افزایش نرخ دلار، موضوع جدیدی نیست اما شتاب گرفتن آن در مدت کوتاه یک‌ساله از ۱۱ به ۲۱ هزار تومان موضوعی است که باعث شده «روزگار معدن» سراغ کارشناسان بخش معدن رفته و با آنها درباره مزایا و معایب این مهم و تاثیر آن بر بخش معدن گفت‌وگو کند.
بنا به گفته کارشناسان، رشد نرخ دلار برای صادرکنندگان مواد معدنی، مثبت و برای واردکنندگان ماشین‌آلات و ابزارآلات، منفی است.
اگر بخواهیم بر موضوع صادرکنندگان تمرکز کنیم باید گفت که افزایش نرخ دلار منجر به رشد صادرات معدنکاران می‌شود و می‌تواند ارزآوری بیشتری برای آنها فراهم کند. اما این سود کوتاه‌مدت بوده چراکه عوامل مختلف ازجمله شیوع ویروس کرونا، تحریم‌ها، ضعف شناخت از بازارها و اعمال عوارض سنگین از سوی دولت بر مواد معدنی باعث می‌شود فعالان اقتصادی در بخش معدن نتوانند به درستی از این شرایط استفاده کنند. حاصل این گفت‌وگو را در زیر می‌خوانید.
توجه به انعطاف‌پذیری در بازار
کیوان جعفری‌طهرانی، کارشناس ارشد بین‌المللی صنعت فولاد و سنگ‌آهن با اشاره به تاثیر نرخ دلار بر رشد صادرات به «روزگار معدن» گفت: کاهش ارزش پول ملی همواره در تمامی کشورهای جهان اهرمی بزرگ برای توسعه صادرات است. در واقع وقتی ارزش پول ملی کاهش پیدا کند، نرخ کالا برای خریداران خارجی ارزان شده و این یکی از راهکارهای توسعه صادرات بوده که کشورهای جهان از آن برای توسعه خود استفاده می‌کنند.
این کارشناس ارشد بین‌المللی صنعت فولاد و سنگ‌آهن با اشاره به استفاده کشورهایی مثل چین از این سیاست گفت: امروز شاهد هستیم اقتصادهای بزرگ دنیا ازجمله چین و ژاپن به‌طور عمد، برابری نرخ دلار را با واحد پول خود کاهش داده‌اند. این سیاست یکی از موارد دعوای جنگ تجاری ۵.۱ سال اخیر بین امریکا و چین بوده است. درنتیجه این سیاست را امریکا مطرح کرد و چین از قصد ارزش واحد پول خود را پایین می‌آورد تا با افزایش صادرات به صنایع داخلی این کشور صدمه بزند. به‌این‌ترتیب امریکا سیاست وضع عوارض وارداتی برای تولیدات چین را درپیش گرفت.
جعفری‌طهرانی با اشاره به تاثیر منفی ویروس کرونا بر سیاست افزایش نرخ دلار، گفت: هرچند کاهش ارزش ریال به صادرات مواد معدنی کمک می‌کند؛ اما شاهد هستیم که شرایط به وجود آمده ناشی از کرونا باعث کاهش تقاضا در بسیاری از کشورهای جهان شده است. به‌طور طبیعی کاهش تقاضا باعث می‌شود با افزایش عرضه در بازار جهانی رو‌به‌رو شویم.
او تاکید کرد: با این شرایط ما نمی‌توانیم از مزیت واقعی که کاهش ارزش پول ملی در جهت توسعه صادرات بخش معدن داشته باشد، استفاده کنیم.
سوءاستفاده خریداران خارجی
این کارشناس ارشد بین‌المللی صنعت فولاد و سنگ‌آهن با اشاره به سوءاستفاده خریداران خارجی از شرایط به وجود آمده به‌عنوان عامل دوم سخن گفت و خاطرنشان کرد: به دلیل اینکه خریداران در جریان کامل کاهش ارزش پول ملی ما هستند، وقتی یک کالای معدنی را صادر می‌کنیم، عددی را که به ما اعلام می‌کنند بسیار کمتر از قبل است.
به این معنی که اگر کالایی را ۴۰ دلار اعلام می‌کردند امروز آن را ۳۸ دلار می‌فروشند و دلیل‌شان هم این است که واحد پول شما کاهش یافته است.
جعفری‌طهرانی در ادامه به موضوع تحریم‌ها به‌عنوان مشکل دیگر در کشور اشاره کرد و گفت: به دلیل تحریم‌ها، با مشکلات و محدودیت‌های زیادی رو‌به‌رو هستیم. تحریم یکی از مهم‌ترین موانع توسعه صادرات ماست، خریداران به علت محدودیت‌های ایجادشده برای کشور ما اغلب از معامله با ایرانی‌ها امتناع می‌ورزند.
او گفت: متاسفانه ظرف مدت ۱۰ روز گذشته شاهد بوده‌ایم که چین برخوردی مغرضانه نسبت به واردات کالاهای ایرانی داشته است. با اینکه تعداد زیادی کانتینر با کشتی خارجی به این کشور صادر شدند اما آنها در بنادر چین پهلو نگرفته و معطل هستند.
استفاده درست از موقعیت‌ها
این کارشناس ارشد بین‌المللی صنعت فولاد و سنگ‌آهن با اشاره به اینکه باید از موقعیت‌ها به‌درستی استفاده کنیم و شرایط رقبا و بازار را به خوبی در نظر بگیریم، اظهار کرد: کاهش ارزش پول ملی هرچند که باعث تورم و گرانی می‌شود اما برای صادرات مثبت است. متاسفانه نمی‌توانیم به درستی از این شرایط استفاده کنیم و به نتایج مثبت برسیم.
جعفری‌طهرانی با اشاره به موقعیت‌های خوبی که در بازارها برای ایران به وجود آمده، اظهار کرد: درحال‌حاضر جنگ تجاری جدیدی بین هند و چین ایجاد شده که این مهم بر صادرات سنگ‌آهن هندوستان تاثیر گذاشته است.
اگر مسئولان از شرایط بازارهای بین‌المللی اطلاع داشته باشند، این موقعیت خوبی برای ایران است. این در حالی است که عوارض سنگ‌آهن یکی از موانع بزرگ بر سر راه صادرات ایران به‌شمار می‌رود. دولتمردان باید از این شرایط استفاده کنند تا سنگ‌آهن هماتیتی که مصرف داخلی نداشته و مورد نیاز بازار چین است را تامین کنند.
او تاکید کرد: باید بتوانیم حضور خود را در بازارها حفظ کنیم، اما متاسفانه نمی‌توانیم از فرصت‌ها به‌عنوان مزیت صادراتی به درستی استفاده کنیم.
انعطاف‌پذیری در بازارها
این کارشناس ارشد بین‌المللی صنعت فولاد و سنگ‌آهن با تاکید بر اهمیت توجه به انعطاف‌پذیری در بازارها گفت: کاهش ارزش پول ملی باعث توسعه صادرات در تمامی کشورها می‌شود؛ اما فراموش نکنیم وقتی‌که تقاضای جهانی آلومینیوم به دلیل شیوع ویروس کرونا کاهش یابد، در نتیجه بزرگ‌ترین شرکت آلومینیوم چین هم دست به کاهش تولید ماده اولیه خود می‌زند.
او ادامه داد: در این بین وقتی معدنکاران بزرگ دنیا می‌بینند که ماده اول مورد نیازشان مازاد بوده و باعث کاهش نرخ جهانی می‌شود با بازاریابی درست سعی می‌کنند تولید خود را انعطاف‌پذیر کنند.
این کارشناس ارشد بین‌المللی صنعت فولاد و سنگ‌آهن با اشاره به سیاست کشورهای جهان گفت: کشورهای جهان به این نتیجه رسیده‌اند اگر بخواهند سهمی از بازار جهانی داشته و آن را حفظ کنند باید تولید خود را انعطاف‌پذیر کنند. ما نیز باید بازاریابی انعطاف‌پذیر داشته باشیم و بتوانیم در بحث تحلیل بازارها حرفه‌ای‌تر عمل کنیم.
سود کوتاه‌مدت
او در آخر با اشاره به اینکه سود ما از رشد نرخ دلار کوتاه‌مدت است، اظهار کرد: به علت محدودیت‌ها و تحریم‌ها هیچ‌گاه نتوانسته‌ایم وقتی ارزش پول ملی کاهش می‌یابد از این موقعیت به درستی استفاده کنیم. جعفری طهرانی درباره تاثیر این سیاست بر واردات ماشین‌آلات و تجهیزات معدنی نیز گفت: کاهش ارزش پول ملی در رابطه با بحث واردات یک ضدارزش است؛ چراکه معدنکاران مجبور هستند کالایی را از خارج بخرند که در قبال آن باید پول بیشتری پرداخت کنند.
این کارشناس ارشد بین‌المللی صنعت فولاد و سنگ‌آهن تاکید کرد: در صورتی می‌توانیم از شرایط به وجود آمده استفاده کنیم که با افزایش صادرات بتوانیم ارزآوری بیشتری به‌دست آوریم. در کنار ارزآوری بیشتر دست به واردات بزنیم تا کالای مورد نظر را وارد کنیم و در نهایت تعادلی بین گران شدن و افزایش نرخ کالای وارداتی به‌دست آوریم.
منبع: روزگار معدن