◀️ایران در حالی جایگاه دهم تولید فولاد در جهان و جایگاه شانزدهم صادرات این کالا در بازار جهانی را به خود اختصاص داده که با توجه به ذخایر محدود سنگ آهن در کشور، بعید نیست به زودی با افول جایگاه صادراتی کشورمان در این حوزه روبه رو شویم چرا که کشورهایی همچون چین و هندوستان با نقش پررنگ در بازارهای صادراتی و همچنین اکتشاف و استخراج ذخایر قابل توجه سنگ آهن به عنوان ماده اولیه و ضروری مورد نیاز برای فولاد، اقدامات مناسبی را برای افزایش تولید و حضور هر چه بیشتر در بازارهای بین المللی انجام داده اند به طوری که حتی موج اول، دوم و همینطور سوم کرونا که گفته می شود در اواخر سال میلادی گریبانگیر مردم و بازارهای جهانی خواهد شد نیز نمی تواند برنامه ریزی های توسعه ای این کشورها را با مشکل زیادی مواجه کند. این در حالی است که ایران نه تنها از بابت کمبود سنگ آهن و کرونا با مشکلات زیادی مواجه است بلکه به علت نبود برنامه ریزی مناسب و سیاست های کارآمد، می تواند با افت جایگاه جهانی در حوزه تولید و صادرات فولاد روبرو شود.
◀️بر همین اساس دکتر کیوان جعفری طهرانی تحلیلگر ارشد بازارهای بین المللی مواد معدنی و فولاد با تحلیل آخرین وضعیت بازار فولاد و سنگ آهن در هفته های اخیر به دولت هشدار داد که سیاست های تسهیل کننده صادراتی را اتخاذ کند چرا که اگر نتواند سیاست مناسبی را برای صادرات فولاد در دستور کار قرار دهد، جایگاه صادراتی فولاد ایران از شانزدهم جهانی در سال گذشته که همگام با اسپانیا بود به بیستم افول خواهد کرد و ایران بعد از لهستان با صادرات شش میلیون تنی قرار خواهد گرفت.
◀️وی همچنین با بیان وضعیت بازار فولاد در ماه آگوست با توجه به شیوع موج دوم کرونا در جهان اعلام کرد ایران در خصوص صادرات فولاد نمی تواند در نبرد با هند عرض اندام زیادی کند چرا که در حال حاضر هندوستان 33.3 میلیارد تن ذخیره قطعی سنگ آهن دارد در حالی که این عدد در مقابل میزان ذخیره سنگ آهن ایران که چیزی حدود 3.5 میلیارد تن (با تلرانس) است، اختلاف حدودا ۱۰ برابری را نشان می دهد به این معنا که ذخایر سنگ آهن هندوستان 10 برابر ایران است.
◀️این کارشناس بین المللی در مصاحبه ای با رادیو فولاد به مشکلاتی که از بابت کرونا در حوزه تقاضا ایجاد شده اشاره کرد و گفت: در حال حاضر چین با تولید 996 میلیون تن در سال 2019 رتبه اول تولید فولاد در جهان را به خود اختصاص داده است. هند نیز با تولید 111 میلیون تن جایگاه دوم را در اختیار دارد. همچنین ژاپن با تولید حدود 100 میلیون تن جایگاه سوم و آمریکا با تولید 88 میلیون تن جایگاه چهارم را به خود اختصاص داده اند. در این میان ایران نیز در جایگاه دهم با تولید 25.6
میلیون تن قرار دارد.
◀️جعفری طهرانی با بیان اینکه کشور اول یعنی چین موقعیت نسبتا مناسبی در شرایط کرونا دارد چراکه زودتر از همه کشورها از این بحران خارج شد، گفت: جالب این است که کشور دوم یعنی هندوستان که رقیب سرسخت صادراتی فولاد ایران نیز هست، به علت مدیریت صحیحی که در طول دوران قرنطینه یعنی اواخر فروردین و در طول ماه اردیبهشت به کار گرفت، توانست در حوزه فولاد اقدامات خوبی را انجام دهد. در واقع هند علاوه بر ایجاد محدودیت های آمدوشد و همچنین بستن معادن، مدیریت خوبی از خود نشان داد به طوری که در شرایط فعلی شاهد این هستیم که صنایع فولادسازی هند با حداکثر ظرفیت فعالیت و تولید می کنند.
◀️وی ادامه داد: این در حالی است که ژاپن و آمریکا وضعیت مناسبی ندارند و طبیعتا این موضوع بر تولید آنها نیز تاثیر گذاشته است. به عبارت دیگر در حال حاضر موج دوم کرونا بیشترین تاثیر را روی بازار آمریکا و برزیل که به ترتیب چهارمین و نهمین تولیدکننده فولاد جهان هستند، گذاشته است.
◀️تحلیلگر ارشد بازارهای بین المللی مواد معدنی و فولاد گفت: در نتیجه به علت اینکه دو غول بزرگ فولادی جهان یعنی چین و هندوستان همچنان در بازار هستند، وضعیت به صورتی است که تقاضا و تولید بالاست و جالب است که بیشتر تولید هندوستان هم در حال حاضر به چین صادر می شود.
*افزایش تولید سنگ آهن توسط استرالیا و برزیل
◀️به گفته وی، ماه آگوست با توجه به قیمت بالایی که سنگ آهن دارد و در محدوده 110 دلار بازی می کند که بالاترین رکورد قیمتی در طول یک سال و نیم گذشته است، وضعیت مناسبی دارد. این در حالی است که بارندگی هایی که در جنوب چین اتفاق میافتد، در ماه آگوست کاهش پیدا می کند. اما دلیلی که همه را نگران کرده، افزایش تولید سنگ آهن توسط غول های جهانی یعنی استرالیا و همچنین برزیل است.
جعفری طهرانی افزود: گروه فورتسکیو (FMG) که سومین تولیدکننده سنگ آهن استرالیاست، تولید خود را به شدت افزایش داده و این موضوع خود باعث نگرانی عده ایی شده است چراکه باعث افزایش عرضه سنگ آهن در بازار جهانی در طول اواخر ماه سپتامبر و اکتبر خواهد شد.
◀️وی ادامه داد: بنابراین هر اتفاقی که در حوزه سنگ آهن رخ دهد، کم و بیش بر قیمت فولاد اثرگذار خواهد بود. اما در طول ماه آگوست که در ابتدایی ترین روزهای آن هستیم، بازار مناسب خواهد بود. این در حالی است که از نظر قیمت فولاد شاهد این هستیم که قیمت بیلت و اسلب ایران هم در حال رکورد زدن است و اعداد و ارقامی بالاتر از 390 دلار در هر تن فوب را نشان می دهد.
◀️وی با تاکید بر اینکه باید از این موقعیت استفاده کنیم که تا حد امکان صادرات بیشتری داشته باشیم، اظهار کرد: هندوستان توانسته تولید خود را نه تنها حفظ کند بلکه افزایش هم بدهد. بنابراین با توجه به رقابت دیرینه ای که بین ایران و هند در صنعت فولاد وجود دارد، می توان گفت که رشد تولید این کشور بر بازار صادراتی ایران نیز تاثیرگذار خواهد بود.
**صادرات 9 میلیون تنی فولاد *
◀️تحلیلگر ارشد بازارهای بین المللی مواد معدنی و فولاد بیان کرد: سال 2019 هندوستان با صادرات 13.4 میلیون تن رتبه دوازدهم جهان را از نظر تناژ صادراتی کسب کرد. بر اساس اعلام انجمن جهانی فولاد، در همین سال ایران جایگاه شانزدهم صادراتی جهان با صادرات 8.7 میلیون تن را به دست آورد. جالب اینجاست که جایگاه ایران و اسپانیا هر دو شانزدهم جهان است و بعد از ایران و اسپانیا، آمریکا با صادرات 7.3 میلیون تنی قرار دارد. در این میان البته در اعداد و ارقامی که ایمیدرو اعلام کرده، صادرات ایران بالای 9 میلیون تن بوده است اما به هر صورت آمار اعلام شده از سوی انجمن جهانی فولاد و ایمیدرو به هم نزدیک است و فاصله کمی دارد.
◀️به گفته جعفری طهرانی، بر اساس این آمار صادرات فولاد هند چیزی حدود پنج میلیون تن از ایران بیشتر است. این در حالی است که هندوستان در سال گذشته واردات فولاد هم داشته چرا که بازار مناسبی داشته است. بنابراین اگر بخواهیم با اعداد و ارقام صحبت کنیم، سال گذشته هندوستان 9 میلیون تن فولاد وارد کرده و دقیقا 13.4 میلیون تن صادرات انجام داده است.
◀️وی ادامه داد: این آمار نشان می دهد که هندوستان اگر صادراتی انجام می دهد، صرفا بابت حضور در بازار جهانی است. به عبارت دیگر فروش فولاد در داخل هندوستان 15 درصد سود بیشتری دارد و یکی از نشانه های واردات 9 میلیون تنی فولاد همین موضوع است. این در حالی است که هندوستان قصد دارد به هر قیمتی در بازار جهانی حاضر شود به این معنا که هندوستان در بازار داخلی خود به فولاد نیاز دارد اما با این حال قصد افزایش حضور در بازار جهانی را نیز دارد.
**تلاش هند برای حضور بیشتر در بازار جهانی *
◀️این کارشناس بین المللی در ادامه افزود: بر اساس آماری که اعلام شد، مابه التفاوت صادرات و واردات هندوستان یا صادرات خالص فولاد هندوستان 4.4 میلیون تن بوده است. در حالی که ایران 8.7 میلیون تن فولاد صادر کرده و هیچ وارداتی انجام نداده است. بنابراین صادرات خالص ایران در سال گذشته از هندوستان بیشتر بوده است. اما فراموش نکنیم که فروش داخلی فولاد در هندوستان با وجود اینکه با 15 درصد سود همراه است اما این کشور حاضر است به هر قیمتی که می شود در بازار جهانی حضور پیدا کند.
◀️جعفری طهرانی با اشاره به اینکه همگان تصور می کردند ذخایر سنگ آهن هندوستان همچون استرالیا فقط هماتیت است، بیان کرد: گزارشی که توسط انجمن آهن و فولاد هندوستان در یک ماه گذشته اعلام شد، در حال حاضر این کشور 33.3 میلیارد تن ذخیره قطعی سنگ آهن دارد. این در حالی است که این عدد در مقابل میزان ذخیره سنگ آهن ایران که چیزی در حدود 3.5 میلیارد تن است، اختلاف حدودا ۱۰ برابری را نشان می دهد به این معنا که ذخایر سنگ آهن هندوستان ۱۰ برابر ایران است.
◀️وی ادامه داد: جالب این است که از این 33.3 میلیارد تن ذخیره سنگ آهن هندوستان حدود 10 میلیارد تن ذخایر مگنتیت است و 23 میلیارد تن از آن ذخایر هماتیت است. این در حالی است که تاکنون هندوستان این گزارش را کتمان می کرد که ذخایر غنی از مگنتیت دارد.
◀️جعفری طهرانی افزود: ما تاکنون تصور می کردیم اگر هندوستان عیار ۵۸ درصد به بالا صادر نمی کند، فقط همایتت را صادر نمی کند اما با توجه به گزارش جدید این کشور متوجه شدیم که هندوستان نه تنها عیار ۵۸ درصد به بالا صادر نمی کند بلکه هیچ کدام از عیارهای مگنتیت را هم صادر نمی کند و این یکی از سیاستهایی بود که به طور مخفی اتخاذ کرد.
*خطرناکترین رقیب صادراتی ایران
◀️به گفته این تحلیلگر بازار بین المللی، اگر هندوستان برای سال 2030 برنامه دارد که 300 میلیون تن فولاد تولید کند و نفر دوم جهانی باشد، در واقع بر اساس ذخایر غنی سنگ آهن است که یک برنامه درازمدت در این خصوص داشته است.
◀️جعفری طهرانی افزود: این در حالی است که سیاست های اتخاذ شده در ایران در مورد اکتشاف، استخراج، تولید سنگ آهن و صادرات برنامه ای نبود که بتواند کشور را برای 10 سال آینده حمایت کند. بنابراین به عقیده بنده، با توجه به حضور فعال هندوستان در بازار صادراتی و ذخایر غنی سنگ آهن این کشور، یکی از خطرناکترین رقبای ایران در حوزه صادرات فولاد هندوستان خواهد بود. از این رو باید از حالا برنامه ریزی خود را هم برای حفظ صادرات در سال جاری و هم افزایش تولید و صادرات با توجه به موج دوم کرونا که بسیار سخت خواهد بود آغاز کنیم.
◀️وی بیان کرد: به روایتی موج سوم کرونا در اواخر سال میلادی نیز در صادرات صنایع فولاد ایران تاثیرگذار خواهد بود. بنابراین دولت باید سیاست هایی را اتخاذ کند که تا حد امکان صادرات را تسهیل کند. به این معنا که اگر رکورد سال گذشته یعنی 8.7 تا 9 میلیون تن را نمی توانیم بشکنیم اما دستکم به این اعداد و ارقام نزدیک شویم. به گفته این کارشناس بین المللی، بر اساس گزارش های مورد تحلیل بنده، جایگاه چین و هندوستان در حوزه صادرات بسیار پررنگ است و اگر ایران نتواند سیاست مناسبی را برای صادرات فولاد اتخاذ کند، جایگاه صادراتی فولاد ایران از جایگاه شانزدهم جهانی در سال گذشته که همگام با اسپانیا بود، به جایگاه بیستم افول خواهد کرد و بعد از لهستان قرار خواهد گرفت. از این رو باید این موارد به شدت مورد توجه دولتمردان قرار گیرد.
منبع: روزنامه جهان صنعت