وجود ناهماهنگی در زنجیره فولاد مهم‌ترین گلایه فعالان این صنعت است که موجب شده ضرورت ایجاد یک‌ستاد به‌منظور برنامهریزی و هماهنگی بیشتر بین زنجیره و سیاستگذار بیش از پیش احساس شود. این موضوع در میزگرد «بررسی چالش‌ها و فرصت‌های سنگ‌آهن در ۱۴۰۱» که در پنل عصر دوازدهمین همایش چشم‌انداز صنعت فولاد و سنگ‌آهن برگزار شد، مورد تاکید حاضران قرار گرفت و آنها خواستار فرماندهی واحد در زنجیره فولاد شدند.
به اعتقاد آنها در حال حاضر هماهنگی زنجیره فولاد و حتی وزارتخانه و ایمیدرو به حداقل رسیده و همین امر موجب اختلال در صنعت فولاد شده است. از سوی دیگر مهم‌ترین چالشهای سنگ‌آهن و فولاد مبحث دیگری بود که از سوی اعضای پنل به آن پرداخته شد. از جمله این چالش‌ها می‌توان به عقب‌ماندگی در حوزه فناوری، اکتشافات نامناسب، زیرساخت‌‌‌های نامناسب، چالشهای صادراتی، قیمت‌گذاری دستوری و بوروکراسی‌‌‌های اداری اشاره کرد.
ایران باید از موقعیت استفاده کند
تحلیلگر ارشد بازارهای بین‌المللی فولاد و سنگ‌آهن در این همایش با اشاره به تحولات جهانی به‌ویژه بحران اوکراین که در ادامه پاندمی کرونا رخ داده بود، به تحلیل بازار سنگ‌آهن و فولاد در جهان پرداخت.
به باور کیوان جعفری طهرانی در دوماه و نیم اخیر که از بحران اوکراین می‌گذرد، در دنیا رویکرد خریداران و مصرف‌کنندگان سنگ‌آهن و فولاد تغییر قابل‌توجهی کرده است. در واقع به دنبال بروز این بحران، چین و ترکیه به‌سرعت جهت حرکت خود را تغییر داده و به خریداران بزرگ سنگ‌آهن روسیه تبدیل شدند.
به گفته او پیش از بروز بحران اوکراین و بازگشت کووید-۱۹ به چین، استرالیا به‌عنوان بزرگ‌ترین تامین‌‌‌کننده سنگ‌آهن دنیا بخش زیادی از نیاز چین را تامین می‌‌‌کرد؛ اما بعد از این رویداد چین خرید خود از استرالیا را متوقف کرد و در مقابل، واردات از روسیه و مغولستان را در دستور کار خود قرار داد. از طرف دیگر تمامی معادن داخلی خود را باز کرد. به این ترتیب چین توانسته است در شرایط جدید، بازار را تحت کنترل خود قرار دهد.
وی ادامه داد: در این فضا قیمت سنگ‌آهن به‌شدت افت کرد. پیش‌بینی می‌شود با توجه به اینکه بازار تشنه نیست، قیمت سنگ‌آهن در ماه‌های آتی در سطح کنونی باقی بماند.
به گفته این تحلیلگر ارشد بازارهای بین‌المللی فولاد و سنگ‌آهن، براساس این شرایط باید ایران نیز برنامهریزی کند. چون طبق پیش‌بینی‌‌‌ها تا سال ۱۴۰۴ ایران با کسری ۲۲ میلیون تنی سنگ‌آهن مواجه است و برای جبران این کسری در گام نخست باید بر منابع داخلی متمرکز شود؛ زیرا حتی امکان واردات مواد معدنی را از افغانستان ندارد.
جعفری‌طهرانی تاکید کرد: ایران در شرایط کنونی امکان صادرات به اروپا را نیز ندارد و براین اساس به صنعتگران توصیه می‌کنم محموله‌هایی را که در دبی و جبل‌علی دارند، بیش از این در آنجا نگهداری نکنند؛ چون در حال حاضر چین برای مشتریان اروپایی خود ۱۵درصد عوارض را کاهش داده است.
وی ادامه داد: در این شرایط هند را می‌‌‌بینیم که در طرح جامع فولاد خود قصد دارد به انقلاب صنعتی چهارم دست پیدا کند. هند قصد دارد در سال ۲۰۳۰ تولید فولاد خود را به رقم ۳۰۰میلیون تن برساند. همچنین برمبنای این طرح در سال ۲۰۴۷ تولید هند به ۵۰۰میلیون تن فولاد قطعی و در سال ۲۰۷۰ به تولید کربن خالص خواهد رسید. البته در مقابل هند، چین در طرح جامع خود قصد دارد در سال ۲۰۳۰ تولید خود را ۶۵۰میلیون تن کاهش دهد. در این بین عربستان در برنامه جامع خود قصد دارد تولید خود را به ۳۰میلیون تن برساند. عمان نیز در برنامه جامع خود قصد دارد تولید خود را به ۲۵میلیون تن برساند.
این تحلیلگر با اشاره به برنامه تولید ۵۵میلیون تنی ایران در طرح جامع فولاد، تاکید کرد: ایران که قصد دارد در سال ۱۴۰۴ به ۱۴ میلیون تن صادرات دست پیدا کند، بهتر است با توجه به طرح‌‌‌های جامع کشورهای منطقه برنامهریزی کند. باید سیاستگذاران برمبنای شرایط کنونی بر تولید فولاد با ارزش‌افزوده بیشتر اقدام کنند.
منبع: دنیای اقتصاد