یک کارشناس حوزه معدن در مورد برخی شایعات مبنی بر انتقال کارگران چینی به ایران گفت: شاید در راستای انتقال تکنولوژی کارشناسان عالی‌رتبه و متخصصین چینی حضور پیدا کنند اما اکثریت نیروی انسانی از داخل تامین می‌شود و استفاده از کارگران چینی بیشتر شانتاژ خبری غرب است. ما باور داریم که کل تفاهم‌نامه موجب اشتغال مستقیم 2 تا 3 میلیون نفر و غیرمستقیم باز 2 تا 3 میلیون نفر می‌شود بنابراین ما از اشتغال بالغ بر 5 میلیون نفر ایرانی صحبت می‌کنیم.
کیوان جعفری طهرانی در گفت‌وگو با ایلنا در مورد همکاری معدنی ایران و چین در چارچوب تفاهم‌نامه همکاری ۲۵ ساله اظهار داشت: یکی از موضوعات مورد علاقه ایران و چین بخش معدن و صنایع معدنی است و بعنوان یکی از بخش‌ها اصلی در این همکاری محسوب می‌شود. محدوده خاصی برای این همکاری تعیین نشده و کل پهنه معدنی مجاز کشور را در بر می‌گیرد.
وی افزود: برای بررسی این موضوع باید نگاهی به جاده جدید ابرایشم BRI داشته باشیم که به احتمال قوی با این قرارداد 25 ساله از خاک ایران نیز خواهد گذشت و جمهوری اسلامی ایران به مجموع 141 کشور عضو این جاده ابریشم خواهد پیوست.
جعفری طهرانی با بیان اینکه یکی از موضوعات مهم در این همکاری معدنی ایجاد ارزش افزوده بیشتر است، افزود: کشور ما به دنبال تولید کالاهایی با ارزش افزوده بالا است تا هم قابلیت مصرف داخل کشور و هم در بعد تجاری برای طرف چینی ارزش مبادلاتی داشته باشد. البته ایران اختیار کامل در مبادلات تجاری را دارد اما اولویت مصرف داخلی است. یکی از موارد مهم دیگر انتقال تکنولوژی در کنار تامین مالی پروژه است که در کنار تولید ارزش افزوده بالا جزو اولویت‌های ما در این همکاری است.
وی با اشاره به پتانسیل کشور چین در بخش معدن گفت: باید توجه داشت که چین بزرگترین کشور معدن‌دار از نظر حجم استخراج و فرآوری و همچنین بزرگترین مصرف‌کننده مواد معدنی جهان است. بطوریکه در سال 2013 این کشور بزرگترین تولیدکننده سنگ‌آهن جهان بود و یک میلیارد و 400 میلیون تن از اعماق بالای 300 متر سنگ آهن استخراج کرد که از این میزان 400 میلیون تن کنسانتره مرغوب با عیار بالای 65 درصد تولید می‌شد. البته پس از 2014 که قیمت جهانی سنگ آهن کاهش یافت کشور چین تصمیم گرفت بیشتر این معادن را متوقف و آن را از خارج تامین کند.
وی تصریح کرد: بنابراین چین از نظر قابلیت تکنولوژی در بسیاری از مواد معدنی پیشتاز است. این کشور بزرگترین تولیدکننده و مصرف کننده خاک‌های نادر REE در جهان است و در این موضوع ظرفیت تولید 5 برابری در مقایسه با آمریکا را دارد. این کشور برنامه‌ریزی دارد تا از این خاک‌های نادر با قابلیت تکنولوژی فرآوری، محصولات باارزش افزوده بالا تولید کند و با توجه به ذخایر خوب خاک‌های نادر در منطقه چادرملوی طبس، پتانسیل خوبی در این زمینه وجود دارد.
جعفری طهرانی یادآور شد: سابقه تجارت مواد معدنی دو کشور مربوط به 17-18 سال پیش با صادرات سنگ آهن با حجم عمده به چین آغاز شد. این کشور در 30 سال اخیر ظرفیت تولید فولاد را افزایش داده که نیاز به سنگ آهن دارد، از همین روی ایران در سال 2013 پنجمین تامین کننده سنگ آهن چین بود. البته بتدریج صادرات سنگ آهن کشور کاهش یافت که در سال 2013 بیش از 21.5 میلیون تن و در اوج بود. در سال‌های گذشته تجارت سنگ آهن و سایر مواد معدنی از ایران باعث گسترش علاقه‌مندی شرکت‌های خصوصی کوچک و متوسط چینی شد.
وی افزود: ما شاهد همکاری در حوزه‌های مختلف مانند تاسیس کارخانه کنسانتره‌سازی سنگ آهن در زنجان و ایران مرکزی و کارخانه تولید بریکت سرد CBI در اندیمشک و موارد متعدد دیگر هستیم که همه نشان دهنده همکاری بخش خصوصی معدنی دو کشور حتی بدون تفاهم نامه ۲۵ ساله است.
این کارشناس ارشد حوزه معدن با اشاره به تاثیر این همکاری بر گسترش بخش معدن ایران گفت: ایران پتانسیل بالایی در ذخایر معدنی دارد بطوریکه رتبه 10 جهان را در این زمینه بخود اختصاص داده اما در تولید مواد معدنی چایگاه مناسبی نداریم چون سرمایه‌گذاری و توجه لازم برای اکتشاف و استخراج صورت نگرفته است. اما شواهد نشان می‌دهد این همکاری ایران را تبدیل به پتانسیل بزرگ معدنی در جهان می‌کند و نوید تغییر در سیاست‌های کلان کشور مانند جایگزینی معدن بجای نفت را می‌دهد.
وی با رد اکتشافات انحصاری طلا و روی توسط چینی‌ها گفت: این موضوع اصلا صحت ندارد. باید توجه داشت که این تفاهم‌نامه در چارچوب نقشه راهی است که جزییات آن بتدیج برای عموم اعلام خواهد شد. اما انتقال تکنولوژی به ایران و ایجاد انگیزه سرمایه گذاری برای طرف چینی و رعایت مسایل زیست محیطی در اولویت است.
وی در پاسخ به پرسشی در مورد تاثیر این همکاری بر ورود شرکت‌های غربی گفت: آخرین سابقه همکاری معدنی ما با شرکت استرالیایی ریوتینتو و بیش از 15 سال پیش بود. طبیعتا هر کشوری که زودتر به کشور ما ورود کند، می‌تواند از این مزیت استفاده کند. بنابراین هنوز زود است در مورد ادامه همکاری با طرف‌های غربی صحبت کنیم.
جعفری طهرانی در مورد برخی شایعات مبنی بر انتقال کارگران چینی به ایران گفت: شاید در راستای انتقال تکنولوژی کارشناسان عالی‌رتبه و متخصصین چینی حضور پیدا کنند اما اکثریت نیروی انسانی از داخل تامین می‌شود و استفاده از کارگران چینی بیشتر شانتاژ خبری غرب است. ما باور داریم که کل تفاهم‌نامه موجب اشتغال مستقیم 2 تا 3 میلیون نفر و غیرمستقیم باز 2 تا 3 میلیون نفر می‌شود بنابراین ما از اشتغال بالغ بر 5 میلیون نفر ایرانی صحبت می‌کنیم.
وی در مورد نگرانی‌های زیست محیطی نیز گفت: قطعا به مسایل زیست محیطی توجه خواهد شد و در اولویت یک قرار دارد.
جعفری طهرانی تصریح کرد: این تفاهم‌نامه براساس همکاری برد-برد در مسائل اقتصادی و صنعتی دو کشور اجرایی می‌شود. طرف چینی بسته به آورده خود در مورد امکانات مالی، صنعتی و اقتصادی و طرف ایرانی اعم از دولتی، خصوصی و خصولتی نیز بسته به بنیه علمی، اقتصادی و مالی که دارند منتفع می‌شوند.