تمام متغیرهای اصلی سنگ‌آهن در حال حاضر کم‌اثر شده‌اند
سکون بازار در آستانه عید شکوفه‌های چین
آغاز عید شکوفه‌های چین را همه ساله باید مبدایی برای تغییر و تحولات در قیمت و تقاضای کامودیتی مهم سنگ‌آهن دانست، به‌طوری‌که آغاز رسمی این عید از ۱۵ تا ۲۱ فوریه تعریف شده ولی به‌صورت غیررسمی این تعطیلات در بازه‌های زمانی زودتری آغاز می‌شود و به نوعی بازار را در فاز تجدید قوا فرو برده است و میل فولادسازان چینی و کارخانه‌ها برای دپو کردن را افزایش می‌دهد؛ میلی که از واهمه کمبود مواد اولیه بعد از عید شکوفه‌ها است و از سوی دیگر میل به پرداخت مالیات کمتر موجب تمایل بیشتر به خرید در سال مالی جدید می‌شود.
اما از تقابل سیگنال‌های متضاد در بازار سنگ‌آهن چین نباید غافل شد؛ اگر چه تعطیلات پیش رو بازار را هر ساله با روند تعطیلی حتی در بازه زمانی بیشتری از تعطیلاترسمی مواجه می‌کند و منجر به کاهش محدود قیمت‌ها می‌شود اما روزهای باقی‌مانده تا آغاز رسمی تعطیلات چینمی‌تواند زمان مهمی برای تغییر این فاز باشد این در حالی است که داده‌های مورد نیاز برای تحلیل این بازار هنوز فراهم نشده است. از آن جمله می‌توان به دورنمای قیمت نفت خام، شرایط تولید و تقاضای فولاد چین، تاثیر بالا بودن موجودی انبارها در بنادر و کارخانه‌ها و میل به خرید مجدد در کنار نوسان ارزش دلار و یورو، دورنمای بازار مسکن بازار چین، حجم تقاضای داخلی این کشور، نوسان قیمت فولاد در بازارهای جهانی و حجم ورود محموله‌های جدید سنگ‌آهن به بازار چین اشاره کرد.
تجربه تاریخی بازارها نشان داده است بازار سنگ‌آهن چین در این بازه زمانی هر چند رفتارهای خاصی را از خود نشان می‌دهد ولی برای فعالان بازارهای جهانی توجیهات خاص خود را دارد که در ادامه به بررسی این نکته‌ها خواهیم پرداخت. افت قیمت ۴/ ۵ درصدی در هفته گذشته در بازارهای جهانی به چه دلایلی اتفاق افتاده است؟ بازار به سمت تعطیلی چین در جریان است و چین به‌عنوان بزرگ‌ترین تولید‌کننده (هرچند عیار سنگ‌آهن این کشور پایین است) و مصرف‌کننده جهان بر رفتار این بازار تاثیر خواهد گذاشت. کیوان جعفری طهرانی تحلیلگر ارشد بازارهای جهانی سنگ‌آهن در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید: به دلیل اینکه شبکه حمل‌ونقل ریلی، هوایی و جاده‌ای چین جوابگوی جابه‌جا‌یی جمعیت بیش از یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر نیست این جمعیت زیاد بر روند تعطیلات و ترافیک‌های حمل‌و‌نقلی تاثیر گذاشته و به نوعی تعطیلات را طولانی‌تر کرده است.
وی در ادامه می‌گوید: از سویی چینی‌ها قانون نانوشته‌ای دارند که در تعطیلات سال نو باید صله ارحام انجام دهند و به نوعی با خانواده‌ها و بزرگ خاندان خود باشند، در واقع چینی‌ها باید در منزل بزرگ‌ترها جمع شوند موضوعی که افزایش سفرهای داخلی در این کشور در زمان عید شکوفه‌ها را دامن زده و آن را با رشد مواجه می‌کند. در نتیجه تعطیلات به ظاهر یک هفته‌ای در چین حدود سه هفته به طول می‌انجامد و همین دلایل باعث می‌شود بازار به هرگونه تغییر در روند بازگشایی و تعطیلی چین واکنش نشان دهد، از سوی دیگر شاهدیم که یک سری از کارخانه‌های چینی در فاصله یک ماه مانده به تعطیلات، اقدام به خرید و به نوعی «دپوی کالا» کرده‌اند، چرا که معتقدند بعد از تعطیلات عید شکوفه‌های چین قیمت‌ها افزایش می‌یابد و قیمت‌های حال حاضر را پایین تر می‌پندارند، علت دیگر دپو کردن را باید به دلیل پایان سال چینی دانست و در این باره می‌خواهند تراز مالی خودشان را بر اساس خرید سال جاری ببندند.
به گفته وی قانونی مانند ایران در کشور چین وجود دارد که بر این اساس هر کسی می‌خواهد میزان کمتری مالیاتپرداخت کند باید خرید بالاتری در سال مالی انجام داده باشد، بر این اساس در هند آوریل به آوریل تعریف می‌شود، در ایران تیرماه به تیرماه انجام می‌شود. این تحلیلگر ارشد بازارهای جهانی سنگ‌آهن در ادامه افزود: بنابراین دلیل خریدهای قبل از پایان سال در چین را باید در سه مورد دید:
۱-برای اینکه در پایان سال مالی خرید کرده و پرونده مالی خودشان را در زمان محاسبه مالیات سبک کنند.
۲-بخش دیگری معتقدند قیمت‌ها در سال جدید با افزایش مواجه می‌شود و به این منظور خرید می‌کنند.
۳-عده‌ای نیاز واقعی دارند.
بنابراین و با توجه به این خریدها، قیمت سنگ‌آهن هم تحت تاثیر مستقیم قرار می‌گیرد؛ در واقع دلیل افزایش قیمت را باید حرکت سینوسی بازار چین برای خرید سنگ‌آهن و عرضه فولاد دید.
روند تاریخی عیار و قیمت در چین
شاخص دلار همچنان در حال کاهش است به‌طوری که در یک ماه گذشته ۳ درصد دیگر افت کرده، در این خصوص انتظار می‌رود بازارهای کالایی مسیر افزایشی را تجربه کنند، چرا سنگ‌آهن از این منطق تبعیت نکرده است؟ طهرانی در پاسخ به این سوال می‌گوید: تعطیلی چین آنقدر مساله مهمی است که تمام تغییرات را تحت‌الشعاع قرار دهد، به‌طور کلی این تعطیلات طولانی آنقدر مهم است که روی هر گونه پیش بینی در بازار و روند تقاضای بازار چین تاثیر می گذارد.
وی در ادامه در پاسخ به سوال دیگری که تقاضا برای سنگ‌آهن کاهش پیدا کرده و به‌عنوان مثال ذخایر چین به شدت رشد کرده، بر این باور است که در روند ۱۰ سال گذشته یا در قیاس با اوایل سال ۲۰۰۰ میلادی که در آن زمان عیار معادن چین سطحی بودند و از عمق کمتری استخراج می‌شد، در حال حاضر این عمق در جاهایی به بالاتر از ۵۰۰ متر هم رسیده است. عیار سنگ‌آهن در آن زمان ۴۸ درصد بود، روند برداشت‌های بیش از حد، عیار سنگ‌آهن را کاهش داد. در آن زمان قیمت سنگ‌آهن به اندازه ۴۰ دلار فوب بود، بعد از آن و نزدیک سال ۲۰۰۷ این میزان افزایش پیدا کرد و به ۷۰ تا ۸۰ دلار هم رسید. وی در ادامه مرور تاریخی وضعیت قیمتی و روند عیار سنگ‌آهن در چین می‌گوید: بعد از آن بحران جهانی رخ داد و قیمت‌ها افت کرد و به اندازه ۶۰ دلار فوب بنادر ایران رسید و بعد مجددا از سال ۲۰۰۹ قیمت‌ها با رشد مواجه شد و تا اواخر ۲۰۱۳ این روند افزایش ادامه دار بود، در این سال قیمت‌ها برای عیار ۶۲ درصد به بالای ۱۲۰ دلار رسید. بعد از آن و در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ قیمت‌ها افت شدید کرد، به‌طوری‌که بیشترین قیمتی که در طول ۲ سال گذشته ثبت شد، در فوریه ۲۰۱۷ بود که به ۹۴ دلار رسید.
منظور از مرور این اتفاقات این بود که عیار سنگ‌آهن چین در حال حاضر که خیلی از معادن بسته شده‌اند در سه، چهار سال گذشته به ۲۷ درصد رسیده است. حتی بعد از آن این عیار کاهش پیدا کرده و عیار سنگ‌آهن در حال حاضر زیر ۲۰ درصد است و ذخایر هم به همان نسبت کاهش پیدا کرده‌اند، خیلی از معادن سنگ‌آهن چین را کارخانه‌های خصوصی خریده‌اند و بعد از آن بسته‌اند، چراکه در سال‌های ۲۰۱۴ به بعد به این نتیجه رسیدند کهواردات از طریق seaborn هم ارزان‌تر است و اگر ارزان‌تر هم نباشد، اجناس باکیفیت‌تری دارند. در ادامه این روند آنقدر ادامه پیدا کرد که تعداد معادن کاهش پیدا کرد، چین در سال ۲۰۱۳ که بیشترین ظرفیت تولید سنگ‌آهن را داشت، به میزان یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تن سنگ‌آهن تولید کرد که از این میزان، حداقل حدود ۵۵۰ میلیون تن سنگ‌آهن کنسانتره پرعیار تولید شد. این در حالی است که در سال ۲۰۱۷ این عدد به زیر ۴۰۰ میلیون تن کنسانتره کاهش پیدا کرد.
منبع: دنیای اقتصاد