کارشناس امور بین الملل معدن و صنایع معدنی می گوید :طبق سیاست های دولت برای دستیابی به «رتبه ۱۰ تولید صنعت فولاد در جهان » باید از فرصت ها استفاده شود نه اینکه با ایجاد دست اندازهای داخلی، فروش محصولات در بازار داخلی و خارجی را با چالش هایی مواجه کنند که برای حفظ جایگاه فعلی هم، توانی برای صنعت فولاد کشور باقی نماند.
به اعتقاد صاحبنظران، کاهش تقاضای داخلی صنعت فولاد کشور به دلیل رکود در «ساخت و ساز»، «پروژه های عمرانی» و بخش های مختلف به جایی رسیده که تاثیر تحریم های خارجی در مقابل تحریم های داخلی نقش کمرنگ تری را ایفا می کند.
این در حالی است که صنعت فولاد را می توان یک از پایه های مهم اقتصاد هر کشوری دانست. برخی محققان حتی مصرف سرانه فولاد را به عنوان یک شاخص جهت ارزیابی صنعتی بودن یک کشور برشمرده اند.
بازرگانی فولاد، یکی از عوامل مهم و مراحل پیش از صادرات است که اکثراً نادیده گرفته شده است. بررسی موضوع بازرگانی محصولات فولادی ایران، به تبیین مشکلات و موانع صادرات این صنعت کمک بیشتری می‌کند؛ بر این اساس یکی از مهمترین موانع صادرات فولاد کشور را قبل از هر موضوعی چه در دوران تحریم و چه در دوران غیرتحریم باید در ضعف بازرگانی فولاد جستجو کرد.
صادرات آهن و فولاد ایران، با دو دسته موانع روبرو هستند؛ یکی موانع داخلی و دیگری موانع خارجی یا بین المللی. در موانع داخلی، ضعف بازرگانی در حوزه فروش بین المللی و صادرات آن، یکی از مهمترین نواقص بخش صادرات است که مواردی همچون «حمل و نقل زمینی، کرایه ها و عدم حفظ بازارهای مورد نیاز این صنعت»، «کشتیرانی و پهلوگیری کشتی‌های سنگین»، «سیاست‌های ارزی دولت» را باید مورد توجه قرار داد .
عواملی که صنعت فولاد را به رکود وادار کرد
امروزه در ایران نیز فولاد در بخش های تولیدی و صنعتی نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. صنعت فولاد به عنوان صنعتی مادر نقش اساسی در اقتصاد ملی و رفاه جامعه دارد. بنابراین توسعه این صنعت عاملی اثربخش بر توسعه سایر بخش های اقتصادی، صنعتی، علمی و اجتماعی کشور است.
اما این صنعت همچنان با معضلات و چالش های بسیار مواجه است و کارشناسان و فعالان آهن و فولاد، نگاه عمیق تری می توانند به این موضوع داشته باشند.
کیوان جعفری طهرانی، کارشناس امور بین الملل معدن و صنایع معدنی در خصوص بازار فولاد ایران در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد۲۴ گفت: رکود بازار فولاد ایران به دلیل نقدینگی است که در دست مردم است. این نقدینگی و منابع مالی به جای وارد شدن به بازار صنعت فولاد به سمت بازارهای موازی در حرکت است و این بیشترین مشکل را برای این صنعت رقم زده است.
به گفته جعفری طهرانی، امروز عوامل داخلی و خارجی، این صنعت را تحت تاثیر قرار داده است و این عوامل بازار صنعت فولاد را به رکود وادار کرده است. بازار داخل با متاثر شدن از کاهش ساخت و ساز و استفاده مصرفی از فولاد، شرایط نامناسبی را پشت سر می گذارند.
کارشناس امور بین الملل معدن و صنایع معدنی با تاکید بر اینکه زمانی که ساخت و ساز در دوران رکود بسر می برد معاملات انجام نمی شود، گفت: این مسائل در اقتصاد داخلی تاثیرگذار است چراکه بیش از ۲۰۰ نوع صنعت به طور مستقیم و غیر مستقیم به ساختمان سازی مربوط می شوند. فولاد نیز یکی از این صنایع مهم وابسته به صنعت ساختمان است.
جعفری طهرانی معتقد است: جریان پیوسته ای در تجارت داخلی اتفاق می افتد که در این مورد می توانیم به تورم و افسار گسیختگی آن اشاره داشته باشیم. هرچند مسئولان بارها بر این نکته تاکید دارند که نرخ تورم را در این پایه نگه داشته اند اما باید بدانیم که این هنر نیست چراکه کاهش قدرت خرید مردم باعث حفظ موقت نرخ تورم شده است.
ترس صنعت فولاد از تحریم های داخلی
این کارشناس امور بین الملل معدن و صنایع معدنی با تاکید بر اینکه تحریم یکی از عوامل تاثیرگذار بر صنعت فولاد است که تنها ۳۰ درصد بر این صنعت تاثیرگذار است، ادامه داد: خود تحریمی، بیشترین آسیب را به صنعت فولاد زده است چراکه طبق پیش بینی ها این صنعت می توانست با عبور از موانع حتی در شرایط تحریم ها، بازار صادراتی خود را حفظ کند اما امروز نوسانات داخل، مسیر بازارهای این صنعت را مختل کرده است.
وی یادآور شد: تا زمانی که بحران اقتصادی در سبد کالای مردم وجود دارد، آنها غیر از مایحتاج ضروری خیلی از موارد دیگر را از سبدشان خارج می کنند. خرید مسکن کاهش یافته است و کاهش رکود در ساخت و ساز داشته ایم و این روند شدیدتر و معاملات هم محدود شده است؛ در نتیجه تجارت صنعت فولاد کاهش یافت. طبق سیاست های دولت برای دستیابی به رتبه ۱۰ تولید فولاد در جهان باید از فرصت ها استفاده شود نه اینکه با ایجاد دست اندازهای داخلی، فروش محصولات در بازار داخلی و خارجی را با چالش هایی مواجه کنند که برای حفظ جایگاه فعلی هم توانی برای این صنعت باقی نماند.
جعفری طهرانی در پایان تاکید کرد: حال بازار داخلی صنعت فولاد خوب نیست و در وضعیت مناسبی به سر نمی برد. حفظ بقا و توسعه صنعت فولاد کشور، مرهون فروش محصولات در بازار داخلی و صادرات محصولات فولادی است. پس نمی توان به راحتی از کنار آن گذشت، لذا باید به تقویت بازار داخل همت گماشت تا به موازات آن، قدرت حضور در بازار خارجی را به دست آورد.
منبع: اقتصاد 24