ازآنجایی‌که رشد معادن کوچک و متوسط می‌تواند به رشد اقتصادی کشور کمک کند، یکی از مسائل مهم مورد توجه دولتمردان است.
بر همین اساس طرح احیا، فعال‌سازی و توسعه معادن کوچک‌مقیاس در ایمیدرو با هدف تامین مواد اولیه صنایع معدنی، توسعه مناطق محروم و ایجاد اشتغال در سال گذشته کلید خورد. فعال‌سازی معادن کوچک‌مقیاس، برای رونق اقتصادی کشور به ویژه در مناطق کمترتوسعه‌یافته، ضروری است. این مهم ضمن اینکه می‌تواند به رشد اقتصادی و افزایش تولید ناخالص داخلی کمک کند برای تامین مواد اولیه شرکت‌های بزرگ نیز موثر است؛ بنابراین اگر می‌خواهیم در زمینه معادن کوچک توفیق یابیم باید بتوانیم زمینه‌های رشد آن را فراهم کنیم. در همین زمینه با کارشناسان معدنی گفت‌وگو کردیم.
ریشه‌یابی تعطیلی معادن
علی اصغرزاده، مدیر اکتشاف سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران با بیان اینکه تعداد زیادی معدن کوچک و متوسط متروک در کشور وجود دارد به روزگار معدن گفت: در کشور ما تعداد زیادی معدن متروک وجود دارد که کارشان بنا به دلایل متعددی متوقف شده است. در این بین می‌توانیم این معادن را فعال و با ریشه‌یابی در اینکه چرا متروک شده‌اند به احیای آنها کمک کنیم.
مدیر اکتشاف سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران به دلایل متروک شدن معادن کوچک پرداخت و اظهار کرد: متروک شدن این دسته از معادن در کشور دلایل متعددی دارد و یکی از دلایلش این است که در برخی از آنها ذخیره‌ها به پایان رسیده است. برخی دیگر به دلیل بدهی مالی نتوانسته‌اند خودشان را اداره کنند، برخی هم به دلیل اینکه فقط خام‌فروشی می‌کردند حالا که شرایط بازار تغییر کرده است فروش ماده معدنی‌شان اقتصادی نیست و نتوانسته‌اند ادامه حیات دهند.
اصغرزاده با اشاره به اقدامات انجام‌شده برای فعال‌سازی معادن کوچک و متوسط کشور گفت: ما در طرح معادن کوچک در گام نخست فهرست تمام این معادن را تهیه و تمام معادنی که کارشان متوقف شده بود را بررسی کردیم. به عنوان نمونه آزمایشی در ۱۰استان تمام معادن را بررسی کردیم، بیش از ۵۴۰معدن را مورد شناسایی قرار دادیم و از این میان برای ۱۱۰مورد، راهکار فنی و علمی ارائه دادیم تا فعال شوند.
مدیر اکتشاف سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران ادامه داد: این ۱۱۰معدن برای این مورد توجه قرار گرفتند که راهکار کوتاه‌مدت برای حل مشکلات‌شان داشتند و زودتر می‌توانند به نتیجه برسند اما دیگر معادن راهکارهای طولانی‌تری دارند که باید آنها را بررسی کرد. به این ترتیب آن ۱۱۰مورد را سریع‌تر در فهرست آوردیم که بتوانیم آنها را راه‌اندازی و در مرحله بعد زیرساخت‌ها را برای بقیه معادن آماده کنیم.
اصغرزاده خاطرنشان کرد: مطرح کردیم معادنی که ذخیره‌شان پایان یافته است باید دست به اکتشافات علمی بزنند. معادنی هم که ماده خام آنها ارزشی ندارد باید کار فرآوری را انجام دهند. تا امروز از ۱۱۰معدن مورد نظر ۱۰معدن راه‌اندازی شده و امیدواریم تا پایان امسال آنها را راه‌اندازی کنیم.
مدیر اکتشاف سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران با اشاره به اهمیت معادن برای رونق اشتغال گفت: معادن کوچک و متوسط در نقاط مختلف و محروم کشور هستند و هر کدام‌شان یک اشتغال و درآمد ایجاد می‌کنند که باعث توسعه بخش معدن کشور می‌شود؛ بنابراین امیدواریم با برنامه‌هایی که در نظر گرفته شده بتوانیم به توسعه معادن کوچک و متوسط کمک کنیم.
معادن، سرمایه ملی کشور
کیوان جعفری طهرانی، تحلیلگر بین‌المللی حوزه معدن و فولاد نیز با اشاره به اینکه معادن کوچک، سرمایه ملی کشور هستند به روزگار معدن گفت: ضرورتی که در احیای معادن کوچک و متوسط وجود دارد این است که سرمایه ملی کشور هستند. با توجه به اینکه تعداد معادن کوچک‌مقیاس در کشور بسیار زیاد است هرگونه حمایت برای توسعه و احیای این نوع معادن تاثیر مستقیمی بر افزایش سهم معدن و تولید ناخالص داخلی کشور دارد.
این تحلیلگر بین‌المللی حوزه معدن با اشاره به سهم پایین معدن در تولید ناخالص داخلی کشور بیان کرد: سهم معدن در تولید ناخالص داخلی کشور کمتر از یک‌درصد است، در صورتی که سهم درآمدهای نفتی در شرایط بدون تحریم افزون بر ۲۳درصد بوده است؛ بنابراین باید به فکر احیای معادن کوچک باشیم چراکه می‌توانند در رشد و توسعه فعالیت‌های اقتصادی و افزایش تولید ناخالص داخلی کشور سهیم باشند.
طهرانی در پاسخ به این پرسش که برای رشد معادن کوچک چه اقداماتی باید انجام داد، اظهار کرد: مهم‌ترین تسهیلاتی که می‌توان در نظر گرفت و البته روی کاغذ هم مطرح شده اما اجرایی نشده این است که پروانه بهره‌برداری معادن از سوی بانک‌ها به عنوان وثیقه پذیرفته شوند و صاحبان معادن به جای اینکه برای دریافت وام مجبور شوند سند ملکی، سپرده‌های بانکی و هر چیز دیگری را وثیقه کنند بتوانند پروانه بهره‌برداری معدن را به عنوان وثیقه بگذارند.
او تاکید کرد: در چند سال گذشته این مهم از سوی بانک مرکزی تصویب شده اما اجرایی نشده است زیرا بانک‌ها تصور می‌کردند این قضیه پیچیده و دشوار است و ارزیابی یک سند ملکی بسیار ساده‌تر از ارزیابی ارزش یک معدن است؛ بنابراین مسئولان مربوط از اعمال آن قوانین طفره رفتند.
این تحلیلگر بین‌المللی حوزه معدن با تاکید بر اینکه معادن کوچک‌مقیاس در صورتی رشد می‌کنند که مشکل نقدینگی‌شان حل شود، گفت: این مشکل باید از سوی بانک‌ها حل شود. در این روند حمایت بانک‌ها و قبول پروانه بهره‌برداری به عنوان وثیقه تا حد زیادی می‌تواند مشکل معادن کوچک را جبران کند.
طهرانی با اشاره به اهمیت معادن کوچک و متوسط در رشد اشتغال اظهار کرد: این دسته معادن بر اشتغالزایی و آبادانی محل‌هایی که در آن حضور دارند به شدت تاثیرگذار هستند؛ بنابراین باید به آنها توجه کرد و تمام تلاش خود را برای احیای آنها انجام داد.
منبع: روزگار معدن