«جهان‌صنعت»- دومین دوره نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۴ در دولت سیزدهم به عنوان نقطه عطف تجارت خارجی در حالی امروز برگزار می‌شود که به گفته برخی کارشناسان حوزه تجارت به لحاظ حضور بازدیدکنندگان خارجی، ممکن است تا حدی تحت تاثیر تنش‌های منطقه‌ای قرار گیرد. هرچند کشورهای زیادی علاقه‌مند به حضور در ایران و بازدید از توانمندی‌های صادراتی ایران هستند اما از آنجایی که اساسا اقتصاد و تجارت هر کشوری در هر نقطه‌ای از دنیا، حتی اقتصادهای قدرتمند جهانی، به شدت متاثر از پارامترهای حوزه سیاست خارجی و تعاملات سیاسی با دنیاست، این امکان وجود دارد که خریداران خارجی فعلا برای حضور در ایران دست نگه دارند. با این حال، کارشناسان برگزاری این نمایشگاه را مثبت قلمداد می‌کنند و معتقدند با توجه به اینکه اکنون روش مارکتینگ بین‌المللی به سیستم اوایل دهه۹۰ میلادی بازگشته است و ارتباطات در نمایشگاه‌ها و ملاقات‌های حضوری شکل می‌گیرد، به‌طور حتم این نمایشگاه می‌تواند به نتایجی مثبت دست پیدا کند.
در این باره پیشنهاد کارشناسان این است که نمایشگاه ایران اکسپو به صورت گردشی در کشورهای هدف و با توجه به سلیقه و نیاز بازار کشورهای مذکور برگزار شود تا بتوان موفقیت بیشتری در این حوزه به دست آورد. در این میان البته کارشناسان بر این باورند که تحریم‌ها و دشواری‌های ناشی از آن برای تجار خارجی، عدم امنیتی به‌وجود آورده است که با وجود تایید کیفیت کالاهای ایرانی، نمی‌توانند آنطور که بایدوشاید برای توسعه تجارت دوجانبه وارد عمل شوند.
این در حالی است که در کشور از ۱۳فروردین تا ۳۱فروردین، شاهد افت‌و‌خیزهای اقتصادی با توجه به سایه جنگ مستقیم بین دوطرف بودیم که باعث شد پارامترهای حوزه سیاست خارجی به شکل جدی، فوری و مستقیم تحت تاثیر قرار گیرند. البته این روند یک روند عمومی است و محدود به ایران نیست، اما در این بین، شدت تاثیرگذاری تحولات حوزه سیاست خارجی بر حوزه اقتصادی محل بحث است.
در همین خصوص تحلیلگر ارشد بازار آهن و فولاد با بیان اینکه توسعه بازارهای صادراتی از طریق امنیت سرمایه و امنیت شرایط کاری رقم می‌خورد، به «جهان‌صنعت» گفت: این در حالی است که تداوم تحریم‌ها، شرایط خاصی را برای تجار ایجاد می‌کند به‌طوری که تهیه اسناد حمل و حضور کشتی‌های خارجی در ایران با دشواری‌هایی همراه است. به عنوان مثال کشتی‌های خارجی در زمان حضور در بنادر ایران، ناچار هستند جی‌پی‌اس (AIS) کشتی را خاموش کنند تا موقعیت کشتی مشخص نشود. در صورتی که این شرایط، مراودات تجاری و صادرات را محدود می‌کند و باعث دلسردی خریداران می‌شود.
دکتر کیوان جعفری‌طهرانی با اشاره به برگزاری نمایشگاه ایران اکسپو اظهار کرد: برگزاری نمایشگاه‌هایی برای ارائه توانمندی‌های صادراتی اگرچه مثبت قلمداد می‌شود و بازدیدکنندگان خارجی نسبت به کیفیت مناسب کالاهای ایرانی اذعان پیدا می‌کنند اما مشکل اینجاست که به دلیل محدودیت‌های موجود، شرایط تحویل کالا به خریدار خارجی پیچیده است و این موضوع باعث می‌شود که بعضا خریدار، کشور دیگری را برای تامین کالاهای مورد نیاز خود انتخاب کند.
وی افزود: به عقیده بنده در صورتی که ما سیاست توسعه صادرات را دنبال می‌کنیم، باید نمایشگاه ایران اکسپو در برخی کشورهای هدف به صورت گردشی برگزار شود و کالاهای تخصصی مورد نیاز بازار هدف، مورد توجه قرار گیرد.
استقبال پایین خارجی‌ها برای سفر به ایران
جعفری‌طهرانی با بیان اینکه اهمیت برگزاری نمایشگاه اکسپو در ایران این است که خارجی‌ها برای بازدید حضور داشته باشند، گفت: به نظر می‌رسد به دنبال ایجاد نگرانی از تنش‌های سیاسی اخیر و محدودیت هتل‌های اقامتی در تهران، استقبال خارجی‌ها برای سفر به ایران محدود باشد. این در حالی است که وقوع سیل و طوفان در دوبی نیز مزید بر علت شد و باعث شد بسیاری از پروازها کنسل شوند. با این حال، امیدوارم رسانه‌های داخل کشور بتوانند پوشش مناسبی در رابطه با اخبار اکسپو داشته باشند چراکه طبیعتا برگزاری این نمایشگاه بهتر از عدم برگزاری آن است. تحلیلگر ارشد بازار آهن و فولاد در ادامه افزود: به دلیل محدودیت‌های ناشی از شیوع کرونا در سال‌های گذشته، ارتباطات تجاری به صورت مجازی اتفاق افتاد در حالی که اکنون روش مارکتینگ بین‌المللی به اوایل دهه ۹۰ میلادی بازگشته است. همان زمان که به دلیل عدم آشنایی همگان با اینترنت و ایمیل، ارتباطات در نمایشگاه‌ها و ملاقات‌های حضوری شکل می‌گرفت.
وی اظهار کرد: در حال حاضر نیز مارکتینگ بین‌المللی، فیس‌توفیس است و به اوایل دهه۹۰ میلادی برگشته است؛ روشی قدیمی اما کارساز که این امکان را به مشتری می‌دهد تا کالا و صاحب کالا را از نزدیک مشاهده کند و بتواند تصمیم‌گیری نماید. از این رو، برگزاری نمایشگاه ارائه توانمندی‌های صادراتی در ایران، می‌تواند این شرایط را ایجاد کند که مشتریان خارجی بتوانند به صورت حضوری محصولات را مشاهده کنند.
افزایش تقاضای جهانی مس
تحلیلگر ارشد بازار آهن و فولاد در رابطه با قیمت مواد معدنی در بازارهای جهانی گفت: در حال حاضر قیمت هر تن مس به مرز ۱۰هزار دلار نزدیک شده و این افزایش هیجانی به دلیل افزایش تقاضای جهانی، کمبود عرضه از طرف چین و کشورهای دارای ذخایر مس همچون شیلی از نیمه ماه مارس آغاز شده است. وی افزود: بیشترین کامودیتی که در طول یک ماه گذشته افزایش قیمت داشته، مس و بعد از آن، آلومینیوم بوده است که وضعیت نسبتا پایدار و رو به رشدی داشته است. مابقی فلزات پایه و همچنین فولاد، وضعیت چندان با ثباتی نداشتند.
جعفری‌طهرانی بیان کرد: به طور کلی در رابطه با فولاد نیز در شرایط فصل پایین قرار داریم چراکه تغییر قیمت‌ها در بازار فولاد، به عرضه‌و‌تقاضا برمی‌گردد و اکنون در دنیا تقاضای بالایی وجود ندارد که بر قیمت‌ها تاثیرگذار باشد. وی ادامه داد: اما درخصوص هفته جاری باید گفت، از ۱ تا ۵ می(۱۲ تا ۱۶ اردیبهشت) تعطیلات روز و هفته کارگر در چین را خواهیم داشت و به همین خاطر احتمالا حجم معاملات تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و کند خواهد شد و یک مقاومتی در برابر افزایش قیمت مشاهده می‌شود.جعفری‌طهرانی گفت: از طرف دیگر در CIS اکثر تامین‌کنندگان قیمت‌های فروش را ثابت نگه داشته‌اند و همان حوالی ۴۹۷ تا ۵۰۰ دلار اعلام نرخ می‌کنند و سعی دارند نسبت به تقاضایی که در بازار شرق آسیا و روسیه و شمال آفریقا ایجاد شده است، خوش‌بین باشند. اگرچه فروش زیادی روی این اعداد اتفاق نیفتاده ولی روسیه بیشتر روی بازار داخلی خود متمرکز شده و به نفع روس‌هاست که به جای صادرات فروش بیشتری به بازار داخل داشته باشند چراکه ترکیه شمش روسیه را بالاتر از ۵۳۵دلار سی‌اف‌آر نمی‌خرد و از طرف دیگر با فروش میلگرد با مشکل مواجه شده است.
به گفته وی، در منطقه شمال آفریقا و خلیج فارس (MENA) نیز معاملاتی برای شمش در محدوده قیمت ۵۰۰ تا ۵۱۰دلار اتفاق افتاد که البته پیشنهادات جدید را تا حدودی بالاتر از این مقدار اعلام می‌کنند و باید دید این افزایش چقدر در مورد بیلت خاورمیانه می‌تواند ادامه‌دار باشد.تحلیلگر ارشد بازار آهن و فولاد بیان کرد: اسلب در منطقه CIS روی ۴۶۰دلار از سوی روس‌ها فروخته می‌شود بنابراین نرخ اسلب ایران ۲۰دلار زیر قیمت منطقه CIS است و اکنون به همین سطح رسیده است. تقاضای اسلب کمی بهتر شده و ترک‌ها اخیرا اسلب روسیه و اسلب مالزی را خرید کرده‌اند. مکزیک هم همینطور مقداری اسلب از روسیه در همان محدوده ۴۶۰دلار فوب خریداری کرده است.
افزایش قیمت بیمه کشتی‌ها
جعفری‌طهرانی در ادامه با اشاره به نرخ حمل‌و‌نقل دریایی با توجه به تنش‌های اخیر سیاسی گفت: نرخ حمل دریایی در ایران به استثنای کشتی‌های کانتینر بر هنوز چندان افزایش نیافته و جزیی بوده است اما طبیعتا نرخ بیمه کشتی‌ها افزایش پیدا می‌کند. یک مساله مهم در این خصوص ماندگاری شرایط جنگی است که اگر محدود باشد، به صورت لحظه‌ای تاثیر می‌گذارد و رفع می‌شود. در حال حاضر نیز به نظر می‌رسد که قرار نیست تنش‌های نظامی ادامه پیدا کند و این موضوع باعث می‌شود شاهد تغییرات زیادی در نرخ‌های حمل دریایی نباشیم و فقط بیمه افزایش پیدا می‌کند.
منبع: جهان صنعت