رئیس‌جمهوری امریکا در راستای عملی کردن آنچه در چهل‌وپنجمین انتخابات ریاست‌جمهوری وعده داده بود، حالا از نهایی شدن طرح افزایش تعرفه‌ها بر واردات فولاد و آلومینیوم می‌گوید؛ اقدامی که به گفته او با هدف حمایت از تولیدکننده داخلی و توسعه اقتصادی امریکا انجام می‌شود.
این اقدام اما بازار جهانی فولاد را به شدت تحت‌تاثیر قرار داده، به‌گونه‌ای که به نظر می‌رسد طیف گسترده صادرکنندگان فولاد به این بزرگترین مصرف‌کننده جهان، باید در جست‌وجوی بازارهای جدید باشند.به گزارش صمت در نهایت دونالد ترامپ طرحی را که از ماه‌ها پیش وعده آن را داده بود، تایید نهایی کرد. او با انتشار پیامی در توییتر از تصمیم قطعی واشنگتن برای افزایش حتمی تعرفه‌های واردات فولاد و آلومینیوم خبر داد. در نتیجه این طرح، تعرفه‌های گمرکی واردات فولاد به ایالات متحده ۲۵ درصد و تعرفه‌های واردات آلومینیوم ۱۰درصد افزایش خواهد یافت. این تصمیم همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد، باعث تحریک طرف‌های تجاری امریکا در سطح جهان شد. این هیجان از آنجا برمی‌آید که امریکا تاکنون بزرگترین واردکننده فولاد جهان بوده و صادرکنندگان بزرگی مانند چین، اتحادیه اروپا، برزیل، استرالیا، تایوان و روسیه به دنبال کاهش صدور فولاد به ایالات متحده، اصلی‌ترین مشتری خود را از دست می‌دهند و با حجم عظیم مازاد فولاد روبه‌رو خواهند شد. این طرح نه تنها عرضه‌کنندگان فولاد به امریکا بلکه سازمان تجارت جهانی را آشفته کرده و آنها را به اعتراض ضد ترامپ برانگیخته است و پاسخ ترامپ به این واکنش‌ها در حمایت از تولیدکننده داخلی خلاصه می‌شود.
طیف گسترده واکنش‌های جهانی
هر چند رئیس‌جمهوری امریکا هنوز مشخص نکرده که افزایش تعرفه‌های گمرکی مورد نظر شامل چه کشورهایی خواهد شد اما کانادا که نخستین شریک تجاری امریکاست به این تصمیم واکنش نشان داده است. فرانسوا فیلیپ شامپین، وزیر تجارت جهانی این کشور به امریکا هشدار داد هیچگونه افزایش تعرفه‌های گمرکی از سوی امریکا پذیرفتنی نیست. اتحادیه آهن و فولاد چین به عنوان بزرگترین کشور تولیدکننده فولاد و آلومینیوم جهان نیز در بیانیه‌ای سیاست یادشده را یک اقدام حمایتی احمقانه از تولید داخلی توصیف کرد و گفت چین صادرات فولاد به امریکا را محدود می‌کند. تعرفه‌های جدید باعث سقوط بیشتر صنعت فولاد امریکا خواهد شد و آن را از رقابت باز خواهد داشت. همچنین دهوآچونی اینگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چین، از واشنگتن خواست از اعمال سیاست‌های حمایتی افراطی اقتصادی خودداری کرده و در راستای کمک به توسعه تجارت بین‌المللی عمل کند. وزارت بازرگانی چین نیز در بیانیه‌ای تغییر استراتژی‌های تجاری امریکا را نگران‌کننده توصیف کرد.
مقابله به مثل روسیه
مسکو از این اقدام دونالد ترامپ ابراز نگرانی کرد. شرکت خودروسازی تویوتا نیز هشدار داد که اگر امریکا تعرفه واردات فولاد را افزایش دهد این شرکت نیز نرخ خودروها و کامیون‌هایی را که در امریکا می‌فروشد افزایش خواهد داد زیرا در این حالت مجبور است فولاد گران‌تری برای کارخانه‌های خود وارد کند. در همین زمینه ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا اعلام کرد این اتحادیه به اقدامات ناعادلانه‌ای که صنایع و هزاران فرصت شغلی در اروپا را تهدید می‌کند، واکنش نشان خواهد داد. مقامات اتحادیه اروپا در روزهای آینده پیشنهادهایی بر اساس ضوابط سازمان تجارت جهانی ارائه خواهند کرد و اتحادیه اروپا واکنش قاطع و مناسبی در دفاع از منافع خود نشان خواهد داد.
باید از کارگران‌مان حمایت کنیم
چنین شرایطی به نگرانی درباره وقوع یک جنگ تجاری میان امریکا با شریکان آن دامن می‌زند. این در حالی است که واردات فولاد به امریکا از بیش از ۹۰ کشور جهان انجام می‌شود که کشورهایی همچون چین، روسیه، ترکیه، آلمان، برزیل، کانادا، مکزیک، تایوان، کره‌جنوبی و ژاپن ۱۰ کشوری هستند که بیشترین واردات فولاد را به امریکا دارند. در سال ۲۰۱۵ میلادی (۱۳۹۴ خورشیدی) واردات فولاد هر یک از این کشورها به امریکا دست کم ۱میلیون تن بود و مجموع واردات آنها در سال یادشده ۸۱درصد از کل فولاد وارداتی به این کشور را شامل می‌شد. در این احوال ترامپ در واکنش به اعتراض‌ها همان گونه که پیش‌بینی می‌شد، خود را محق دانسته و بنا بر گزارش ایرنا در پیامی در توییتر اعلام کرده که جنگ‌های اقتصادی مفید هستند، پیروزی در آنها آسان است و اجرای این طرح نیز در طولانی‌مدت عملی خواهد شد. او همچنین نوشت: ما باید از کشور و کارگران‌مان حمایت کنیم. صنعت فولاد ما در وضعیت بدی قرار دارد و اگر شما فولاد نداشته باشید کشور نخواهید داشت.
گرانی طلا در واکنش به تصمیم جنجالی ترامپ
ایسنا در همین زمینه خبر می‌دهد بیشتر کارشناسان وال‌استریت و سرمایه‌گذاران در نظرسنجی طلای هفتگی کیتکونیوز با اشاره به ابهام اقتصادی و ضعف دلار امریکا، افزایش بهای طلا در هفته جاری را پیش‌بینی کردند. از ۲۱ کارشناس بازار که در نظرسنجی طلای وال‌استریت شرکت کردند، ۱۴ نفر یا ۶۷ درصد افزایش نرخ طلا و ۳ نفر یا ۱۴ درصد کاهش بهای این فلز ارزشمند را پیش‌بینی کردند، در حالی که ۴ نفر یا ۱۹ درصد نسبت به روند نرخ طلا در هفته جاری نظری نداشتند. در این بین، از ۵۴۱ سرمایه‌گذاری که در نظرسنجی آنلاین کیتکونیوز شرکت کردند، ۲۷۲ نفر یا ۵۰ درصد نسبت به افزایش بها در هفته جاری خوشبین بودند و در مقابل، ۱۸۹ نفر یا ۳۵ درصد کاهش قیمت‌ها را پیش‌بینی کردند و۸۰ نفر یا ۱۵ درصد نیز نظری نداشتند.کن موریسون، دبیر نشریه «موریسون در بازارها» نیز در میان کسانی است که انتظار دارد طلا از نگرانی‌ها نسبت به تشدید جنگ تجاری سود ببرد. به گفته وی، چشم‌انداز جنگ تجاری با بیشتر شریکان تجاری قوی و متحدان امریکا، نظرها را نسبت به دلار و طلا تغییر داده و نرخ فلز زرد ممکن است تا زمانی که جزییات بیشتری درباره تعرفه‌های پیشنهادی روشن شود، حمایت شود. فیلیپ فلاین، تحلیلگر ارشد بازار در شرکت «پرایس فیوچرز» معتقد است تعرفه‌های وارداتی امریکا برای فولاد و آلومینیوم، ممکن است با فشارهای تورمی از نرخ طلا پشتیبانی کند. تعرفه‌های بالاتر نرخ اقلام متعدد از خودرو گرفته تا سودا را افزایش خواهد داد. کالین سیژینسکی، استراتژیست ارشد بازار در شرکت اس‌آی‌اِی (SIA) نسبت به افزایش بهای طلا خوشبین بوده و گفت: بهای طلا در کانال ۱۳۰۰ تا ۱۳۶۰ دلار ثابت مانده و بررسی نمودارهای فنی، احتمال افزایش نرخ این فلز را نشان می‌دهد. همچنین به نظر می‌رسد تعرفه‌های فولادی ترامپ اعتماد بازار را مخدوش کرده و سرمایه‌گذاران را متقاضی دارایی‌های مطمئنی مانند طلا کرده است.آدریان دی، مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی «آدریان دی» نیز معتقد است نرخ طلا بهبود خواهد یافت زیرا ریزشی که این فلز ارزشمند پس از اظهارات هفته گذشته جروم پاول، رئیس بانک مرکزی امریکا، پیدا کرد بیش از حد بوده است. وی بر این باور است که بانک مرکزی امریکا با توجه به سطح بالای بدهی فدرال، نسبت به افزایش نرخ‌های بهره محتاط خواهد ماند اما کوین گریدی، رئیس فونیکس فیوچرز نسبت به روند نرخ طلا نظری نداشت. وی معتقد است افزایش قیمتی که طلا پس از اعلام تعرفه‌های واردات فولاد امریکا پیدا می‌کند، به دلیل خرید سفته‌ای کوتاه‌مدت بوده است.
نفت هم تاثیر گرفت
ایسنا در خبری به نقل از اویل‌پرایس از مخالفت صنعت نفت امریکا با وضع تعرفه‌های جدید واردات فولاد و آلومینیوم می‌گوید. بنا بر این خبر بیشتر نگرانی صنعت نفت، هزینه‌ای است که بر دوش شرکت‌های استفاده‌کننده از خطوط لوله تحمیل خواهد شد. پالایشگاه‌ها و کارخانه‌های پتروشیمی، اتکای زیادی به فولاد دارند و درحال‌حاضر این اتکا، بر فولاد وارداتی ارزان است. به گفته چارلی ریدل، مدیر اجرایی مرکز گاز طبیعی مایع، دولت اقدامات چشمگیری برای بهبود فرآیند کنونی بازبینی مجوز به‌منظور زیرساخت گاز طبیعی در پیش گرفته و اگر تعرفه‌های فولاد آنها موانع جدید و دشواری برای پروژه‌ها ایجاد کند باعث تاسف خواهد بود.
بازاریابی؛ راهکاری برای رویارویی با شوک جدید
کیوان جعفری‌طهرانی، تحلیلگر بین‌الملل بازارهای فولاد و سنگ‌آهن در گفت‌وگو با صمت این موضوع را تشریح کرد و گفت: اعمال تعرفه بر واردات فولاد از وعده‌های ترامپ در انتخابات سال۲۰۱۶ میلادی(۱۳۹۵ خورشیدی) بود که در راستای حمایت از صنعت داخلی فولاد ایالات متحده انجام می‌شود. از نظر من بهتر است این طرح شامل همه کشورهای واردکننده به امریکا نشود زیرا این کشور شریکان خوبی در سطح جهان به ویژه امریکای شمالی و جنوبی دارد که به شدت از این موضوع تاثیر می‌پذیرند. وی افزود: نه تنها قاره امریکا بلکه در مشرق زمین در چین و روسیه نیز تحت‌تاثیر این روش قرار خواهند گرفت به ویژه چین که در این باره موضع‌گیری سفت و سختی از خود نشان داده است. ترامپ نیز در واکنش به این موضع گیری از وقوع تنش استقبال کرده و به نظر می‌رسد در صورت بروز رویدادی مانند یک جنگ سرد، امریکا برنده شود. موضع سخت چین از آنجا ناشی می‌شود که بسیاری از صادرکننده‌های آسیایی فولاد به امریکا، مواد اولیه مورد نیاز خود را از چین تامین می‌کنند. در نتیجه، این اتفاق منجر به ضعف چین برای توسعه صادرات می‌شود. جعفری‌طهرانی ادامه داد: امریکا نیز تمایل چندانی به تبدیل شدن چین به نخستین قدرت اقتصادی جهان از دومین قدرت ندارد زیرا اکنون توانمندترین اقتصاد جهان در اختیار امریکاست. با توجه به اینکه ترامپ تاکید دارد این طرح را در بلندمدت و با جدیت پیگیری کند و آن‌طور که او می‌گوید این طرح در دوره‌های ریاست‌جمهوری پس از او نیز ساری و جاری خواهد بود، صادرکنندگان کنونی فولاد به امریکا چاره‌ای جز بازاریابی محصولات خود ندارند؛ اتفاقی که برای همسایگان ایالات متحده در امریکای شمالی و جنوبی چندان خوشایند نیست و در نتیجه، این کشورها و دیگران نیز به این اقدام ترامپ تا حد ممکن واکنش نشان داده و مانع ورود محصولات امریکایی می‌شوند. در واقع آنها با این شوک بزرگ که ترامپ به بازار جهانی وارد کرده، برخورد می‌کنند. تجربه‌های پیشین نشان داده ترامپ متاثر از فشارهای جهانی عقب‌نشینی کرده است. هم‌اکنون انتظار می‌رود نخستین و تندترین واکنش‌ها از سوی چین، روسیه و اتحادیه اروپا به این موضع‌گیری نشان داده شود. این تحلیلگر در پایان و در تکمیل گفته‌های خود، اظهار کرد: سال گذشته میلادی، امریکا بیش از ۳۸ میلیون و ۱۰۰ هزار تن فولاد وارد کرد. کانادا، برزیل و کره‌جنوبی ۳ کشور برتر واردکننده فولاد به امریکا به شمار می‌آیند و به ترتیب سهم ۱۷، ۱۳و ۱۲درصدی از مجموع صادرات به امریکا داشته‌اند. مکزیک رتبه چهارم را دارد و سهم صادرات آن به امریکا ۹ درصد است. سپس ترکیه و ژاپن هر یک با سهم ۷ درصد در رتبه‌های ۵ و ۶ قرار دارند. روسیه با سهم ۶ درصد رتبه هفتم، آلمان با سهم ۴ درصد و تایوان و ویتنام هر یک با سهم ۳ درصد به ترتیب در رتبه‌های هشتم تا دهم صادرکنندگان فولاد به امریکا قرار دارند. در این بین صادرات کره‌جنوبی ۳ میلیون و ۷۵۰ هزار تن، ترکیه ۲میلیون و ۱۹۰ هزار تن، ژاپن یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن و آلمان یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن بود. صادرات واقعی چین به امریکا هم سال گذشته میلادی یک میلیون و ۱۸۰ هزار تن ثبت شده است.
منبع: روزنامه گسترش صمت