به گزارش فولادبان؛ در شرایطی که آخرین آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران از کاهش ۱۹ درصدی کل صادرات آهن اسفجی، فولاد خام و محصولات فولادی در هشت ماهه نخست سال ۹۹ نسبت به مدت مشابه سال ۹۸ حکایت دارد، طبق آمارهای این انجمن مقدار افت صادرات آهن اسفنجی در این بازه زمانی ۴۳ درصد، میزان کاهش صادرات بیلت و بلوم ۳ درصد، مقدار افت صادرات اسلب ۳۶ درصد و میزان کاهش صادرات مقاطع تخت فولادی ۲۳ درصد بوده و البته در این میان بیشترین افت صادرات در میان تمام محصولات میانی و نهایی زنجیره فولاد مربوط به مقاطع طویل فولادی با کاهشی ۳۳ درصدی در هشت ماه ابتدایی امسال نسبت به زمان مشابه سال گذشته بوده است.
در این میان، برخی کارشناسان صنعت فولاد، افت کیفیت مقاطع طویل فولادی ایران به علت افزایش قیمت مواد اولیه مورد نیاز نوردکاران و استفاده بیشتر این تولیدکنندگان از شمش‌های القایی به جای شمش‌های کوره‌ای را عاملی برای کاهش میزان صادرات این مقاطع در سال جاری عنوان می‌کنند و برخی دیگر، گرانی مواد اولیه محصولات نوردی را عاملی برای بالاتر رفتن نرخ این محصولات در بازار داخلی نسبت به قیمت‌های جهانی در ماه‌های گذشته می‌دانند و تاکید دارند همین مساله باعث شده است که نوردکاران نتوانند با قیمت‌هایی رقابتی، محصولات خود را در چند ماه اخیر صادر کنند.
دکتر کیوان جعفری طهرانی، تحلیلگر ارشد بازارهای جهانی فولاد و سنگ آهن در این‌باره در گفت‌وگو با فولادبان مقاطع طویل تولید ایران را دارای کیفیت مناسبی توصیف کرد و اظهار داشت: موضوع افت کیفیت محصولات فولادی کشور به‌ویژه مقاطع طویل یک خبرسازی نادرست است که در شبکه‌های اجتماعی انجام شده و در این زمینه، شاهد یک روایت مجازی نیز درباره شکسته شدن میلگرد تولیدی در دستگاه خمش که ادعا شده بود متعلق به کارخانه ذوب آهن اصفهان است، بودیم؛ این در حالی است که محصولات ذوب آهن همواره یکی از برترین کیفیت‌های تولیدی صنعت فولاد کشور را دارا بوده است.
جعفری طهرانی البته روی این نکته هم دست گذاشت که درباره کیفیت مقاطع مصرفی در داخل کشور نظارت مناسبی وجود ندارد. او در توضیح بیشتر گفت: ما در کنار تولیدکنندگان کوره‌های بلند از جمله ذوب آهن و میدکو که اخیرا در مدار تولید قرار گرفت و کوره‌های قوس الکتریکی مانند فولاد مبارکه اصفهان، فولاد خوزستان و بیشتر کارخانجات بزرگ تولید فولاد در کشور، تولیدکنندگان القایی را هم داریم که با خوراک ورودی آهن قراضه یا در یکی دو سال گذشته بیشتر با آهن اسفنجی نسبت به تولید مقاطع نوردی اقدام می‌کنند.
این تحلیلگر بین‌المللی صنعت فولاد ادامه داد: این در حالی است که اکنون در کشور چین به عنوان بزرگترین تولیدکننده فولاد جهان، در حال حاضر ۲۴۷ کارخانه کوره بلند وجود دارد و بیشتر تولیدات صنعت فولاد این کشور مربوط به این نوع کارخانه‌هاست که پیش از این هم، ۹۰ درصد از تولیدات چین مربوط به تولیدات همین کارخانه‌ها بود و ۱۰ درصد هم کوره قوس الکتریکی و القایی تولید داشت که البته این آمار متعلق به قبل از سال ۲۰۱۷ هست و به تدریج هرچه جلوتر رفت، قوانین در این رابطه سخت‌تر شد، چراکه وضعیت آب‌وهوای چین بدتر شد و دولت این کشور فشار آورد و باعث شد بخشی از کارخانه‌های القایی چین که ظرفیت تولید آنها ۱۵۰ میلیون تن بود، مابین سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ تعطیل شدند و علت آن هم ورود قراضه برای تولید محصولات فولادی آنها بود که کیفیت محصول تولیدی را پایین‌تر می‌آورد.
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش عوارض وضع‌شده برای صادرات مقاطع طویل فولادی در بازارهای هدف صادراتی ایران را عاملی برای کاهش صادرات این محصولات در سال جاری دانست و عنوان کرد: پیش از این، برخی بازارهای ثابت برای محصولات نوردی به‌ویژه میلگرد ایران از جمله عراق وجود داشت، اما حالا عراق تنی ۹۰ دلار برای حمایت از تولید فولاد داخلی خود، عوارض واردات میلگرد مقرر کرده و حتی افغانستان هم در حال تعیین ۸۰ دلار در هر تن عوارض وارداتی برای میلگرد ایران است.
این کارشناس ارشد صنعت فولاد ادامه داد: ترکیه هم از سال ۲۰۱۸ که تحریم ها شدیدتر شد، ۲۵ دلار عوارض وارداتی برای شمش فولاد ما تعیین کرد و ما در عمل بازار صادراتی به ترکیه را از دست دادیم. قبل از این قیمت محصولات وارداتی برای این بازارها خیلی اهمیت نداشت، اما اکنون اهمیت بیشتری پیدا کرده و برای حمایت از تولید داخلی از ابزار عوارض جبران کننده (Countervailing Duties) یا همان عوارض وارداتی (Import Duties) استفاده می‌کنند.
جعفری طهرانی همچنین به تفاوت کیفیت شمش‌های القایی با محصولات کوره‌های قوس الکتریکی یا کوره‌های بلند نیز اشاره کرد و گفت: باید توجه داشت که برخی محصولات کم‌کیفیت ممکن است با روش القایی که از خوراک آهن قراضه نامرغوب و نه آهن اسفنجی استفاده می‌کنند، تولید شده باشد و آهن قراضه ورودی آنها هم لزوما از نوع HMSیک نیست؛ البته این نوع که مربوط به بدنه کشتی و ماشین‌آلات سنگین است، طبیعتا در دسترس نیست، ولی حتی ورودی برخی تولیدکنندگان القایی کشور، آهن قراضه HMS2 یا حتی آهن قراضه سبک‌تری مثل مصالح ساختمانی و غیره هم نیست و از قراضه‌های آهن خیلی سبک استفاده می‌کنند.
این تحلیلگر ارشد بازارهای جهانی فولاد و سنگ آهن در ادامه تاکید کرد: طبعا زمانی که خوراک ورودی کنترل نشود و خوب نباشد، خروجی هم محصول باکیفیتی نخواهد بود. این یکی از مسائلی است که باید در فرآیند تولید بخصوص برای مقاطع مورد استفاده در ساختمان‌سازی مورد نظارت دقیق‌تر و کامل‌تری قرار گیرد. البته خوشبختانه، اکنون بیشتر تولیدکنندگان القایی کشور سهمیه آهن اسفنجی دارند و بنابراین کیفیت محصول تولیدی شان مطابق با استاندارد است.
وی در پایان درباره نحوه صادرات محصولات القایی هم توضیح داد: محصولات تولیدکنندگان شمش القایی و تنها تولیدکننده با کوره SLRN (کوره افقی) در کشور که تکنولوژی آن از هندوستان است، در بازار صادرات ممکن است کیفیت مطلوب سایر تولیدکنندگان کوره‌های بزرگ را نداشته باشد و طبیعتا قیمت این محصولات در کشورهای هدف پایین‌تر است.
منبع: فولادبان