اعمال نظر و تصمیمات سیاسی در حوزه سنگ‌آهن جهانی، بازار این محصول را با اتفاقات متفاوتی از آنچه کارشناسان این حوزه پیش‌بینی کرده بودند مواجه کرده است؛ به‌طوری‌که نشانه‌ها و اهرم‌های سیاسی و قدرتی که از این طریق اعمال شده به خصوص در سال‌های اخیر قوی‌تر از قدرت تجاری ظاهر شده است.
به‌عنوان یک مثال کاملا ملموس از دوشنبه هفته گذشته، چین موضع‌گیری شدیدی در مقابل استرالیا برای کاهش واردات زغال سنگ و همچنین افت واردات سنگ‌آهن اعمال کرده است؛ موضوعی که در نگاه اول شاید یک تغییر حجم و تغییر مبدا وارداتی به نظر بیاید، ولی در دل خود تصمیمات و تغییر جهت‌های بزرگی را در بازار به همراه داشته و در ادامه خواهد داشت. در این باره، بیشتر حجمواردات سنگ‌آهن به مقصد چین قرار است که از آمریکای جنوبی (برزیل) صورت گرفته و این روند در بلند مدت افزایش پیدا کند؛ با این تفاسیر از هفته گذشته، معادلاتی که در بازار پیش‌بینی شده بود به هم خورد و انتظار می‌رود در ادامه روند واردات از مبدا استرالیا و عرضه و تقاضا از این کشور به‌صورت دستوری مجددا کاهش یابد.
این در حالی است که با فرض اینکه این رخدادها و تصمیمات در بازار اتفاق نمی‌افتاد، پیش‌بینی‌ها بر این مبنا بود که از یک ماه آینده، یعنی از اوایل جولای، روند کاهش قیمت در بازار سنگ‌آهن جهانی آغاز شود که این روند کاهشی به‌طور مشخص می‌توانست در سه ماه (جولای، آگوست، سپتامبر) به اوج خود برسد و همچنان در اواخر سال هم ادامه‌دار باشد.با این تفاسیر با اتفاقی که رخ داده است باید منتظر موضع‌گیری و مسیریابی‌های جدید برزیل هم در این زمینه باشیم. در این زمینه سیاستمداران و فعالان چین با برزیل تبادل نظر کرده‌اند و به بررسی توانایی‌هایشان در این زمینه پرداخته‌اند تا اگر این سیاست‌ها را برای کاهش واردات از استرالیا به کار ببرند، بتوانند با واردات بیشتر از برزیل جایگزین کنند. با توجه به اینکهمعدن واله برزیل در سه ماه چهارم سال میلادی جاری وارد مدار افزایش تولید خواهد شد، روند کاهش قیمتی که انتظار می‌رفت در سه ماه سوم سال جاری میلادی شروع شود، به سه ماه چهارم منتقل خواهد شد، بنابراین شاهد عرضه بیشتر محصول پس از ورود واله در این دوره خواهیم بود که می‌تواند بر قیمت‌ها فشار معکوس وارد سازد.
کیوان جعفری‌طهرانی، استاد دانشگاه و کارشناس ارشد بازارهای جهانی سنگ‌آهن درباره روندهای مختلفی که بعد از اعمال فشارهای سیاسی از سوی آمریکا و پس از آن چین در بازار سنگ‌آهن رخ داده به «دنیای اقتصاد» گفت: درباره روندی که طی هفته گذشته در بازارهای جهانی رخ داد، شاهد این موضوع بودیم که شرکت فولادسازی فورتسکیو به اعمال تخفیف روی محصولات سنگ‌آهن با عیار ۵۸ درصد اقدام کرد. این اعمال تخفیف البته در حالی رخ داد که این شرکت در فصول مختلف سال بین ۳۰ تا ۴۰ درصد تخفیف اعمال می‌کرد؛ با این حال برخی اوقات این تخفیف را با نگاهی به عرضه و تقاضای بازار متوقف می‌کرد.
این شرکت در عین حال در حالی اولین واکنش و عکس‌العمل را درباره سیاست چین در رابطه با تغییر نقطه‌های وارداتی سنگ‌آهن به چین و سیاست‌های این کشور نشان می‌دهد که به‌عنوان اولین صادرکننده سنگ‌آهن در دنیا شناخته می‌شود.اتفاق دیگری که بعد از این رخداد از سوی فورتسکیو برای سنگ‌آهن با عیار ۵۸ درصد رخ داد این بود که چون دولت چین اعلام کرد که حجم خرید از برزیل را افزایش می‌دهد، برای سنگ‌آهن‌های با عیار ۶۰ درصد به بالا (که توسط سه غول سنگ‌آهنی در استرالیا عرضه می‌شوند)، با تخفیف مواجه نشده است.
طهرانی در ادامه و در واکاوی علت این روند گفت: به دلیل موضع‌گیری تجاری که بین آمریکا و چین اتفاق افتاد و حتی غیر از چین، موضع‌گیری که آمریکا با کشورهای بزرگ تولیدکننده جهان مانند هند ایجاد کرد تعادل بازار نیز به هم خورده است که تمام این نتایج از نوع برخورد غول‌های بزرگ اقتصادی دنیا حاصل شده است.
در این‌باره هیچ‌کس پیش‌بینی نمی‌کرد که تقاضا برای فولاد در این فصل سال در این حد باشد که موجودی فولاد در انبارهای جهان کاهش پیدا کند و بالطبع این روند روی موجودی سنگ‌آهن تاثیر کاهشی می‌گذارد.به گفته وی، همیشه شاهد بودیم که طی فصول مختلف سال با توجه به تغییرات فعالیت‌های ساخت و ساز سطوح تقاضا برای فولاد و بالطبع سنگ‌آهن تغییر کند،؛ ولی باید گفت مصرفی که اکنون و در حال حاضر در زمینه سنگ‌آهن و فولاد در جهان ثبت شده، خارج از عرف است.
این تحلیلگر بازارهای جهانی سنگ‌آهن گفت: پیش از این همیشه پیش بینی‌ها در این فصل سال به این شکل بود که در ماه جولای و بالطبع در ماه‌های آگوست و سپتامبر کاهش قیمت در بازار فولاد و سنگ‌آهن جهانی داشته باشیم. این در حالی است که بازار به دلیل دارا بودن ذات دینامیک، زنده و در حال حرکتش پیوسته در حال نو شدن است؛ به‌طوری‌که با مخابره شدن اخبار جدید، فولادسازان کشورهای فولادساز دنیا از برزیل گرفته که نهمین فولادساز جهان است یا چین به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد جهان، دست به تغییر مسیر تولید و تقاضا زده‌اند.
در حال حاضر کل ظرفیت تولید سالانه فولاد هند نزدیک به ۱۰۵ میلیون تن است که با این رقم در پشت ژاپن با ظرفیت تولید ۱۱۰ میلیون تنی قرار گرفته و احتمال دارد که در سال ۲۰۱۹ یا پایان سال ۲۰۱۸ ژاپن را پشت سر بگذارد. این در حالی است که این تولیدکنندگان بزرگ فولاد جهان با مشکل عرضه و فروش فولاد مواجه شده‌اند و در حال حاضر مجبورند به دنبال یافتن آلترناتیوهایی باشند و حجم تولید خود را به سوی مقاصد دیگری سرازیر کنند.همه این اتفاقاتی که رخ داده باعث شده است سیاستی که آمریکا در مقابل CISA به‌عنوان انجمن آهن و فولاد چین گرفته تا تراز تجاری خودش را متعادل‌تر کند، اثرگذار باشد و به تدریج واردات سنگ‌آهن از برزیل افزایش یابد؛ اما در هفته اول این اتفاق با موفقیت خاصی مواجه نشد، چون تقاضا برای سنگ‌آهن‌های با عیار ۶۰ به بالا که از استرالیا وارد می‌شود هم افزایش داشته و بازار را در این سو به حرکت درآورده است.
منبع: دنیای اقتصاد