پیمان مرادی
مهندس کیوان جعفری طهرانی عضو هیئت مدیره و رئیس امور بین الملل انجمن تولید‌کنندگان سنگ آهن و مشاور بین الملل خانه اقتصاد در گفتگو با «چیلان» با بررسی دقیق چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده و مصرف کننده فولاد جهان به خبرنگار ما گفت: آمارها نشانگر این است که چین به عنوان بزرگترین مصرف کننده مواد فلزی و فولاد در جهان با مشکلات اقتصادی و کاهش رشد اقتصادی مواجه شده است. هر چند معتقدم کاهش رشد اقتصادی چین داوطلبانه بوده و برنامه بلندمدتی برای جهش بعد از سال 2020 خواهند داشت. اما به هر حال به نظر می رسد که فعلا تا سال 2018 رشد اقتصادی چین بین 6 و 7 درصد در نوسان خواهد بود.
وی در ادامه در خصوص تأثیری که کاهش رشد اقتصادی چین بر بازار جهانی خواهد داشت خاطرنشان کرد: مطمئنا این موضوع بر سایر صنایع هم تاثیر خواهد داشت. چنانکه بنا به دستور شی‌جین‌پنگ رئیس جمهور چین، فولادسازهای چینی که دولتی هم هستند باید مستقلا خود را سرپا نگه دارند و طبعا کاهش تولید هم در این مسیر جا خواهد داشت؛ همان طور که کاهش تولید فولاد چین از اوایل سال 2015 شروع شده بود. البته بر اساس دستور جدید ایشان، فولاد سازهای چینی موظفند تا پایان ژانویه سال 2016 و قبل از آغاز تعطیلات عید شکوفه های چین در 7 فوریه، نسبت به افزایش تولید حداکثری خود و رساندن ظرفیت کارخانجات از 50% به 100% با تمام توان اقدام نمایند تا قبل از پایان سال قمری چینی سقف تولید تعریف شده در برنامه 5 ساله محقق گردد.
کاهش تولید در مقابل افزایش ظرفیت سالیانه تولید فولاد
وی در ادامه گفت: اگر آمارها را بررسی کنیم، متوجه می شویم در سال 2014 میزان تولید فولاد چین 823 میلیون تن بود در حالی که ظرفیت تولید فولاد چین در همان سال نزدیک به 950 میلیون تن بوده است. جالب اینجاست که برنامه چین این بود که تولید خود را در سال 2015به 811 میلیون تن برساند و در عوض صادرات خود را افزایش دهد. این در حالی است که در سال 2014 رقم صادراتی چین حدود 80 میلیون تن و در سال 2015 برنامه شان برای صادرات تا سقف 90 میلیون تن پیش‌بینی شده است. همچنین بر اساس اطلاعاتی که منتشر شده است، چین در سال 2016 تولید خود را بین 795 الی 800 میلیون تن، سال 2017، بین 775 الی 780 میلیون تن و سال 2018 تولید فولاد چین بین 745 الی 750 میلیون تن برنامه‌ریزی شده است. اما نکته جالب اینجاست که چین درصدد است همزمان با کاهش تولید فولاد، ظرفیت تولید فولاد خود را 3 الی 5 درصد سالیانه بالا ببرد. در واقع چین در پی آن است تا ظرفیت تولید خود را تا سال 2020 به یک میلیارد و 200 میلیون تن برساند.
این تحلیلگر اقتصادی افزود: بنابراین کنار هم گذاشتن این روند نشان می دهد که چین سال به سال تولید فولاد خود را کاهش داده اما در مقابل به دنبال تحکیم زیربناها و ساختار صنعت فولاد خود است و به دنبال افزایش ظرفیت تولید تا سال 2020 است.
چرایی کاهش تولید فولاد چین
جعفری طهرانی در پاسخ به این سوال که دلایل این کاهش تولید چیست؟ به خبرنگار چیلان گفت: نباید فراموش کنیم که هو جینتائو رئیس‌جمهور سابق یک تکنوکرات شبهه لیبرال بود که دو دوره 5ساله این سکان را برعهده داشت و پایه گذار جهش اقتصادی و رسیدن به رقم باورنکردنی 14.2 (چهارده و دو دهم) درصدی رشد اقتصادی در سال 2007 و 10.6 (ده و شش دهم) درصدی در سال 2010 بود. ایشان با ملغی کردن قانون مالکیت کمونیستی چین – که داشتن املاک و اموال متعدد ملکی برای افراد و خانواده آن‌ها خلاف بود- و دستور به کاهش عمر مفید سازه های فلزی از 10 به 7 سال، نیاز به فولاد را در کشور بالا برد. هرچند که این حرکت منجر به انباشت حجم زیادی از آهن قراضه شد و بنا بر پیش بینی‌ها از سال 2018 به بعد چین بزرگ ترین مصرف کننده آهن قراضه (25 درصد و قابل افزایش تا 50 درصد) خواهد بود و در کنار آن مصرف سنگ آهن خود را بعد از سال 2018 سال به سال کاهش خواهد داد. علت اصلی این موضوع نیز سیاست‌های کنترل آلودگی هوا در شهرهای صنعتی چین و بویژه در استان فولاد خیز هبه می باشد. چین برای کنترل آلودگی هوا برنامه‌ریزی کرده است که مشابه ترکیه بیشتراز آهن قراضه بجای سنگ آهن در تولید فولاد خود استفاده نماید که این مهم از سال 2018 به بعد اجرا می گردد.
وی افزود: اما سیاست‌های انقباضی شی‌جین‌پنگ و برگرداندن عمر سازه های فولادی به 10 سال و بازگرداندن قانون مالکیت کمونیستی، باعث شد تا نیاز فولادی چین با توجه به کاهش ساخت و سازها کاهش پیدا کند. در کنار این باید به لغو قانون تک فرزندی بعد از 36 سال اشاره کرد که نشانگر پیش‌بینی افزایش جمعیت 300 میلیونی چین تا سال 2035 و رسیدن به جمعیت حدود یک میلیارد و 670 میلیون نفری می باشد. آگر قانون تک فرزندی برداشته نمی شد، در طول 20 ساله آینده جمعیت چین فقط با 90 میلیون نفر افزایش مواجه می گشت. همه اینها توانمندی و عدم بحران جدی و لاینحل در اقتصاد چین را بیان می کنند.
آینده اقتصاد و بازار فولاد چین
جعفری طهرانی با اشاره به قانون بودجه چین و قیمت جهانی نفت گفت: چین همیشه به دنبال مازاد بودجه است به طوری که ازنیمه سال 2014 تا نیمه سال 2015 و بدنبال کاهش شدید قیمت نفت ، چین با حدود 270 میلیارد دلار (ارزش صادرات نفت ایران در همین بازه زمانی حدود 27 میلیارد دلار بود) مازاد بودجه مواجه شد و همین سرمایه در صنایع نظامی و صنایع Hi-Tech و فولادهای کیفی و آلیاژی استفاده شد.
بنابراین بازهم آمارها و پیش بینی ها نشان می دهند که تا قبل از سال 2025 (بنا به گفته آمریکایی ها 2027) چین رتبه اول اقتصادی در دنیا را در اختیار خواهد گرفت و به نظر می رسد چین به دنبال این است تا انرژی ها و منابع خود را ذخیره کند.