جداول شرکت‌های معدنی در بورس تهران نشان می‌دهد این شرکت‌ها سال گذشته بیش از ۱۵۶ هزار میلیارد تومان فروش داشته‌اند که نسبت به سال ۹۷ رشد ۶۰ درصدی را تجربه کرده است.
بررسی آمار عملکرد شرکت‌های بخش معدن و صنایع معدنی در هفته گذشته نیز گویای رشد ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی ارزش بازار این شرکت‌ها است. صمت درباره دلایل رشد ارزش بازار شرکت‌های معدنی و آینده آن با کیوان جعفری طهرانی، کارشناس ارشد بین‌المللی صنعت فولاد و سنگ‌آهن گفت‌وگو کرده است.
شرکت‌های معدنی در بورس رشد خوبی داشته‌اند، این مهم چه دلایلی دارد؟
در طول ۳ سال گذشته عملکرد بخش معدن در مقایسه با سایر صنایع بهتر بوده، به‌طوری‌که منجر به جذب مخاطب و اطمینان بیشتر مردم برای سرمایه‌گذاری در این حوزه شده است. علت این رشد، صادرات خوب و سود مناسبی بود که شرکت‌های معدنی به‌دست آورده‌اند. اگر هر محصولی با کیفیت و در زمان مناسب عرضه شود با افزایش تقاضا روبه‌رو خواهد شد. در چند سال اخیر بخش معدن و صنایع معدنی بازار خوبی را در زمینه محصولات نیمه‌نهایی و نهایی به‌دست آورده‌اند؛ بنابراین مهم‌ترین عاملی که باعث شده در شرایط حاضر شرکت‌های معدنی به جایگاه مناسبی در بورس برسند عملکرد مثبت آنها در بخش صادرات بوده است.
علت دیگر رشد شرکت‌های معدنی در بورس را می‌توان در جابه‌جایی مدیران بررسی کرد. در طول ۳ سال گذشته جابه‌جایی مدیریتی زیادی در شرکت‌های مورد بحث اتفاق افتاده که امروز شرایط مساعدی را رقم زده است. عملکرد مثبت این شرکت‌ها نشان داد مدیران لایقی بر سر کار گذاشته شدند که توانستند مجموعه خود را به سودآوری مناسبی برسانند.
عامل دیگر بازار مناسبی است که این شرکت‌ها در عرصه داخلی در اختیار دارند. در داخل کشور تقاضا برای محصولات معدنی بالا است؛ البته فراموش نکنیم تقاضا در بخش معدن با حوزه‌های دیگر که ممکن است تقاضای کاذب داشته باشند، متفاوت است، به‌طور مثال مخاطب خودروسازان مردم عادی هستند که حتی اگر نیاز هم نداشته باشند گاهی به‌صورت هیجانی خرید می‌کنند. در این روند حبابی در بازار ایجاد می‌شود که وقتی شکسته شود منجر به اختلال در عرضه و تقاضا خواهد شد.
باتوجه به شیوع کرونا و تحریم‌ها علیه کشور، آینده شرکت‌های معدنی را در بورس چطور ارزیابی می‌کنید؟
هیچ‌کس به‌درستی نمی‌داند کرونا چقدر ماندگار است اما حداقل در امسال ما با این مشکل روبه‌رو هستیم. اگر واکسن این بیماری کشف شود و زمان شیوع بیماری به بعد از سال ۹۹ امتداد نیابد، ما وارد دوره پساکرونا و رکود اقتصادی خواهیم شد. کاهش گسترده تقاضا در جهان به‌طور طبیعی بر معدن و صنایع معدنی ایران نیز مثل سایر کشورها اثر منفی می‌گذارد. همان‌طور که گفتم علت رشد مناسب شرکت‌ها، تقاضای خوب در عرصه داخلی و بین‌المللی بوده اما مشکلاتی که کرونا ایجاد کرده دنیا را با عواقب رکود روبه‌رو خواهد کرد.
این مسئله درباره بازار فولاد چین به چه صورت است؟
چین باوجود بحران کرونا در مدت ۳ ماه گذشته ۹۳ درصد صنایع فولادسازی خود را به مدار تولید برگردانده، درحالی‌که مابقی کشورها در این عرصه به‌کندی پیش می‌روند. فعالان فولاد کشورهای دیگر ازجمله هندوستان، اروپا و ایران که هدف‌شان صادرات فولاد نیمه‌نهایی به بازار چین است، برای رونق روابط با این کشور تلاش‌های زیادی را انجام داده‌اند. البته چین کالای آنها را زمانی خریداری می‌کند که قیمت آن از تولید داخلی‌اش کمتر باشد. شرکت‌ها هم به‌دلیل تقاضای کم در سطح دنیا از سیاست دامپینگ استفاده و سعی می‌کنند بازار چین را از دست ندهند. در زمینه محصولات معدنی نیز اوضاع به همین صورت است. ازآنجایی‌که چین بزرگ‌ترین بازار محصولات معدنی است، وابستگی به آن خطرناک است، چراکه شرکت‌های معدنی در زمان کرونا نمی‌توانند سوددهی مناسبی داشته باشند.
اگر محصولات معدنی در داخل کشور بازاری داشته باشند آیا می‌توانند موفق عمل کنند؟
بله؛ اما اگر قرار باشد محصولات بالادستی برای اینکه صادر نشوند به کارخانجات فروخته و به محصول نیمه‌نهایی و نهایی تبدیل و به‌عنوان محصول پایین‌دستی عرضه شوند، در صورتی موفق می‌شویم که بازار مصرفی در داخل کشور وجود داشته باشد. اگر بعد از چند ماه مشخص شود که بازار مصرف مناسب نبوده مثل صنایع ساخت‌وساز که در رکود کامل هستند ممکن است تولیدکنندگان وادار به صادرات شوند؛ بنابراین نمی‌توان انتظار موفقیت زیاد در زمان شیوع کرونا در ایران و سایر کشورها را داشت و باید باتوجه به شرایط توقع‌مان را کم کنیم.
چه پیش‌بینی‌ای از آینده بورس دارید؟
درحال‌حاضر شاهد هستیم که بورس به‌خوبی توانسته سرمایه‌های سرگردان را جذب کند. به‌طور خاص عرضه سهام بلوک ۱۰ درصدی شستا باعث شد تعداد زیادی به گرفتن کد بورس و خرید سهام علاقه‌مند شوند. همچنین قرار است سهام‌های دیگری ازجمله ایمیدرو عرضه شود که بورس را برای سرمایه‌داران جذاب می‌کند. اما این اتفاق خوب درصورتی ادامه خواهد داشت که اطمینان مردم از بین نرود و دچار ضرر نشوند. اگر مردم به سمت بورس رفته‌اند به این خاطر است که رکود اقتصادی ایجاد شده و سود بانک‌ها هم جوابگوی هزینه‌های جاری آنها باتوجه به تورم موجود نیست. مردم به بورس روی آورده‌اند تا با خریدوفروش سهام‌شان در آن بتوانند درآمدی برای خود کسب کنند اما متاسفانه عده زیادی از آنها حرفه‌ای نیستند و بدون مشورت با افراد متخصص و دانش کافی وارد این عرصه شده‌اند؛ بنابراین این نگرانی وجود دارد که آنها در خرید سهام ضرر ببینند، چراکه نمی‌دانند چه زمانی اصلاح قیمت اتفاق می‌افتد و چه زمانی باید سهام خود را بفروشند. بسیاری مطرح می‌کنند سهام را خریده‌ایم و قصد فروش نداریم اما بورس مثل طلا نیست که ارزش سهام در آن هر روز افزایش پیدا کند بلکه بسته به عرضه و تقاضا و وضعیت بازار متغیر است؛ بنابراین مردم باید این آمادگی را داشته باشند که در صورت خرید سهام ۱۰۰ درصد سود نبرند.
به‌نظر شما شرکت‌های معدنی در حوزه بورس به چه سمتی خواهند رفت؟
در سال ۹۹ باتوجه به اشتیاق مردم برای خرید سهام، امید اینکه بورس به‌ویژه سهام معدنی‌ها با رشد مواجه شود، وجود دارد. البته توقع سوددهی شرکت‌ها کمتر از سال‌های قبل است؛ به‌دلیل اینکه بحران کرونا تقاضا را در کل دنیا کاهش داده و شرایط را برای همه سخت کرده است.
منبع: روزنامه صمت