهد بود و قیمت ها هم با رشد ملایم پیش بینی می شود اما در مورد سنگ آهن نمی توان به صراحت صحبت کرد چون وضعیت بازار نامشخص است و کنترل قدرت در دست فولادسازان است. از اینرو فولادسازان چینی بیشتر از اهرم آهن قراضه برای کنترل قیمت سنگ آهن استفاده خواهند کرد. همانگونه که انجمن آهن و فولاد چین در سال 2014 و 2015 پیش بینی کرده بود، به صورت سالانه مصرف سرانه قراضه در چین به عنوان ماده اولیه و خام و جایگزینی برای سنگ آهن افزایش خواهد یافت و رشد آن از سال 2019 سرعت بیشتری گرفته و این رقم در 2025 به اوج خود خواهد رسید و مصرف آن در مقایسه با سنگ آهن 50-50 می شود. درمورد روند بازار فولاد در سه ماهه سوم و چهارم سال جاری میلادی نیز هنوز اظهار نظر زود است و به تحولات آینده بستگی دارد.