با توجه به این که اقبال دنیا به سمت فولادهای تجاری کمتر شده است، شرکت‌های تولیدکننده باید به سمت ایجاد تمایز و همچنین تولید محصولاتی گام بردارند که کمتر از تحولات بازارها تاثیر می‌پذیرند. بدیهی است رقابت بالا در بازارهای بین‌المللی چند دهه‌ای است که کشورها را به سمت بهره‌گیری از به‌روزترین تکنولوژی‌ها و همچنین خلق فناوری‌های جدید سوق داده است و اقتصاد منبع‌محور دیگر به عنوان یک مزیت محسوب نمی‌شود و این کشورها قدرت چانه‌زنی چندانی ندارند.
هرچند که اقبال شرکت‌های داخلی به سمت تولید محصولات با ارزش‌افزوده بالا، روند مثبتی ارزیابی می‌شود و می‌تواند چشم‌انداز روشنی را پیش روی ما ترسیم کند اما حضور در بازارها همیشه قواعد خاص خودش را دارد؛ نمی‌توان از این واقعیت چشم‌پوشی کرد که همواره اغلب کشورها به سمت توسعه اقتصاد خود گام برمی‌دارند و در بازی اقتصاد، صرفاً تولید محصول بهتر آورده بیشتر به همراه نخواهد داشت؛ اما باید در نظر داشته باشیم شرکت‌های بزرگ تولیدکننده فولاد همچون فولاد مبارکه اصفهان که با صددرصد ظرفیت خود تولید می‌کنند و با نهایت تلاش خود در به کارگیری از تکنولوژی‌های روز و همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان، وارد میدان شده‌اند، نیاز به حمایت و دلگرمی بیشتری دارند تا علاوه بر حضور موثر خود در بازارهای جهانی، الگویی برای سایر شرکت‌های داخلی باشند؛ اما در خصوص ملاحظات حضور در بازارهای بین‌المللی، با یکی از کارشناسان بازار گفت‌وگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
کیوان جعفری طهرانی، کارشناس ارشد بازارهای بین‌المللی معدن و صنایع معدنی، در گفت‌وگو با معدن‌مدیا بیان کرد: با توجه به شرایط تحریمی که در آن قرار داریم، صادرات محصولات معدنی از کشور ما گاهی با چالش‌هایی مواجه است؛ برخی کشورها از ما خرید نمی‌کنند یا صادرات محصولات پایین‌دستی مشمول عوارض وارداتی از سوی کشور واردکننده خواهد بود.
وی تاکید کرد: روی آوردن به سمت تولید محصولات فولادی خاص و با ارزش افزوده بالا اقدامی بسیار مثبت و موثر تلقی می‌شود که مشمول عوارض وارداتی نمی‌شود؛ با این حال باید توجه داشت که صادرات محصولات خاص بازارهای هدف خاص خود را دارد و هر کشوری ممکن است مشتری این محصول نباشد؛ چرا که قانون تجارت بین‌الملل مشخص می‌کند چه محصولی به چه بازار هدفی صادر شود و هریک از کشورها برای واردات، قوانین خاص خود را دارند.
کارشناس ارشد بازارهای بین‌المللی معدن و صنایع معدنی ادامه داد: تولید محصولات فولادی خاص از این جهت که ارزش افزوده بالاتری ایجاد می‌کند و ارزآوری بیشتری برای کشور به همراه خواهد داشت و از طرفی، همان طور که اشاره کردم، مشمول عوارض وارداتی کشورهای واردکننده نخواهد بود، برای کشور بسیار مفید و راهگشاست.
جعفری طهرانی افزود: اما نکته‌ای که در اقتصاد باید همواره مد نظر داشت این است که برای هر تولید و عرضه‌ای باید به دنبال بازار مناسب آن نیز باشیم و در این خصوص نیز تولیدکنندگان این محصولات باید در نظر داشته باشند که عرضه آن‌ها در بازار داخل نیز تقاضا داشته باشد و به مصرف برسد و در بازارهای بین‌المللی نیز بازار خود را پیدا کنند. محصولات میانی و پایین‌دستی در هر صورت قابل مصرف خواهد بود و اگر کشوری از ما خرید نکرد، می‌توانیم به کشور دیگری بفروشیم اما در خصوص محصولات خاص ابتدا باید از وجود بازار هدف اطمینان حاصل کنیم و پس از اینکه ایران به عنوان یکی از عرضه‌کنندگان فولادهای خاص شناخته شد، میزان تولید را افزایش دهیم.
وی در پاسخ به این سوال که چگونه می‌توان رقابت‌پذیری در بازارهای بین‌المللی را افزایش داد، بیان کرد: در بازارهای بین‌المللی قیمت محصولات حرف اول را می‌زند. ما هرچقدر هم محصولات باکیفیتی تولید کنیم، در صورتی که قیمت تمام‌شده بالا باشد، هیچ جایی در این بازار نخواهیم داشت و بنابراین نباید قیمت را فدای کیفیت کنیم.
جعفری طهرانی خاطرنشان کرد: به ویژه تحولاتی که طی دو سال اخیر در بازارهای جهانی فولاد رخ داد و متاثر از جنگ روسیه و اوکراین بوده است و همچنین حوادث اخیر در خصوص جنگ غزه، تاثیرات متعددی در ابعاد مختلف این بازار داشته است؛ مثلا جنگ غزه موجب شده دریای مدیترانه بخشی از منطقه جنگی محسوب شود و همین موضوع هزینه حملونقل و سوخت در این منطقه را افزایش داده است؛ چنانچه دامنه جنگ گسترده‌تر شود، ممکن است مناطق دریایی بیشتری را درگیر کند و این مسئله باعث بالارفتن هزینه‌های حملونقل و سپس هزینه تمام‌شده محصولات خواهد شد؛ چرا که ملاک مقایسه، قیمت فوب خلیج فارس و قیمت سایر کشورها نیست، بلکه هزینه تحویل در مقصد مد نظر است و کشورهایی که از این مناطق دور هستند و با چنین مسائلی دست‌وپنجه نرم نمی‌کنند، طبیعتاً با این افزایش قیمت روبه‌رو نخواهند شد.
وی تاکید کرد: بنابراین برای تولید هر محصولی، ابتدا باید قیمت این محصولات خاص را در کشورهای دیگر بدانیم و تلاش کنیم با قیمتی پایین‌تر از این کشورها عرضه کنیم. با توجه به این که شرایط پرداخت در کشور ما با مشکلاتی روبه‌رو است و اعتبار اسنادی وجود ندارد و عمدتاً پرداخت‌ها نقدی است، این امر موجب می‌شود مصرف‌کنندگان نهایی تمایل کمتری برای خرید داشته باشند و اغلب تجار، چه ایرانی و چه خارجی، خریدار محصولات صادراتی کشور هستند و همین مسئله باعث می‌شود به ناچار به این خریداران با قیمت کمتری بفروشیم تا حاشیه سود آن‌ها نیز تامین شود.
جعفری طهرانی در پاسخ به این سوال که دولت در حمایت از تولیدکنندگان فولادهای خاص چه نقشی می‌تواند ایفا کند، بیان کرد: با توجه به این که برخی مسائل همچون تحریم‌ها بسیار کلان است و صرفاً به تصمیمات دولت ما محدود نمی‌شود، پیشنهاداتی که من می‌توانم ارائه کنم این است که دولت برای تشویق تولیدکنندگان، برای این شرکت‌ها برخی معافیت‌های مالیاتی در نظر بگیرد و همچنین در خصوص رفع تعهدات ارزی، فرصت بیشتری را در اختیار تولیدکنندگان فولادهای خاص قرار دهد تا باعث ترغیب و تشویق شرکت‌ها برای روی آوردن به سمت تولید چنین محصولاتی و سپس صادرات شود.
منبع: معدن مدیا