دومین جلسه از کمیته استارتاپ های معدنی در خانه معدن ایران تشکیل شد و در ابتدای نشست کمیته استارتاپ خانه معدن کیوان جعفری طهرانی، فعال اقتصادی بخش معدن با اشاره به اهمیت تشکیل استارتاپ‌ها در صنایع معدنی مطرح کرد: صادرات مواد معدنی ایران در حال حاضر به دلیل موانع موجود در بازارهای هدف با چالش‌های بسیاری مواجه است در حالی که شرکت‌های معدنی می‌توانند با تشکیل استارتاپ‌های معدنی تحول بزرگی را در کسب و کار خود ایجاد کنند.
وی با اشاره به کاهش بودجه عمرانی در سال 97 مطرح کرد: کاهش بودجه عمرانی در سال 97 به معنای این است که پروژه‌های عمرانی با وضعیت امیدوارکننده‌ای روبه رو نخواهند بود در حالی که دولت باید به این نکته توجه داشت که کاهش بودجه عمرانی سبب تعمیق رکود در کشور می‌شود و پیش از اینکه پروژه‌های عمرانی کلید خورده مستهلک شود باید فکری به حال آنها شود. چرا که بخش ساخت و ساز رابطه تنگاتنگی با بخش معدن دارد و کاهش بودجه عمرانی در سال آینده سبب می‌شود صنایع معدنی‌مان هم تحت تاثیر قرار بگیرند.
این کارشناس ارشد بین الملل افزود: یکی از استراتژی‌ها و هدف‌های اصلی معدن و صنایع معدنی ایران دستیابی به تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در سال ۱۴۰۴ است در شرایطی که باید از این میزان تولید ۴۰ درصد یعنی حدود ۲۱ میلیون تن به بازارهای صادراتی فرستاده شود. با توجه به وضعیت بازار عراق و افغانستان بازارسازی ایران در زمینه مواد معدنی سخت شده است. ضمن اینکه حجم کل ظرفیت حمل‌ونقل ریلی ایران در سال ۱۳۹۵ حدود ۴۰ میلیون تن بوده در حالی که به دلیل آماده نبودن تجهیزات و زیرساخت‌های ریلی در ایران هزینه‌های حمل و نقل ریلی بالاست.
وی افزود: به همین دلیل نیاز است تا از ایده شرکت‌های استارتاپی کمک گرفت تا شرکت‌های معدنی بتوانند با ورود به حوزه استارتاپ خود را با استانداردهای بروز دنیا همگام کنند و تجارت را با بهترین فاکتورها از نظر زمان و هزینه انجام دهند. اگر تولید ۵۵ میلیون تن فولاد محقق شود، رساندن تولیدات فولادی هدف‌گذاری شده برای صادرات به بنادر و مقاصد صادراتی در هاله‌ای از ابهام خواهد ماند زیرا مشخص نیست بتوانیم آنها را با توجه به زیرساخت‌های فعلی حمل کنیم.
کتایون سپهری، مدیر شتاب دهنده و سرمایه گذاری جسورانه منش نیز در ادامه گفت: ذهن بعضی از فعالان اقتصادی عرصه صنعت و معدن با واژه استارتاپ غریبه است. در حالی که الان شرکت‌های استارتاپی توانسته‌اند با ایده‌های خود کامیون هایی را که 8 ساعت شارژ می شوند و 800 تن مواد معدنی جابه جا می کنند، در مسیر تولید جهانی قرار دهند و کسب و کارهای جدید خود را راه بیندازند. در مقطع کنونی حتی این استارتاپ ها می‌توانند به معلولان کشور کمک کند.
او ادامه داد: ما در این زمینه برای علاقمندان و فعالان استارتاپ در باب این موضوع کارگاه‌هایی گذاشتیم. 11 درصد از جمعیت کشور دارای درجاتی از معلولیت هستند و ما می‌توانیم در این زمینه استارتاپ های فعال داشته باشیم و برای آنها خدمات رسانی کنیم.
سپهری یادآور شد: گرفتاری های هر بخشی با استارتاپ حل می‌شود به همین خاطر ما به صنعتگران و معدنکاران پیشنهاد می‌دهیم جوانانی که ایده خلاقانه دارند را دریابید و از تفکرات و ایده‌پردازی‌شان بهره ببرید. امیدوارم این نگاه و رویکرد در بخش معدن اثربخش واقع شود.
مولایی نسب عضو هیات مدیره شرکت شتاب دهنده پرش در ادامه گفت: تجربه نشان می دهد ارتباط نوآوری و استارتاپ با صنعت و معدن کشور سخت است. تلاش داریم تا جوانانی که با حوزه استارتاپ کار می کنند، معدن را بشناسند. متاسفانه در بخش معدن نوآوری نیست و این موضوع با ذات استارتاپ همخوانی ندارد. در حالی که در جوامع الکترونیک جهت موج سواری مدام تغییر می کند. هر ایده‌ای دوره های 3 تا 7 ساله است و دوام پذیر نیست. اما بخش معدن با تفکرات سنتی خو کرده و نفوذ استارتاپ به صورت عمقی در بخش معدن کاری دشوار است. بنابراین چالش های بسیاری در این عرصه وجود دارد و مدیران قدیمی بخش صنعت و معدن فقط مقاومت می‌کنند که دست به ساختار موجود نزنید.
او ادامه داد: در حالی که اگر شعار داده می شود که درآمدهای معدنی را جایگزین درآمدهای نفتی کنید، باید استارتاپ را در بخش معدن جدی بگیرید.برای اینکه اکوسیستم استارتاپ در بخش معدن شکل بگیرد، سیاستگذاری درست، وجود منابع مالی، منابع انسانی و فرهنگ‌سازی باید وجود داشته باشد. از این فاکتورها منابع انسانی وجود دارد اما منابع انسانی دانشگاهی دارای مهارت شاید کمتر داشته باشیم. ضمن اینکه مقاومت فرهنگی در بدنه مدیریتی شرکت های معدنی به شدت دیده می‌شود. ضمن اینکه زیرساخت های قانونی و بازارسازی برای فعالیت استارتاپ معدنی نیز باید بررسی شود و به آن پرداخت. به نظرم رمز یا فوت کوزه گری موفقیت و فراگیری استارتاپ‌های معدنی در دست با تجربه ها و موسفیدهای بخش معدن است.
در ادامه این نشست رضا شیرازی مدرس دانشگاه و مجری پروژه های تجارت الکترونیک گفت: معتقدم لزومی ندارد خودمان را به بودجه‌های دولتی وصل کنیم و کاهش بودجه‌های عمرانی ما را تهدید نمی‌کند زیرا ما ارزهای دیجیتال را داریم که به راحتی می‌توان با مراجعه به شرکت های معتبر آنها را در اختیار بگیریم. بازارمان را در ایران شاید محدود باشد اما ایده ای اگر در دنیا مطرح می شود و ایده برای مردم دنیا جذاب باشد، قطعا پول بسیاری برای پیاده‌سازی ایده جدید ما جمع می‌شود زیرا مردم دنیا تشنه ایده‌های جدید هستند.
شیرازی افزود: فضای استارتاپ آزاد است و نیاز نیست برای اجرای آن و سهیم شدن در آن کرسی مدیریتی تعریف شود. با اختصاص ارز دیجیتال مردم ایده شما را به درستی فهمیده اند. آنها به این باور رسیده‌اند که اگر الان در ایده سودی نباشد اما در آینده نزدیک ایده سوداور خواهد شد. همانطور که یک ایده پرداز توانسته برای ایده اش 458 میلیون دلار جمع کند. بازار سرمایه دنیا، له له ایده می زند و مردم دنیا و سرمایه گذاران خارجی به شدت تشنه ایده های جدید هستند. در این راه یادمان نرود شاید افرادی باشند که در سطح ما سوادی نداشتن اما می‌توانند با مهارت‌های خود راهگشا باشند.
او ادامه داد: در راستای توسعه و فراگیری استارتاپ‌ها ساختاری اگر اشتباه است باید اصلاح شود.شرکت‌های استارتاپی از خودشان مقاومت نشان نمی‌دهند و با رو به رو شدن با موانع ایده خود را عوض می کنند اما شرکت‌های معدنی این طور نیستند و مقاومت‌های خود را دارند. هزینه و سرمایه گذاری در راستای معرفی خود به دیگران هزینه ارتباطی را شامل می‌شود که امروز شرکت‌های معدنی می‌توانند به جای اینکه نمایندگی در شهرهای مختلف بزنند، بسیار راحت از طریق وب سایت خود و خدمات‌شان را معرفی کنند و در شبکه های اجتماعی با مردم و مخاطبان‌شان ارتباط داشته باشند. ایرانی ها خلاق هستند و امیدواریم بخش معدن نیز با ورود به حوزه استارتاپ نتیجه مثبتی بگیرد. هر کسی سوالی در این زمینه از من داشته باشد می‌تواند از طریق e-modir.com با من در ارتباط باشد.
در ادامه محمدرضا بهرامن رئیس خانه معدن ایران گفت: در این جلسه عزیزانی هستند که مطمئنا علاقمند به آشنایی بیشتر با استارتاپ هستند و نقطه نظراتی دارند. ما در خانه معدن این کمیته را ایجاد کردیم و می خواهیم تجربه معدنی خودمان را به جوانان آشنا به استارتاپ منتقل کنیم. نکته دیگر این است که با کاهش بودجه عمرانی در سال 97، بودجه اکتشافات نیز کمتر می‌شود و این برای بخش معدن مهم است و کاهش بودجه اکتشف در این زمینه به معنای آسیب دیدگی فعالیت‌های معدنی تلقی می‌شود. ضمن اینکه قرار است از این بودجه صندوق معدنی ما هم شارژ شود و این موضوع بودجه صندوق فعالیت‌های معدنی را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
او افزود: نیاز بخش معدن سرمایه گذاری است و ایجاد نوآوری. در برنامه های راهبردی این بخش باید به این موضوع توجه داشته باشیم. اینکه چگونه استارتاپ می تواند با بخش معدن ارتباط برقرار کند، مهم است و همانطور که خانه معدن با نگاه معدن و جامعه برنامه‌ریزی می کند و مسائل روانی جامعه هم برایش مهم است. ما هستیم که باید جامعه ایرانی را آگاه و بیدار کنیم که با چه فاکتورهایی می‌تواند به توسعه نزدیک شود.
بهرامن در ادامه گفت: دلیل موضوع حمل و نقل در بخش معدن و زنجیره فولاد بسیار مهم است و نوآوری‌هایی که ما را در این زمینه تقویت می‌کند هم حائز اهمیت است و باید دید زیرساخت های مورد نیاز برای این قسمت از بازار مواد معدنی چه وضعیتی دارند. ضمن اینکه ایجاد کمیته استارتاپ در خانه معدن برای فقط برای آموزش و ترویج آن در بین فعالان معدنی است. زیرا ما قصد نداریم شرکت استارتاپ بزنیم بلکه می خواهیم مفهوم استارتاپ در بخش معدن نهادینه شود.
غلامرضا حمیدی انارکی دبیر خانه معدن ایران افزود: کمیته دانشجویی دو سال پیش استارت آن زده شد و خوشحالم که به این نتیجه رسیده‌ایم تا کمیته استارتاپ تشکیل شود. الان از نسل جدید واژه‌های جدیدی شنیده می‌شود مانند استارتاپ و نظریه‌های استارتاپی اما ما نسل قدیم بخش معدن با مفاهیم این کلمات هنوز آشنا نیستیم و من احساس می‌کنم بخش معدن دنبال طرح نویی نبوده و اگر شرکت‌ها به سمت نوآوری بروند حتما بقیه هم دنباله رو مسیر آن خواهند زیرا همانطور که گفته شد استارتاپ به دنبال راه حل و راحت‌تر کردن امور بخش‌هاست. استارتاپ را خانه معدن جدی گرفته و دنبالش خواهیم آمد.
در ادامه این نشست از فعالان حوزه استارتاپ برای سخنرانی دعوت شد و سحر افاضلی کارشناس حوزه استارتاپ مطرح کرد: با استارتاپ‌های بسیاری از جمله اسنپ، زودفود، بامیلو و پین تا پین همکاری داشتم و اخیرا استارتاپی تشکیل دادم که خدماتی را به استارتاپ های دیگر می‌دهد. بیزینس های استارتاپی در دنیا در ایران زیاد شناخته شده نیست. استارتاپ‌هایی هستند که پس از سال ها به سوددهی نرسیده‌اند. بنابراین استارتاپ های بزرگ سال ها راه دارند تا به سودآوری برسند.
اوافزود ده سال آینده استارتاپ در ایران بسیار متحول می‌شود. ایده‌های جدید و خوب بسیاری در ایران وجود دارد. استارتاپ زدن هم آسان نیست و باید داخل این فضا رفت و با محیط کسب و کار آن آشنا شد.
نوید حسینی علائی مدیر مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب در ادامه نیز گفت: مرکز رشد واحدهای فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب در این زمینه پژوهش‌های داشته و سعی کرده با به کارگیری تمام پتانسیل سخت‌افزاری و نرم‌افزاری دانشگاه، بستری برای رشد و پرورش ایده‌های خلاقانه و تولید محصولات دانش محور فراهم کند. اما ما تجربه‌های اخیر ما نشان می‌دهد مدل سرمایه داری یا سرمایه‌گذاری تغییر پیدا کرده و طی 5 سال اخیر بررسی‌هایمان نشان داده سرمایه‌گذاری‌های جدید مبتنی بر ایده‌های جدید اقتصادی نیز تعریف شده و در نظام آموزشی مخصوصا در مدارس کشور اینگونه مدل های خلاقیت وجود ندارد یا تعریف نشده است. جای خوشحالی دارد از طریق خانه معدن این ارتباط بین صنعت و معدن و دانشگاه نزدیکتر شده است.
بهرامن رئیس خانه معدن ایران در ادامه مطرح کرد: نکته مهم ارتباط نسل قدیمی و جدید است و ما با کمیته دانشجویی مان دانشجوها را با این هدف ترکیب بندی کرده ایم. همچنین قرار است کمیته استارتاپ مان را جهت آشنایی بیشتر با بخش معدن به بازدید تابستانی و زمستانی از معادن ببریم.
مولازاده دیگر فعال حوزه استارتاپ در ادامه گفت: بخش معدن انعطاف کمتری دارد. چالش بزرگ این است که فعالان اقتصادی این حوزه قدرت انعطاف پذیری ندارند و بسیار سخت است که یک فضای دینامیک به فضای استارتاپی تبدیل شود. در واقع مشکل ایده نیست، کلی ایده خوب در دنیا تست شده و به لحاظ اجرایی باید تلاش کنیم.
نقاش کارشناس بازاریابی محتوایی در ادامه مطرح کرد: گفته می شود 4 درصد در حوزه استارتاپ ارزش آفرین هستند اما من معتقد هستم فقط یک درصد ارزش آفرینی دارند. زیرا حوزه استارتاپ ریزش بسیاری دارد.
حمیدی انارکی افزود: مجموعه دانش ها را بخش معدن در اختیار دارد. از علم زمین شناسی تا فرآوری و … بنابراین بخش معدن مقابل استارتاپ نیست و می تواند همراه آن باشد.
بهرامن: قانع کردن دولت برای ورود بخش خصوصی به احیای 500 معدن متروکه کار آسانی نبود. اما توانستیم وارد شویم و مطمئنا در این راستا نیاز به شرکت های استارتاپی بسیار است و از دانش نسل جوان بسیار کمک خواهیم گرفت.
فیض بخش استاد دانشگاه در ادامه گفت: برای فراگیر شدن و همپوشانی معدن و استارتاپ در وهله اول شرکت های معدنی باید با معنای استارتاپ آشنا شوند.
در ادامه کسیانی رییس خانه معدن آذربایجان غربی افزود: بهتر است حضور استارتاپ ها در صنایع و معادن در استراتژی های کلان جدی گرفته شود و همانند اینکه تکنولوژی به ایران منتقل می شود و بومی سازی می شود، ایده استارتاپی نیز در معادن معنا شود و پیاده سازی شود.
محمد جعفر صادقی پناه در ادامه گفت: شرکت های پیمانکاران معدنی کشور باید آگاه باشند اگر با ایده های جدید و نوآوری ها هماهنگ نباشند نمی توانند رقابت کنند و در فضای کسب و کار عقب می مانند. زیرا زمان آن رسیده که با نوآوری و ایده های جدید معدنکاری کنند.
در پایان رییس خانه معدن از شرکت کنندگان در این پنل تشکر کرد و گفت: امیدواریم شرکت های معدنی با ورود به حوزه استارتاپ با نسل جدید ارتباط برقرار کنند و فضای کسب و کار خود را با ایده های استارتاپی هماهنگ کنند.
گفتنی است سخنرانان این برنامه مهندس سپهری، دکتر شیرازی، مهندس مولایی نسب و کیوان جعفری طهرانی بودند.
منبع: روابط عمومی خانه معدن ایران و روزنامه گسترش صمت