وزارت خزانه‌داری امریکا روز جمعه ۲۰ دی از اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران خبر داد. طبق بیانیه وزارت خزانه‌داری امریکا نام ۸ فرد و تعدادی از شرکت‌های معدنی و صنایع معدنی ایران و چند شرکت غیرایرانی در فهرست تحریم‌ها قرارگرفته است.
شرکت فولاد مبارکه اصفهان، شرکت ذوب‌آهن اصفهان، شرکت فولاد خوزستان، شرکت فولاد هرمزگان، شرکت فولاد آلیاژی ایران، شرکت آهن و فولاد غدیر ایرانیان، شرکت فولاد صبا، شرکت فولاد کاوه جنوب کیش، شرکت فولاد خراسان، شرکت آهن و فولاد ارفع، شرکت فولاد اکسین خوزستان، شرکت معدنی و صنعتی چادرملو، شرکت معدنی و صنعتی گل گهر، شرکت ملی صنایع مس ایران، شرکت آهن و استیل‌افرا، شرکت استیل، شرکت آلومینیوم المهدی، شرکت آلومینیوم ایران (ایرالکو)، شرکت خلاق تدبیر پارس، همچنین شرکت هونگویان مارین و شرکت تجاری پامچل پکن مستقر در چین، شرکت POWER ANCHOR مستقر در سیشل و شرکت REPUTABLE TRADING SOURCE مستقر در عمان ازجمله شرکت‌هایی هستند که در فهرست تحریم امریکای جدید قرارگرفته‌اند.
این برای نخستین بار نیست که شرکت‌های معدنی از سوی امریکا مورد تحریم قرار می‌گیرند. زمانی که ترامپ در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ از برجام خارج شد و دور اول تحریم‌ها را در ۱۵ مرداد ۱۳۹۷ آغاز کرد مواد معدنی مختلف ازجمله طلا، فولاد، آلومینیوم و فلزات را باهدف کاهش منابع ارزی کشور مورد تحریم قرار داد. بعد از این، امریکا به بهانه‌های مختلف در چندین مرحله اقدام به اعمال تحریم بر این حوزه کرد. روزنامه درباره اینکه این تحریم‌ها چه تفاوتی با قبل داشته و چه هزینه‌هایی برای کشور دارد با کارشناسان این حوزه گفت‌وگو کرده است.
تحریم موجب تقویت صنایع و معادن
محمدرضا منصوری، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی بابیان اینکه نخستین بار نیست که ما از سوی امریکا تحریم شده‌ایم، به صمت گفت: امریکا وقتی دیگر چیزی ندارد که تحریم کند گاهی دوباره و چندباره دست به تحریم یک کالا می‌زند. او تاکید کرد: امریکا برای تحریم ایران تمام تلاش خود را انجام داده اما به این نتیجه رسیده است که تاثیر چندانی نمی‌تواند بگذارد.
این نماینده مجلس با اشاره به اینکه صنایع داخلی رشد داشته‌اند، اظهار کرد: هرچند نمی‌توانیم بگوییم تحریم بی‌تاثیر بوده است اما در این روند بسیاری از صنایع داخلی رو به قوت رفته و این مسئله به‌هیچ‌وجه بر کیفیت کار صنعتکاران و معدنکاران ما تاثیری نداشته است.
منصوری تاکید کرد: در طول این سال‌ها صنایع ما به رشد خود ادامه داده‌اند و خوشبختانه در حال تقویت هستند. ازآنجایی‌که مواد اولیه و کالا به‌سختی از خارج وارد کشور می‌شوند در نتیجه بسیاری از صنایع در کشور ما حتی تا سه شیفت هم کار می‌کنند تا نیاز داخلی را تامین کنند. بنابراین هرچند تحریم‌ها در برخی از زمینه‌ها موجب ضرر و زیان شده اما در بسیاری از موارد موجب رشد و توانمندسازی کشور شده است. خوشبختانه مردم ایران هم مقاوم هستند در نتیجه روزبه‌روز قوی‌تر می‌شویم.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه در دوران تحریم هم رشد صادرات داشته‌ایم، اظهار کرد: هرچند واردات کمرنگ و ارزش پولی کاسته شده ولی در بخش صادرات رشد خوبی داشته‌ایم. کارخانه‌ها به این سمت رفته‌اند که تولیدات خود را صادرات محور کرده تا سود مناسبی به‌دست بیاورند. بنابراین اگر صنایع درست کار کرده و بر کیفیت کالای خود تمرکز کنند، مشکل چندانی در حوزه صادرات نداریم. خوشبختانه این اتفاق برای صنایع پایین‌دستی هم در حال وقوع است بنابراین آینده خوبی خواهیم داشت.
منصوری در پایان بابیان اینکه معادن ما به سمت صادرات محوری پیش می‌روند گفت: پیشنهاد من به معدنکاران در این شرایط این است که مدیریت هزینه و افزایش بهره‌وری را در پیش گیرند تا موجب رشد صادرات شوند.
احتیاط بیشتر در معاملات آینده
کیوان جعفری طهرانی، کارشناس ارشد بین‌المللی بازار سنگ‌آهن و فولاد ایران بابیان اینکه تحریم‌های صنایع معدنی و فولاد درگذشته نیز اتفاق افتاده بود به صمت گفت: دور اول تحریم‌ها ۱۵ مرداد سال ۱۳۹۷ اتفاق افتاد که در آن زمان فلزات، فولاد و صنایع فلزی مورد تحریم قرار گرفتند. دور دوم در ۱۳ آبان همان سال بود که شامل بانک، بیمه، حمل‌ونقل دریایی، صنایع نفت، خودرو و… بود. اردیبهشت ۱۳۹۸ نیز شاهد تحریم‌های دیگری بودیم. بنابراین متوجه می‌شویم بخش معدن پیش‌ازاین هم بارها مورد تحریم قرارگرفته است و فولاد جزو نخستین بخش‌ها بوده است. او تاکید کرد: درواقع امریکا سعی کرد با توجه به شرایط تحریم که موجب دشوار شدن صادرات نفت می‌شود، بر دومین منبع درآمد کشور یعنی صادرات فولاد و صنایع معدنی، دست بگذارد.
جعفری طهرانی در پاسخ به این سوال که تحریم‌های روز جمعه چه تفاوتی با تحریم‌های قبلی در حوزه معدنی دارد، اظهار کرد: برای نخستین بار اسم دو شرکت تجاری بخش خصوصی که در حوزه معدن فعال هستند را در فهرست تحریم‌ها می‌بینیم که بسیار نگران‌کننده است. این شرکت‌ها در صادرات و واردات دست دارند و تجارت می‌کنند و واردات الکترود گرافیتی و صادرات فولاد به‌ویژه اسلب را بر عهده دارند.
او تاکید کرد: صادرات فولاد کشور و در کل صادرات محصولات معدنی عموما توسط بخش خصوصی اتفاق می‌افتد و این بخش در مزایده داخل کشور شرکت کرده و دست به خرید و صادرات می‌زند. بخش خصوصی می‌تواند دفاتری در خارج از کشور داشته باشد و با خریداران خارجی تبادل کاری انجام دهد اما این تحریم باعث می‌شود معاملات در آینده بااحتیاط بیشتری از سوی صادرکنندگان بخش خصوصی همراه شود.
این کارشناس ارشد بین‌المللی بازار سنگ‌آهن و فولاد ایران در پاسخ به این سوال که این تحریم‌ها چقدر بر قیمت‌ها تاثیرگذار است، گفت: احتمالا با افزایش هزینه برای خریداران نهایی، نرخ فروش را کاهش می‌دهد. کشتی‌هایی که برای حمل محموله وارد خلیج‌فارس می‌شوند سعی می‌کنند از این موضوع سوء استفاده کنند و هزینه‌های حمل دریایی را افزایش دهند و در نتیجه قدرت چانه‌زنی صادرکنندگان ایرانی کاهش می‌یابد.
جعفری طهرانی درباره تاثیر تحریم‌ها بر کشور نیز گفت: تاثیر آن به‌صورت مالی است، ممکن است به‌صورت محدود خریداران عقب‌نشینی کنند که البته کاملا طبیعی است. هرگاه تغییر و تحولی در منطقه ایجاد می‌شود، شاهدیم که خریداران با تامل خرید می‌کنند.
او تاکید کرد: فراموش نکنیم کیفیت فولاد ایران و نرخ صادراتی آنچنان برای خریداران جنوب شرق آسیا جذاب است که علاقه‌مند هستند در این شرایط بازهم از ایران خرید کنند. اما به‌هرحال خریداران نهایی هم به دنبال سوءاستفاده و امتیازگیری هستند. آنها فولاد ایران را در شرایط تحریم خریداری و ریسک تحریم را قبول می‌کنند اما به دنبال حداکثر سود هم هستند. بنابراین با افزایش ریسک برای خریدار، کار تجارت سخت‌تر شده و نرخ صادراتی بعد از اندکی کاهش به تعادل می‌رسد.
بازتاب‌ها
گفتنی است برخی از شرکت‌های معدنی و صنایع معدنی ایران در پی این خبر اعلام کردند همچون گذشته با کار دوچندان تلاش خواهند کرد تاثیر منفی تحریم‌های امریکا بر فعالیت‌های خود را به حداقل ممکن رسانده و مسیر توسعه خود را باقدرت طی کنند.
شرکت فولاد مبارکه اصفهان در کانال تلگرامی خود در واکنش به تحریم جدید دولت امریکا علیه این شرکت با هشتگ‌های ترور اقتصادی، جبهه صنعت و نه به تحریم نوشت: فولاد مبارکه سر لیست تحریم‌های فولادی جدید امریکا در پاسخ به سیلی محکم و حمله موشکی مقتدرانه در انتقام شهادت سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی بود.
کانال کامودیتی نیز با اعلام اینکه اسامی فهرست شرکت‌های اعلامی امروز بعضا تکراری است، نوشت: طبق وعده داده‌شده، ترامپ از ابزار تحریم برای تلافی حمله موشکی ایران به پایگاه نظامیان امریکا در عراق استفاده کرد. محصولات تولیدی حوزه معدن و صنایع معدنی ایران مشابه دنیا به دلار قیمت‌گذاری می‌شوند و به فروش می‌رسند. این حوزه از افزایش نرخ دلار در برابر ریال انرژی گرفته و مزیت رقابتی آن تقویت می‌شود. لذا شرکت‌های این حوزه به همراه سهامداران آنها، یکی از برندگان اصلی تحریم هستند.
منبع: روزنامه گسترش صمت