دکتر جعفری طهرانی: روی کار آمدن ترامپ بر بازارهای جهانی تاثیرگذار است/ چین و روسیه منافع خود را دنبال می‌کنند/ بسیاری از بازارهای صادراتی را از دست داده‌ایم
روی کار آمدن دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا از آن دست مسائلی است که روی سیاست و اقتصاد بین‌الملل بسیار تاثیرگذار خواهد بود. فردی که فرصت تنها چهار ساله ریاست جمهوری‌اش سبب می‌شود که بخواهد همه آنچه در سر می‌پروراند را اجرایی کرده و در تلاش برای بازگرداندن آمریکا به جایگاه برتر در اقتصاد و سیاست جهانی از هیچ تلاشی فروگذار نخواهد کرد.
“کیوان جعفری طهرانی” در گفت‌وگوی اختصاصی با سایت خبری- تحلیلی معدن ۲۴ در خصوص روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا و تاثیری که وی می‌تواند بر بازارهای جهانی داشته باشد، افزود: در حالی که تا قبل از اول بهمن ماه و پیش از روی کار آمدن ترامپ در آمریکا نرخ حمل دریایی محموله‌های فله صادرات ایران به چین ۲۵ دلار در هر تن بود، در بیستم اسفند ماه به ۲۶.۵ دلار و اکنون به بیش از ۲۸ دلار رسیده است. بر این اساس حضور ترامپ حتی روی محموله‌های صادراتی ایران به چین به علت تشدید تحریم ها تاثیرگذار بوده است.
وی بیان داشت: شاید در اخبار می‌بینیم و می‌شنویم که چینی‌ها اعلام می‌کنند از سیاست‌های آمریکا و تحریم‌هایی که علیه صنعت نفت ما اعمال کرده، حمایت نمی‌کنند و دلیل آن، نقل و انتقال پول با یوان یا RMB عنوان می‌شود اما در عمل چیز دیگری می‌بینیم.
این تحلیلگر ارشد بازارهای بین‌المللی فلزات و محصولات معدنی ادامه داد: در عمل شاهدیم صادرات نفت ایران که در ماه‌های نوامبر و دسامبر بین ۱.۴ تا ۱.۸ میلیون بشکه در روز بود، در ماه ژانویه به ۸۳۶ هزار بشکه در روز رسید و به طور قطع در فوریه این عدد پایین‌تر نیز آمده است. ایالات متحده آمریکا در پی آن است که ظرف ۶ ماه آینده صادرات نفت ایران را به زیر ۴۵۰ هزار بشکه در روز کاهش دهد.
وی اضافه کرد: این مسئله سبب مضاعف شدن تورم و تضعیف نرخ ریال خواهد شد و به تدریج اثرگذاری این جنگ روانی و تحریمی که آمریکا به راه انداخته است، بیشتر مشهود خواهد شد.
جعفری طهرانی یادآور شد: آنچه در خبرها در خصوص روسیه و چین می‌بینیم و می‌شنویم، بیشتر اخبار فیک است که در ظاهر عنوان می‌کنند ما دوست و متحد ایرانیم، اما باید گفت آنها نیز برای حفظ منافع خودشان تلاش می‌کنند.
وی اظهار داشت: اگر واقعاً چین حافظ منافع صادرات نفت ایران بود، اجازه می‌داد نفتکش‌های ایرانی در بندر گوادر پاکستان که ترمینال واردات نفت چین است، پهلو بگیرند تا از طریق سه‌هزار کیلومتر خط لوله‌ای که بندر گوادر را به شهر کاشگر در ایالت سن‌کیانگ (غربی‌ترین ایالت چین) متصل می‌کند، جابه‌جا شود.
کارشناس ارشد بازارهای بین‌المللی سنگ آهن و فلزات گفت: چین مجبور است سیاست‌های تحریمی آمریکا را رعایت کند و نمی‌تواند اجازه دهد نفتکش‌های ایرانی پهلوگیری کنند، معتقدم چین تا حد زیادی برای حفظ منافع خود مجبور است این مسائل را رعایت کند.
وی بیان داشت: تحریم‌های مضاعفی که آمریکا بر چین و متقابلاً چین بر ایالات متحده اعمال می‌کند، هرچند به طور مستقیم بر ایران تاثیر ندارد اما بر قیمت بازارهای هدف ایران تاثیرگذار است.
جعفری طهرانی افزود: این روزها با مشکلاتی که آمریکایی‌ها برای چینی‌ها ایجاد کرده‌اند، چین آنقدر درگیری‌های کلان دارد که موضوع خرید یا عدم خرید نفت از ایران مشکل عمده‌ای برای آن محسوب نمی‌شود.
** احتمال از سرگیری صادرات آلومینیوم ارزان روسی و به هم ریختن بازارها
وی ادامه داد: صحبت‌هایی که به تازگی ترامپ با پوتین در خصوص راه‌اندازی مجدد صادرات آلومینیوم روسیه داشته و به سالی حدود ۲ میلیون تن صادرات بالغ می‌شود، قطعاً روی صنعت آلومینیوم چین تاثیر می‌گذارد؛ چرا که چین به عنوان بزرگترین تولید کننده آلومینیوم جهان وابستگی زیادی به صادرات این محصول دارد.
تحلیلگر ارشد بازارهای بین‌المللی فلزات و مواد معدنی گفت: جالب اینکه امارات متحده عربی به عنوان پنجمین تولیدکننده آلومینیوم جهان با ۲.۷ میلیون تن تولید در سال، با ورود آلومینیوم ارزان روسی به بازار قطعاً متضرر می‌شود و به طور مشابه این مشکل برای بحرین به عنوان ششمین تولید کننده بزرگ آلومینیوم جهان با تولید ۱.۶ میلیون تن نیز اتفاق خواهد افتاد؛ بنابراین هر سیاستی که ترامپ اعمال کند تاثیر ضربدری بعدی را روی کشورهای دیگر گذاشته و تاثیرات بدی خواهد داشت. البته نباید فراموش کرد که وضع عوارض بر روی آلومینیوم کانادا توسط دونالد ترامپ نیز باعث تمرکز صادرات کانادا به اروپا شده است که این خود تعادل بازار را بیشتر بهم خواهد زد.
** جایگاه متزلزل ایران در بازارهای جهانی صادرات
جعفری طهرانی در ادامه با بیان اینکه امروز ایران جایگاه خوبی در بازارهای صادراتی ندارد، اظهار داشت: ما امروز با کمبود جدی سنگ آهن در کشور مواجهیم، در این زمینه بارها و بارها مطرح شده که از افغانستان سنگ آهن وارد کنیم.
وی یادآور شد: زمانی در سال‌های ۸۰ ، ۸۲ و ۹۳ که شخصاً بازدیدهای مکرری از معدن سنگ آهن غوریان در ایالت هرات، معدن سنگ آهن حاجی گک در ایالت بامیان و معدن مس عینک در ایالت لوگر افغانستان داشتم، به این نتیجه رسیدم که ایران حتی در نقشه معدنی افغانستان نیز دیگر جایگاهی ندارد و پیش از ما کشورهایی همچون آمریکا و چین و حتی قطر در این بازار حضور یافته‌اند. طبیعتا با حضور طالبان و بحث ممنوعیت صادرات مواد فراوری نشده، عملا این موضوع بطور کامل منتفی است. لذا برای تامین نیازهای دائمی خود باید ۱۰۰ درصد به خودمان اتکا کنیم.
تحلیلگر بازارهای صادراتی سنگ آهن، فلزات و محصولات معدنی خاطرنشان کرد: امروز کشورهای همسایه و برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس نظیر عربستان سعودی و عمان به افزایش سرمایه‌گذاری، ارتقای ظرفیت و توسعه همکاری با کشورهای بزرگ معدنی جهان پرداخته‌اند. لذا اینکه ما شانسی برای ورود مواد اولیه مورد نیازمان داشته باشیم منتفی است و این مسئله حتی از کشورهای آسیای میانه به دلیل بعد مسافت نمی‌تواند اتفاق بیفتد.
جعفری طهرانی بیان داشت: امروز ایران بسیاری از بازارهای صادراتی خود را از دست داده است، در بازارهای صادراتی زغال سنگ و فسفات خوب عمل نکردیم و همه را از دست دادیم و به جز صادرات محصولات فولادی، مسی و چند محصول دیگر بازاری برای ما باقی نمانده است.
وی گفت: در حالی که در چادرملو و فسفات اسفوردی، آپاتیت تولید می‌شد اما به صورت دستوری مجبور بودیم که از سوریه (سرمایه گذاری فراسرزمینی ایران) فسفات وارد کنیم. برای صادرات کروم مشکل داریم و شاهدیم کشور عمان در حال افزایش ظرفیت تولید و صادرات خود در این محصول است.
وی افزود: از نظر قیمتی نیز عملکرد مناسبی نداشته‌ایم و قیمت تمام شده محصولات ما با سیاست‌هایی که اعمال شده (از جمله سیاست نادرست عوارض صادراتی و محدودیت‌های ایجاد شده پس از آن) بالاست و علاوه بر این‌ها، تحریم‌ها مشکلات مضاعفی را برای ما ایجاد کرده است.
وی تصریح کرد: اینکه امید داشته باشیم تحریم‌ها برداشته شود، به زودی اتفاق نمی‌افتد. فراموش نکنیم ترامپ یک رئیس جمهور ۴ ساله است نه ۸ ساله؛ لذا به دنبال اثرگذاری است و شاهدیم برای دستیابی به اهداف خود اینفلوئنسرها، میلیاردرها و بیزینسمن‌هایی همچون ایلان ماسک را به خدمت گرفته است.
وی گفت: معتقدم فرمایشات رهبری در این زمینه کاملاً درست است که تحریم‌ها به سهولت و سرعت برداشته نمی شود و نباید انتظار داشته باشیم آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها بلافاصله بعد از مذاکره در ایران سرمایه‌گذاری کنند،
بلکه مطابق فرمایشات رهبری به ما امتیازات چندانی نخواهند داد و سرمایه‌گذاری‌ها نیز به صورت قطره‌چکانی وارد خواهد شد.
این تحلیلگر ارشد بازارهای بین‌المللی فولاد، فلزات و عناصر معدنی گفت: اگر قرار باشد تحریم‌ها به طور کامل برداشته شود و دلار که این روزها نزدیک ۱۰۰ هزار تومان است به یک سوم قیمت برسد، بسیاری در داخل کشور ضرر و زیان سنگینی می‌بینند، لذا اجازه چنین کاری نخواهند داد؛ بر این اساس باید واقع‌بین باشیم و بدانیم این اتفاق به این راحتی‌ها نمی‌افتد.
وی ادامه داد: در چهار سال ریاست جمهوری ترامپ، اگر بتوانیم در سال نخست آن در جریان مذاکرات قرار بگیریم خوب است، اما در سال‌های بعدی شانس امتیازگیری‌مان پایین‌تر خواهد بود.
جعفری طهرانی خاطرنشان کرد: ترامپ در مذاکرات بلوف می‌زند چرا که یک بیزینس‌من است و این فن مذاکره اقتصادی است، اما این فن در مذاکرات دیپلماتیک جواب نمی‌دهد لذا باید تامل کنیم و امید داشته باشیم.
وی تاکید کرد: پیش از هر چیز در سال ۱۴۰۴ باید سعی کنیم که وضعیت اقتصادی کشور و وضعیت معیشتی مردم از حال حاضر بدتر نشود و بهبود پیدا کند.
منبع: معدن۲۴