کارشناس ارشد بازار‌های جهانی فولاد با ابراز نگرانی از کاهش صادرات این محصول گفت: بازار جهانی فولاد امروز دستخوش تغییرات به دلیل شیوع کرونا ویروس شده است، از اینرو نباید با توجه به ظرفیت بالای تولید فولاد در کشور، فرصت حضور بیشتر محصول ایرانی در بازار جهانی با اعمال محدودیت‌ها از سوی دولت از بین برود.
اوایل سال جاری، انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در نامه ای خطاب به رضا رحمانی، وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت و رییس کارگروه تنظیم بازار نسبت به کاهش صادرات فولاد در صورت تداوم رویه های فعلی و محدودیت‌های مقرراتی و اجرایی ستاد تنظیم بازار و این وزارتخانه هشدار داده بودند اما گویا این مسئله خیلی برای دولت حائز اهمیت نبود.
در این نامه با اشاره به میزان صادرات آهن و فولاد کشور در سال ۱۳۹۸ که به بیش از ۹ میلیون تن و به ارزش حدود ۳.۵ میلیارد دلار رسیده بود؛ تصریح شد: اگر محدودیت‌های مقرراتی و اجرایی ستاد تنظیم بازار و وزارت صنعت، معدن و تجارت نبود، فرصت طلایی صادرات فولاد کشور قبل از تشدید تحریم های آمریکا نیز از دست نمی رفت و اکنون شاید شاهد حدود ۵ میلیارد دلار صادرات فولاد کشور بودیم.
نکته جالب اینجاست که طبق گزارش انجمن جهانی فولاد، درحالی که شیوع کرونا، بسیاری از کارخانه‌ها را تعطیل و تولید فولاد در جهان و کشورهای صنعتی را کاهش داده است، اما تولید فولاد ایران در ماه مارس ۱۴.۱ درصد رشد داشته است.
ضربه به صادرات
در همین رابطه کیوان جعفری طهرانی، کارشناس ارشد بازار‌های جهانی فولاد و سنگ‌آهن در گفتگو با اقتصاد ۲۴ گفت: هنوز از فرصت های ایجاد شده در بازار فولاد علی رغم شیوع کرونا ویروس نتوانسته ایم به نحوی استفاده کنیم که با توجه به ظرفیت بالای تولید، صادرات مناسبی را داشته باشیم چراکه دولت نیز با محدود کردن صادرات از طریق آیین نامه ها و دستورالعمل های متفاوت به مشکلات صادرات دامن زده است. از طرف دیگر شرکت های فولادی به دلیل فشار تحریم ها با هزینه های جدیدی روبرو شده اند.
به گفته وی، امسال وضعیت تولید فولاد کشور با وجود شرایط کرونا مناسب است اما شاهد این هستیم که در حال حاضر صادرات این محصول 44 درصد کاهش داشته و این موضوع، بسیار نگران کننده است.
جعفری طهرانی تصریح کرد: یکی از مواردی که بر روی کاهش صادرات فولاد تأثیر گذاشته، محدودیت هایی است که دولت ایجاد و باعث این موضوع شده است که به صورت دستوری فولادسازان مجبور باشند در بورس، کالا عرضه کنند و بعد از تأمین نیاز بورس که مشخص نیست این نیاز، نیاز واقعی است یا صرفاً با توجه به کاهش ارزش ریال، نسبت به خرید هیجانی اقدام می‌کنند تا ارزش سرمایه خود را حفظ کنند؛ اینها موارد مهمی است که باید به آن توجه کرد.
این کارشناس ارشد بازار‌های جهانی فولاد تاکید کرد: ما در شرایطی هستیم که بازار جهانی فولاد، به علت تقاضای بالای چین بسیار مناسب است و بزرگان تولید کننده سنگ آهن جهان و همچنین تولیدکنندگان فولاد میانی سعی می‌کنند حتی‌الامکان از فرصتی که بازار چین دارد استفاده کنند، ما نیز باید از این فرصت به خوبی بهره ببریم.
وی افزود: غیر از چین که بزرگترین بازار مصرف فولاد جهان بوده و هست، امسال بقیه کشورها مصرف سرانه فولادشان، به علت محدودیت هایی که کرونا ایجاد کرده کاهش پیدا کرده است.
جعفری طهرانی تصریح کرد: از هندوستان که مصرف سرانه فولادش بسیار پایین و در حدود 74 کیلوگرم است تا کشورهای پیشرفته اقتصادی مثل آلمان و ژاپن، به دلیل محدودیت‌های ایجاد شده توسط کرونا مصرف سرانه فولادشان کاهش داشته است و بسیاری از پروژه‌ها را معلق کردند.
وی ادامه داد: به طور مثال امارات متحده عربی پروژه‌های زیادی داشت که همه را معلق کرد، همچنین رویدادهای بزرگی در دنیا و منطقه وجود داشت که طبیعتاً برگزاری آنها در افزایش مصرف سرانه فولاد و ساخت و ساز تأثیر داشته که در حال حاضر متوقف شده اند.
به گفته جعفری طهرانی، توقف این پروژه‌ها یا تعویق آنها به سال آینده از جمله نمایشگاه اکسپو 2020 دبی یا بازی های جام جهانی المپیک توکیو 2020 که همگی به سال آینده موکول شدند، موید این مسأله است.
افزایش مصرف سرانه چین؛ بهترین فرصت برای ایران
کارشناس ارشد بازار‌های جهانی فولاد یادآور شد: اما چین در این شرایط سعی کرده است با افزایش مصرف سرانه فولاد و معرفی پروژه‌های جدید، تمامی توجه فولادسازان جهان را به خودش متمرکز کند.
وی ادامه داد: عملکرد چین باعث شده قیمت آهن قراضه افزایش پیدا کند و قیمت سنگ آهن نیز به بالاترین رکورد قیمت بین شش ماه تا یکسال و نیم گذشته برسد.
جعفری طهرانی تاکید کرد: سایر شرکت های اروپایی که تولیدکنندگان بزرگ فولاد جهان هستند مثل آرسلور میتال نیز مشکل بازار مصرف دارند.
وی تصریح کرد: خرید شش میلیارد دلاری فولادساز قدیمی هندوستان یعنی اسار استیل توسط آرسلور میتال در دسامبر سال گذشته نیز باعث شد، این شرکت فولادساز نیز بتواند این بحران را پشت سر بگذارد.
جعفری طهرانی گفت: نیپون استیل هم شرکت دیگری است که اخیرا، در اوایل سال میلادی قبل از بحران کرونا توسط آرسلور میتال خریداری شد زیرا با وجود شرایط اقتصادی مناسبی که دارد می توان با جرأت گفت که اینقدر وضعیت بازار مصرف فولاد در ژاپن خراب است و حتی خودروسازهای بزرگی مثل تویوتا با کاهش فروش جدی مواجه هستند که اگر آرسلور میتال، نیپون استیل را نمی‌خرید، نیپون استیل هم وضعیت بسیار نامناسبی پیدا می‌کرد. پس بنابراین نشان می دهد در چنین شرایطی ادغام شرکت ها چقدر به حفظ بقای آنها کمک می‌کند.
به اعتقاداین کارشناس ارشد بازار‌های جهانی فولاد، به طور کلی، هم اکنون در شرایط بحران کرونا صنعت فولاد به سمتی در حرکت است که فقط شرکت های بسیار بزرگ بقا خواهند داشت و شرکت هایی که کوچک هستند کم‌کم حذف می‌شوند لذا شرکت ها هم کم‌کم به فکر ادغام جدی، قبل از ورشکستگی افتاده اند.
جعفری طهرانی ادامه داد: بازار فولاد نیز مانند سایر بازارها ترفندهای خود را دارد؛ یکی از این موقعیت ها در چنین وضعیت نامناسب بازار، تقاضای چین است. همانطور که اشاره شد در اکثر کشورهای تولید کننده فولاد جهان، بحران مصرف وجود دارد و مصرف سرانه کاهش پیدا کرده است اما این بازار خوبی که در چین وجود دارد باعث می‌شود فولاد سازان همچنان بتوانند به بقای خود ادامه دهند و این شرایط سخت کرونا را پشت سر بگذارند.
آمریکا کم توان در حفظ تولید و بازار فولاد
وی تاکید کرد: در رابطه با آمریکای شمالی نیز لازم به ذکر است که آمریکا به عنوان چهارمین فولادساز جهان نیز به علت بیشترین درصد ابتلای کرونا، صنعت فولادش کاملا درگیر شده است همچنین، بازار مصرف بالایی هم با توجه به این شرایط برایش وجود ندارد. طبیعتاً شرایط اقتصادی این کشور هم تحت تأثیر انتخابات که در 3 نوامبر 2020، 13 آبان برگزار می‌شود قرار گرفته است.
جعفری طهرانی ادامه داد: ترامپ قبل از انتخابش در سال 2016 قول و قراری مبنی بر نجات صنعت فولاد آمریکا داده بود اما بحرانی که توسط کرونا در صنعت فولاد آمریکا ایجاد شد، خود به خود تأثیر مخربی بر روی این صنعت گذاشته است و باید دید که با این اوصاف، به چه نتیجه ای خواهد رسید.
کارشناس ارشد بازار‌های جهانی فولاد در پایان تاکید کرد: بازار جهانی فولاد امروز دستخوش تغییرات به دلیل شیوع کرونا ویروس شده است، از اینرو نباید با توجه به ظرفیت بالای تولید فولاد در کشور، فرصت حضور بیشتر محصول ایرانی در بازار جهانی با اعمال محدودیت‌ها از سوی دولت از بین برود.